Astronotların uzaydaki radyasyondan korunması için akrep derisinden krem üretildi

Uzay görevine gidenlerin sağlıklarını koruması için kullanması gereken ilaçlar üzerine çalışmalar yürüten Prof. Dr. İsmail Tuncer Değim ile öğrencileri,astronotların uzaydaki yüksek oranlı radyasyondan korunması için akrep derisinden krem geliştirdi.

Ä°lk Türk astronot Alper Gezeravcı’nın 19 Ocak’ta uzaya gönderilmesi sonrasında, ülkedeki bilim insanları da uzun süreli uzay görevlerinde astronotların saÄŸlığının korunmasına iliÅŸkin çalışmalarını yoÄŸunlaÅŸtırdı.

Bu kapsamda, hava ve uzay eczacılığı alanında çalışmalar yürüten Prof. Dr. İsmail Tuncer Değim de öğrencileriyle birlikte, astronotların uzayda yüksek oranda bulunan radyasyondan korunmaları amacıyla harekete geçti.

Prof. Dr. Değim ve öğrencileri çalışmaları sonucunda, radyasyonu ve ultraviyole ışığı geçirmediği bilinen akrep derisinden krem üretti. Bu kremle göreve giden astronotların uzay yürüyüşünde özellikle yüz ve ellerinin radyasyonun etkilerinden korunması hedefleniyor.

Uzayda daha fazla radyasyon var

Prof. Dr. İsmail Tuncer Değim, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dünyada güneş kremi önemliyken, uzayda ise radyasyon tutucu kremin daha önemli olduğunu söyledi.

Uzaya giden insanların daha fazla radyasyona maruz kaldığını vurgulayan DeÄŸim, “Radyasyona en dayanıklı, radyasyondan ölmeyen, zarar görmeyen canlılar akrepler ve kitin tabakası olan diÄŸer böcekler. Akrebin kabuÄŸundan bir merhem geliÅŸtirdik, kabuÄŸu toz ederek. Akrepler, o derilerin içindeki hiyalin tabakası nedeniyle radyasyonu kendi bünyelerine almıyorlar. Biz de, uzay görevine çıkan astronotların bu kremi kullanarak daha az radyasyona maruz kalmalarını hedefledik.” ifadelerini kullandı.

DeÄŸim, akrep derisinin ultraviyole ışığı ve radyasyonu yansıttığını belirterek, “Akrep derisinden hazırladığımız merhemin kullanıldığı bölgede radyasyon ya da ultraviyole ışığı yansımış olacağı için kiÅŸi, ultraviyole ışığından ve radyasyondan korunmuÅŸ olacak.” dedi.

Yapılan çalışmaların, astronotların dünyadakilere göre 10 ila 50 kat daha fazla radyasyona maruz kaldığını gösterdiğini aktaran Değim, bunu azaltmak için kremi geliştirdiklerini dile getirdi.

Değim, bu kremle ilgili patent başvurusu sürecinin de devam ettiğini söyledi.

Uzaya gidenlerin kullanması gereken ilaçlar için çalışmalar yürütülüyor

Prof. Dr. İsmail Tuncer Değim, 2018-2019 yıllarında üniversitede Hava ve Uzay Eczacılığı alanında ders vermeye başladıklarını anlattı.

Bu kapsamda uzaya giden insanların vücudunda ne gibi değişiklikler olduğu, bu kişilerin uzayda hangi ilaca ihtiyacının bulunduğuna ilişkin çalışmalar yaptıklarını aktaran Değim, bu konuda bilgi birikimi oluşmaya başladığını söyledi.

Prof. Dr. DeÄŸim, standart dışı olan konuların öğrencileri daha çok meraklandırdığını kaydederek, Alper Gezeravcı’nın uzaya gitmesiyle bu dersin daha da dikkat çektiÄŸini, farklı fakültelerin de bu konuyla raÄŸbet göstermeye baÅŸladığını ve konuÅŸma yapmak için davetler aldığını belirtti. DeÄŸim, Hava ve Uzay Eczacılığı konusunda ders veren ilk akademisyen olduÄŸunu da dile getirdi.

Bu derste “Uzaya giden insanın hangi ilaç formülasyonlarına ihtiyacı olur?”, “Uzayda ilaçların stabilitesi nasıl deÄŸiÅŸir?” konularının üzerinde durduklarını ifade eden DeÄŸim, şöyle devam etti:

“Çünkü uzay aracında ilaçların daha fazla radyasyona, titreÅŸime maruz kalması, basınç deÄŸiÅŸikliÄŸine uÄŸraması söz konusu. Dolayısıyla, biz eczacılar olarak bunu önceden öngörerek, ‘Stabilitelerinde, formülasyonlarında neleri dikkate almalıyız?’ bunu veya ‘Hangi ilaç formülasyonlarının, hangi ilaç etken maddesine ihtiyacı olur?’ onu inceliyoruz. Çünkü uzay aracının içinde inanılmaz bir jiroskopik etki oluyor. O da astronotların, orada bulunan insanların baÅŸlarının dönmesine, fizyolojisinin deÄŸiÅŸmesine neden oluyor.”

Astronotların saçlarını yıkaması için boneli kuru şampuan geliştirildi

İnsanların saç yıkama, banyo yapma, diş fırçalama gibi bazı kozmetik ihtiyaçları olduğunu belirten Değim, dünyadakiler gibi uzaya gidenlerin de bunları yapmaya ihtiyaç duyduğunu söyledi.

DeÄŸim, bu kapsamda geliÅŸtirdikleri formülasyondan birinin kuru ÅŸampuan olduÄŸu kaydederek, “Çünkü uzay aracının içinde de astronotların banyoya, saçlarını yıkamaya ihtiyacı var. Ama dünyadaki kadar bol su kaynağı yok. Dolayısıyla kuru ÅŸampuan formülasyonumuz var. Zaten, normalde Eczacılık Mevzuatımızda var bu. Fakat bu uzay görevleri veya geliÅŸen teknolojiyle daha ön plana çıktı. Kuru ÅŸampuan toz ÅŸeklinde, su kullanmadan kullandığımız bir ÅŸampuan.” diye konuÅŸtu.

Su kaynaklarına ulaşımın zor olması sebebiyle kuru şampuanın afet durumlarında da kullanılabileceğine dikkati çeken Değim, öğrencisi tarafından geliştirilen formül kapsamında hazırlanan ve içinde kuru şampuan bulunan bonenin başa takılarak saçların temizlenebileceğini anlattı.

Kaynak: AA