Afgan liderden Avustralya askerlerinin sivilleri öldürmesine ‘tanımsız vahÅŸet’ tepkisi

Afganistan Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi BaÅŸkanı Abdullah, Avustralyalı askerlerin Afganistan’da 39 sivili kasten öldürmesiyle ilgili, “Bu vahÅŸiliÄŸi tanımlamanın imkanı yok. Bunlar masum insanlara karşı iÅŸlenen suçlar ve ÅŸoke oldum.” dedi.

Afganistan Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi BaÅŸkanı Abdullah Abdullah, Afganistan‘da savaÅŸ suçu iÅŸleyen Avustralya askerlerinin 39 sivili öldürdüğünün ortaya çıkmasıyla ilgili, “Bu vahÅŸiliÄŸi tanımlamanın imkanı yok. Ne olduÄŸunu açıklamanın imkanı yok. Bu akıl almaz. Bunlar masum insanlara karşı iÅŸlenen suçlar ve ÅŸoke oldum.” dedi.

Abdullah, 19-20 Kasım’da Türkiye’ye gerçekleÅŸtirdiÄŸi resmi ziyaret kapsamında, bir süredir askıya alınan Afganlar arası müzakerelerin geleceÄŸini, Avustralyalı askerlerin Afganistan’da savaÅŸ suçu iÅŸlediÄŸine dair iddiaların yer aldığı raporu ve Türkiye-Afganistan iliÅŸkilerini AA muhabirine deÄŸerlendirdi.

Ziyaret kapsamında, Türkiye CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan baÅŸta olmak üzere TBMM BaÅŸkanı Mustafa Åžentop ve DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu gibi çok sayıda Türk yetkiliyle görüştüğünü belirten Abdullah, görüşmelerin temel çerçevesini, Katar’ın baÅŸkenti Doha’da 12 Eylül’de baÅŸlayan ve bir süredir askıya alınan Afganlar arası müzakerelerde gelinen noktanın oluÅŸturduÄŸunu kaydetti.

Abdullah, bu süreçte, Türkiye’nin oynadığı rolün önemine dikkati çekerek, yaptığı görüşmelerde, Afganistan’daki barış sürecini daima destekleyen Türkiye’nin, nasıl daha fazla rol alabileceÄŸinin görüşüldüğünü kaydetti.

Avustralya askerlerinin Afgan sivilleri kasten öldürdüğünün ortaya çıkması

Abdullah, Afganistan’da savaÅŸ suçu iÅŸleyen Avustralya askerlerinin 39 sivili öldürdüğünün ortaya çıkmasıyla ilgili, “Bu vahÅŸiliÄŸi tanımlamanın imkanı yok. Ne olduÄŸunu açıklamanın imkanı yok. Bu akıl almaz. Bunlar masum insanlara karşı iÅŸlenen suçlar ve ÅŸoke oldum.” ifadesini kullandı.

Afgan lider Abdullah, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Aynı zamanda, Avustralya hükümetinin neler olduÄŸu konusunu bütün açıklığıyla dile getirdiÄŸi gerçeÄŸine geleceÄŸiz. Vakalar kapsamlı ÅŸekilde araÅŸtırıldı ve bunun tüm ayrıntıları onlarda mevcut. Ayrıca sorumluları yargılamak için ortada bir taahhüt var. Maalesef bu, insanları tamamen ÅŸoke etti çünkü rapor, savaÅŸa karışan insanların sefaleti ve yaÅŸadıkları durumlar dahil birçok ayrıntıyı barındırıyor.”

Abdullah, Avustralya basınının, ülke askerlerinin Afganistan’da 39 sivili öldürmekten baÅŸka suçlar da iÅŸlemiÅŸ olabileceÄŸi iddiasına iliÅŸkin, “Sivillerin çektiÄŸi acıya gelince, eminim ki tek durum bu deÄŸildi. BaÅŸka türlü raporlar var ama Avustralya güçleri hususunda baÅŸka olayların da olduÄŸunu söyleyemem.” dedi.

Genelleme yapmamak için dikkatli olmak istediğini belirten Abdullah, şöyle devam etti:

“Çünkü son 20 yılda yüz binlerce kiÅŸi Afganistan’daki savaÅŸa katılmıştı. Neyse ki bu, bu kuvvetlerin genel davranışı deÄŸildi ancak bu ÅŸekilde davranılan bir kiÅŸi bile kabul edilemez olmalıdır ve aslında, davaların kapsamlı ÅŸekilde takip edilmesi, bu ÅŸeylerin olmasını önlemeye yardımcı olacaktır.”

“Afganlar arası Müzakereler süreci yavaÅŸ fakat hala fırsatlar mevcut”

Abdullah, Katar’ın baÅŸkenti Doha’da 12 Eylül’de baÅŸlayan ve daha sonra taraflar arasındaki görüş ayrılıkları nedeniyle askıya alınan Afganlar arası müzakerelerin gidiÅŸatının sorulması üzerine, sürecin yavaÅŸ olduÄŸunu fakat hala fırsatların bulunduÄŸu görüşünü paylaÅŸtı.

Abdullah, “Bazı durumlarda, Taliban beklenenden çok daha az esnekti fakat müzakerelerde esneklikle gitmeniz gerekiyor. Ayrıca Afgan halkından, ÅŸiddetin azaltılması, ateÅŸkes veya insani ateÅŸkes isteyen güçlü bir talep var.” diye konuÅŸtu.

Çok sayıda ülkenin de insani ateÅŸkes çaÄŸrısı yaptığını anımsatan Abdullah, “Yine de bir fırsatın olduÄŸunu düşünüyoruz ve umarım Taliban savaşın devamının çözüm olmadığını anladı. Bir çözüm sunuyorlarsa, esnek olmaları gerekir. Müzakere ekibimize de bunu yapması için talimat verildi.” dedi.

“Savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmayacak”

“Afganlar arası müzakereler devam ederse, ülkede kalıcı barışın saÄŸlanacağına inanıyor musunuz?” sorusu üzerine Abdullah, müzakerelerin devam etmesi gerektiÄŸini vurguladı.

SavaÅŸla kimsenin kazanamayacağına dikkati çeken Abdullah, “Barışı saÄŸlamak için elimizden gelen her ÅŸeyi yapmak zorundayız. SavaÅŸ yoluyla kazanan olmayacak. Doha konferansında söylediÄŸimi tekrarlıyorum, ‘Kapsamlı, kapsayıcı barışçıl çözüm yoluyla kaybeden olmayacak.’ Taraflardan biri savaÅŸ yoluyla kazanabileceÄŸine inanıyorsa, bu büyük hesap hatasıdır.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Barışı saÄŸlamanın bir yolunu bulmanın, her iki tarafın da sorumluluÄŸu olduÄŸuna dikkati çeken Abdullah, “EÄŸer ÅŸiddeti artırarak müzakere masasında kazanacaklarını zannediyorlarsa, eÄŸer hesapları buysa bu gerçekleÅŸmeyecek.” dedi.

“Gelecek ABD yönetimi de barış sürecini destekleyecek”

ABD baÅŸkanlığına seçilen Joe Biden’ın Taliban ile müzakerelerde etkisinin ne yönde olacağına iliÅŸkin soru üzerine Abdullah, Biden yönetiminin barış sürecini destekleyeceÄŸine inandığını söyledi.

Afgan lider Abdullah, “Gelecek ABD yönetimi de barış sürecini destekleyecek, bundan hiç şüphem yok. Çünkü ABD’de barış sürecini destekleme zamanının geldiÄŸine ve sonunda Afganistan’da uluslararası birliklere ihtiyaç kalmayacağına dair geniÅŸ bir anlayış var.” yorumunu yaptı.

Abdullah, ABD’deki yeni yönetimin konuya iliÅŸkin birtakım çabalar göstereceÄŸini ve bunun onlara baÄŸlı olduÄŸunu dile getirdi.

ABD’nin Afganistan’daki asker sayısını azaltması

ABD BaÅŸkanı Donald Trump’ın, Afganistan’daki asker sayısını azaltacağına dair açıklamalarını da deÄŸerlendiren Abdullah, “Birliklerinin bir kısmını geri çekmeye ve aynı zamanda bir kısmını da korumaya karar verdiler. Askerlerinden 2500’ü Afganistan’da kalacak. Afgan güvenlik kurumlarını, ulusal savunma kurumlarını desteklemeye devam etmeye kararlılar ki bu iyi. Bu politika devam edecek.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Abdullah, NATO ülkelerinin de ABD ile yakın koordinasyon içinde karar vereceklerini belirterek “Dolayısıyla NATO birlikleri varlığını sürdürecek. Büyük olasılıkla bu konuda, bu yıl aralık sonunda bir karar verecekler. Ancak Afgan kurumlarını destekleme taahhütleri uzun vadeli.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Abdullah Abdullah kimdir?

Afganistan’da, 20 Nisan 2019’da düzenlenmesi planlanan ve Abdullah Abdullah’ın da adaylığını koyduÄŸu cumhurbaÅŸkanı seçimi, iki kez ertelenerek 28 Eylül 2019’da yapılmıştı. 14 cumhurbaÅŸkanı adayının yarıştığı seçimin ardından yapılan itirazlar nedeniyle 19 Ekim’de açıklanacağı duyurulan kesin olmayan sonuçlar 22 Aralık’ta açıklanmıştı.

Afganistan Seçim Komisyonu, EÅŸref Gani’nin cumhurbaÅŸkanı seçildiÄŸini açıklamış, Abdullah ise kendisinin kazandığını ileri sürmüştü.

Afganistan’da Seçim Komisyonu tarafından 18 Åžubat’ta cumhurbaÅŸkanı ilan edilen Gani ile seçimlere hile karıştığı iddiasıyla sonuçları kabul etmeyen Abdullah arasında, 17 Mayıs’ta siyasi uzlaşı saÄŸlandığı açıklanmıştı.

Anlaşmaya göre, Abdullah Abdullah’a, Afganistan Milli Uzlaşı Yüksek Konseyi Başkanlığı görevini yürütme ve kabinenin yarısını da belirleme görevi verilmişti.

Abdullah, yeni göreviyle Taliban ile Afganistan hükümeti arasında yapılması planlanan barış görüşmeleri sürecini de yürütüyor.

Kaynak: AA