Ayasofya-i Kebir Camii’nde 88 yıl sonra ilk teravih namazı kılınacak

“Fethin sembolü” olarak anılan ve 86 yılın ardından yeniden ibadete açılan Ayasofya-i Kebir Cami-i Åžerifi’nde, salgın nedeniyle iki sene gecikmeli olarak 88 yıl sonra ilk teravih namazı kılınacak.

Müslümanlar için büyük öneme sahip üç ayların sonuncusu ramazanda camiler, Kovid-19 tedbirleri kapsamında teravih namazlarında cemaatinden uzak kaldı. 11 ayın sultanının coşkuyla geçirilmesini engelleyen bu mahzunluk, bu ramazanda yerini sevince bırakacak. Camiler, 1 Nisan Cuma günü yeniden teravihte cemaatiyle buluşacak.

Ayasofya-i Kebir Cami-i Åžerifi’nde 88 yıl aradan sonra ilk kez teravih namazı kılınacak. 86 yılın ardından 24 Temmuz 2020’de yeniden ibadete açılan camide, teravih kılmanın şükrü eda edilecek. Cuma, cumartesi ve pazar günleri ise teravih namazı enderun usulüyle kılınacak.

Camide, ramazan dolayısıyla bir dizi etkinlik de düzenlenecek. Bu kapsamda, ramazan boyunca öğle namazından önce il müftü yardımcıları ve ilçe müftülerince vaaz verilecek, cuma günleri sabah ezanından önce temcid, diğer günlerde ise sala okunacak.

Ayasofya-i Kebir Camii’nde ramazanda sabah namazından önce imam hatip Bünyamin TopçuoÄŸlu ve müezzin Şükrü Asıleren, cuma namazından önce ve öğle namazından sonra imam hatip Ferruh MuÅŸtuer ve müezzin Ä°brahim Çoban mukabele; ikindi namazından sonra ise caminin müezzinlerinden Rıdvan AkbaÅŸ ve Mehmet Hadi Duran aÅŸrı ÅŸerif okuyacak.

93 camide hatimle teravih namazı, 209 camide ise itikaf

Ä°stanbullular, Ä°l Müftülüğünün ramazan ayı dolayısıyla bu yıl belirlenen “Ramazan ve DoÄŸruluk” temasıyla düzenleyeceÄŸi bir dizi programla 11 ayın sultanını idrak edecek. Bu kapsamda, ramazan boyunca kentin genelindeki 158 cami, 7/24 ibadete açık olacak.

Kentteki 21 ilçede bulunan 291 camide Sakal-ı Şerif ziyaret edilebilecek, 93 camide hatimle teravih namazı kılınacak. Kent genelindeki 63 camide tefsirli mukabele programı uygulanacak. Cüz okunduktan sonra özet tefsiri yapılacak.

2 yıl aradan sonra itikafa girilebilecek

Salgın döneminde izin verilmeyen itikaf ibadeti, bu ramazan Ä°stanbul’da 209 camide yapılabilecek. Ä°tikaf süresince kiÅŸiler Kovid-19 tedbirleri kapsamında temizlik ve cami adabıyla ilgili gerekli hassasiyetlere dikkat etmeleri konusunda bilgilendirilecek ve bir camide 5 kiÅŸiye kadar itikafa girilmesine müsaade edilecek.

Ramazan etkinliklerinin düzenleneceği camileri internet sitesinde paylaşan İstanbul Müftülüğü, böylece her camide farklı bir ramazan idraki ve algısının oluşmasını amaçlıyor.

Osmanlı’nın kadim geleneÄŸi enderun teravih 34 camide

Osmanlı döneminde uygulanan ezan, kamet, Kur’an-ı Kerim, ilahiler, kasideler ve duaların okunduÄŸu ramazan ayının kadim saray geleneÄŸi “enderun usulü teravih”, Ayasofya-i Kebir Cami-i Åžerifi’nin yanı sıra 34 camide uygulanacak.

Buna göre; BaÄŸcılar’da Çiftlik Demircan Camisi’nde, Bahçelievler’de Yenibosna Merkez Camisi’nde, Beylikdüzü’nde Fatih Sultan Mehmet Camisi, Hz. Ebubekir Camisi, Mevlana Camisi ve Gürpınar Merkez Camisi’nde, Eyüpsultan’da Eyüp Sultan Camisi’nde, Fatih’te Fatih Camisi ile Sultan Ahmet Camisi’nde, Kartal’da Erenler Camisi’nde, Küçükçekmece’de Yavuz Selim Camisi ve Mehmet Akif Camisi’nde, Maltepe’de Çınar Camisi’nde, Sancaktepe’de Ebubekir Sıddık Camisi, Fatma Fitnat Hanım Camisi ve Hacı Hakkı Çolak Camisi’nde, Sarıyer’de Hamid-i Evvel Camisi’nde, ÅžiÅŸli’de Mecidiyeköy Merkez Camisi, ÅžiÅŸli Camisi, Çiftecevizler Camisi, Muradiye Camisi, Filiz Camisi ve TeÅŸvikiye Camisi’nde, Ãœsküdar’da Kirazlıtepe Büyük Cami, Kuba Camisi, Hacı Nuri TopbaÅŸ Camisi, Yavuz Selim Camisi, Güzeltepe Birlik Camisi, Valide-i Atik Camisi, Ä°mam-ı Azam Camisi ve Valide-i Cedid Camisi’nde, Zeytinburnu’nda ise Seyitnizam Camisi, Ulu Cami ve TepebaÄŸ Dutluk Camisi’nde ramazanın belirli günlerinde enderun usulü teravih namazı eda edilecek.

Enderun teravih nedir ve nasıl kılınır?

AA muhabirinin derlediÄŸi bilgilere göre, 1831 yılının ramazan ayında, musikiÅŸinas padiÅŸahlardan Sultan 2. Mahmud’un da bulunduÄŸu, müezzinliÄŸini Türk musikisinin dahi ismi Hamamizade Ä°smail Dede Efendi’nin yaptığı, saray baÅŸ imamı Zeynel Abidin Efendi’nin kıldırdığı teravih, enderun usulünün ilk örneÄŸiydi.

Enderun usulü teravihin özelliği, namazın her 4 rekatının, Türk musikisinin farklı makamlarında kılınması ve bu makamlardaki ilahilerle de süslenmesi.

Ä°mamın takip edeceÄŸi makamlardan her 4 rekatta bir ramazanın ruhuna uygun, namazın huÅŸu ve coÅŸkusunu artırmak için dinlenme anlamına gelen tervihalarda ise eÄŸitimli ve güzel sesli müezzinler topluluÄŸunca ilahilerin okunması adetine “Cumhur MüezzinliÄŸi” ismi veriliyor. Saray dışında en çok Eyüpsultan Camisi’nde kılınıyor olması sebebiyle de bestekarların “Eyyübi” lakabını taşıdığı belirtiliyor.

Osmanlı’nın köklü geleneklerinden enderun teravihte, öncelikle müezzinin getirdiÄŸi kamet ile yatsı namazının “hicaz” veya “uÅŸÅŸak” makamında kılınacağı belirleniyor. Namaz kılınırken baÅŸ müezzinin makamlar arasındaki geçiÅŸi salavat çekerek yaptığı enderun teravihte, imam baÅŸ müezzinin makamından 4 rekat kıldırıyor, yine aynı makamdan ilahi okunuyor. Tekrar baÅŸ müezzin diÄŸer makamdan salavat getirerek, imamın o makamdan namazı kıldırmasını saÄŸlıyor.

Makamları klasik Türk musikisinin en önemli ismi olan Itri’ye dayanan enderun usulü teravihte en çok “hicaz”, “segah”, “isfahan”, “uÅŸÅŸak” ve “acemaÅŸiran” makamları kullanılırken, vitir namazı “segah” makamında kılınıyor.

Kaynak: AA