Astronot Alper Gezeravcı, MuÅŸlu öğrencilerin “propolis” deneyine baÅŸladı
Türkiye’nin ilk astronotu Alper Gezeravcı, bugün Uluslararası Uzay Ä°stasyonu’nda (ISS) MuÅŸlu öğrencilerin propolisin etkilerini gözlemlemeyi amaçlayan “PRANET” deneyini gerçekleÅŸtirdi.
Alınan bilgiye göre, Gezeravcı, ISS’te kalacağı 14 gün boyunca üzerinde çalışacağı 13 deneyi plana uygun ÅŸekilde uygulamaya devam ediyor.
Gezeravcı, bugün MuÅŸ Bilim ve Sanat Merkezi öğrencilerinin önerisi olan ve öğretmenleri Birsen Geçer’in proje yöneticisi olduÄŸu Propolisin Antibakteriyel Etkisi (PRANET) deneyini hayata geçirdi.
Propolis, çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan, haricen kullanılmasında herhangi yan etkisi bulunmayan bir madde olarak biliniyor.
Deneyle, bilim misyonuyla propolis maddesinin mikro yer çekimi ortamındaki bakteriler üzerindeki etkisi araştırılacak. Kontrol ve deney grupları oluşturularak propolisin antibakteriyel etkisi test edilecek, sonuçların yer çekimli ortam ile benzer sonuçlar verip vermeyeceği karşılaştırılacak.
Öğrenciler TUA’ya kendileri ulaÅŸmıştı
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Muşlu öğrencilerin deneyinin seçim sürecine dair şu ifadeleri kullanmıştı:
“Biz, mayısta astronot çaÄŸrısına haziranda da bir Türk bilim insanının ‘bilim misyonu’ çerçevesinde ISS’e gönderileceÄŸini ve bu konuda bilimsel deney tekliflerinin TÃœBÄ°TAK ve TUA’ya iletilmesi için çaÄŸrıya çıktık. Lakin bizim bu daveti göndermediÄŸimiz bir ortaokul öğrenci grubu MuÅŸ’tan TUA’ya ulaÅŸtı. ‘Biz duyduk ki bir Türk vatandaşı ISS’e gidecek ve bilimsel deneyler yapacakmış. Bizim de bir deney teklifimiz var. Acaba bizim deneyimizi de gerçekleÅŸtirebilir mi?’ dediler. Bu, aslında Türkiye’nin çocuklarının hayallerinin nerelere ulaÅŸtığını gösteriyor. Bizi de hakikaten çok mutlu etti. Belki ISS açısından da ilklerden olacaktır. Alper, 13 deneyi her gün kayıtlar tutarak gerçekleÅŸtirecek. Dolayısıyla Alper, zannediyorum, ISS’in en çalışkan astronotu olacak.”
Bugüne kadar 7 deney hayata geçirdi
Gezeravcı, ISS’ye ulaÅŸtığı günden bu yana 7 deneyi hayata geçirdi.
Astronot Gezeravcı, dün ise TÃœBÄ°TAK MAM’dan Prof. Dr. Ä°skender Gökalp ve Bakan Yardımcısı Ahmet Yozgatlıgil’in proje yöneticisi olduÄŸu uzay araçlarının itki sistemlerinin daha verimli hale getirilmesini amaçlayan “gMetal” deneyine baÅŸladı.
Ayrıca, Tuz Gölü’nde yetiÅŸen endemik Schrenkiella Parvula isimli halofit bitkinin uzay ortamına karşı verdiÄŸi fizyolojik ve moleküler tepkileri araÅŸtıran “EXTREMOPHYTE” deneyini yapan Gezeravcı, gelecekte uzayda yaÅŸayacak yüksek sayıda insanın ihtiyaç duyacağı besinlerin saÄŸlanması ve kapalı yaÅŸam ortamlarındaki çevresel kontrollere destek vermesi için yeni bitkiler geliÅŸtirmeye yönelik ilk adım olan “CRISPR-GEM” ve mikroalg türlerinin uzayda yaÅŸam destek sistemlerinde kullanılmalarının mümkün olup olmadığının araÅŸtırıldığı “UzMAn” deneylerine de devam ediyor.
Gezeravcı, uzay ortamında alglerin, karbondioksitten oksijen rejenerasyonu, ek gıda temini, su iyileÅŸtirme, yaÅŸam destek alanlarında kullanılmasını araÅŸtıran “ALGALSPACE” ve uzayda yaÅŸamaya karşı oluÅŸan hayati tepkimelerin “vokal kord” kaynaklı deÄŸiÅŸimlerle tespiti ve düşük yer çekimsizliÄŸin sebep olduÄŸu rahatsızlıkların ses frekanslarıyla tanımlanmasını saÄŸlayacak “VOKALKORD” deneylerini de sürdürüyor.
“OKSÄ°JEN SATURASYONU” deneyiyle de yapay zeka desteÄŸiyle verilen havanın oksijen seviyesi hesaplanarak düşük yer çekiminin sebep olduÄŸu farklılıklar ve rahatsızlıkların tanımlanması hedefleniyor.
Kaynak: AA