Bakan ÇavuÅŸoÄŸlu: Afganistan’da tüm taraflarla diyaloÄŸumuzu sürdürüyoruz

DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu, Afganistan’da yaÅŸanan geliÅŸmelere iliÅŸkin, “Biz tüm taraflarla diyaloÄŸumuzu sürdürüyoruz, Taliban dahil.” dedi.

ÇavuÅŸoÄŸlu, Ãœrdünlü mevkidaşı Eymen es-Safedi ile Ãœrdün’de ikili ve heyetler arası görüşmelerin ardından basın toplantısı düzenledi.

Afganistan CumhurbaÅŸkanı EÅŸref Gani’nin ülkeyi terk etmesiyle Kabil’de bir boÅŸluk oluÅŸtuÄŸunu belirten ÇavuÅŸoÄŸlu, Taliban’ın bu geliÅŸmeyle Kabil’e girerek ülke yönetimini de facto olarak ele geçirdiÄŸini kaydetti.

ÇavuÅŸoÄŸlu, “Biz tüm taraflarla diyaloÄŸumuzu sürdürüyoruz, Taliban dahil. Aynı ÅŸekilde daha önce müzakereleri sürdüren Abdullah Abdullah, Hamid Karzai gibi önemli ÅŸahsiyetler hala Kabil’de ve Taliban’la görüşme hazırlıkları yapıyorlar.” diye konuÅŸtu.

Katar’ın bu giriÅŸimlerdeki rolünü de takdirle karşıladığını vurgulayan ÇavuÅŸoÄŸlu, ÅŸunları söyledi:

“Åžu anda ülkenin bir sakinleÅŸmesi lazım. Åžu ana kadar Taliban’ın verdiÄŸi mesajları da olumlu karşıladığımızı söylemek isteriz. Gerek yabancılara gerek diplomatik misyonlara gerekse kendi halkına yönelik. Umarım eylemlerde de bunu görürüz. Biz Türkiye olarak kardeÅŸ Afganistan’ın ekonomik kalkınmasını, istikrarını, barışını ve huzurunu desteklemeye devam edeceÄŸiz.”

ÇavuÅŸoÄŸlu, “KardeÅŸ ülke Ãœrdün’de bulunmaktan büyük bir mutluluk duyuyorum. Bu yıl Ãœrdün’ün kuruluÅŸunun 100. bağımsızlığının ise 75. yılı. Böylesine bir dönemde bu ziyareti gerçekleÅŸtirmekten özellikle memnuniyet duyuyorum.” dedi.

Ãœrdünlü mevkidaşı Safedi ile sürekli temas halinde olduklarını belirten ÇavuÅŸoÄŸlu, Safedi’ye, Türkiye’de meydana gelen yangın ve sel felaketleri döneminde aradıkları, Ãœrdün Kralı 2. Abdullah ile Ãœrdün halkının taziye ve dayanışma mesajlarını ilettiÄŸi için teÅŸekkür etti. Ãœrdün’ün, yangın ve sel felaketlerine karşı Türkiye’ye destek önerisinde bulunduÄŸunu belirten ÇavuÅŸoÄŸlu, “Bunun için de şükranlarımı sunuyorum.” ifadesine yer verdi.

Ãœrdün’ün zorlu bir coÄŸrafyada önemli bir istikrar unsuru olduÄŸunu, Türkiye’nin Ãœrdün’ün bu bölgede oynadığı rolü çok önemsediÄŸini kaydeden ÇavuÅŸoÄŸlu, ÅŸunları söyledi:

“Majesteleri Kral 2. Abdullah’ın Ãœrdün’ün geliÅŸmesi yolunda attığı adımları da destekliyoruz. Bugünkü görüşmemizde ikili iliÅŸkilerimizle ilgili bundan sonra atacağımız adımları ele aldık. ArkadaÅŸlarımıza bir yol haritası oluÅŸturulması konusunda talimatlarımızı verdik. Biz de üzerinden geçtikten sonra diÄŸer ilgili kurum ve bakanlıklarımızla birlikte çalışacağız. Ekonomik iliÅŸkilerimize önem veriyoruz ticaret hacmimizin tekrar bir milyar dolara çıkabileceÄŸini tekrar bu yılki rakamlarla gördük. Ama daha önce de söylediÄŸim gibi ticaret hacminin daha dengeli olmasını arzu ediyoruz. Åžu anda bizim lehimize ciddi bir açık var. Ve bunu dengelemek için de ticaret bakanlarımız ve ilgili diÄŸer bakan arkadaÅŸlarımızla birlikte çalışacağız. Türkiye ile Ãœrdün arasındaki iliÅŸkilerin geliÅŸmesinin de bölgenin istikrarı ve güvenliÄŸi için önemli olduÄŸunu biliyoruz.”

ÇavuÅŸoÄŸlu, Safedi ile yaptığı görüşmede Suriye’deki durumu deÄŸerlendirdiklerini aktardı ve “Irak’ın istikrarını ve toprak bütünlüğünü destekliyoruz.” dedi.

Safedi ile sığınmacı akını, terörizm, aşırıcılık, kuraklık ve diğer sorunlarla nasıl mücadele edileceğini değerlendirdiklerine işaret eden Çavuşoğlu, sözlerine şöyle sürdürdü:

“Keza Libya’daki durum, Afganistan’daki geliÅŸmeler hakkında, neler yapıyoruz bilgi verdim kardeÅŸim Eymen’e. Körfez’deki geliÅŸmelerden memnunuz. Körfez ülkeleri arasındaki iliÅŸkilerin tekrar normalleÅŸmesi bölgenin barış ve kalkınması bakımından önemlidir.”

Görüşmede, Filistin davası ile Kudüs’ün statüsü konularını da ele aldıklarını kaydeden ÇavuÅŸoÄŸlu, “HaÅŸimi hanedanının Kudüs’teki kutsal mekanları himayesi rolü bizim için çok önemlidir. Bu rolün devam etmesi için Türkiye olarak her türlü desteÄŸi vermeye devam edeceÄŸimizi bir kez daha buradan söylemek isterim. Ä°ki devletli çözüm için tüm çabalarımızı yeni dönemde de devam ettireceÄŸiz, birlikte devam ettireceÄŸiz.” diye konuÅŸtu.

Suriyeli göçmenlerin Suriye’ye gönüllü şekilde dönmesi için çalışmalar devam edecek

Çavuşoğlu, Suriye’deki durumdan dolayı hem Ürdün’de hem Türkiye’de çok sayıda mülteci olduğunu belirtti.

Ãœrdün’de 1,3 milyon, Türkiye’de ise 3,6 milyon civarında Suriyeli olduÄŸunu anımsatan ÇavuÅŸoÄŸlu, “Suriyeli göçmenlerin artık Suriye’ye geri dönmesi için 4’lü bir inisiyatifimiz olmuÅŸtu. Uluslararası toplumla yine çaba sarf etmeye devam etmemiz lazım. Yine yeni tipi koronavirüs (Kovid-19) sebebiyle ortak giriÅŸimlerimizde biraz aksama oldu. Ama önümüzdeki süreçte Suriyeli göçmenlerin Suriye’ye gönüllü, onurlu ve güvenli bir ÅŸekilde dönmesi için birlikte çalışmaya devam edeceÄŸiz.” dedi.

Çavuşoğlu, Ürdün Başbakanı ile yapacağı görüşmede ise özellikle iki ülkenin ekonomik ilişkilerine ağırlık vereceklerinin altını çizdi.

“Bölgede bütün geliÅŸmelerden bağımsız olarak her zaman çok iyi iliÅŸki içinde olduk”

Toplantının soru cevap kısmında ikili ilişkilere değinen Çavuşoğlu, oluşturulacak ortak ekonomik komisyon çerçevesinde ikili ekonomik ilişkilerin tüm boyutlarıyla ele alınacağını ve bu kapsamda ortak iş forumları düzenleneceğini söyledi.

ÇavuÅŸoÄŸlu, ikili ticareti daha dengeli bir biçimde artırmak istediklerini belirterek “Biz bu bölgede bütün geliÅŸmelerden bağımsız olarak her zaman çok iyi iliÅŸki içinde olduk ve iÅŸ birliÄŸi diyaloÄŸumuz her zaman devam etti.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

ABD, Ä°srail, Suriye, Irak ve Ä°ran’da yeni geliÅŸmeler yaÅŸandığını kaydeden ÇavuÅŸoÄŸlu, “Böylesine bir dönemde bizim Ãœrdün’le olan iÅŸ birliÄŸi ve diyaloÄŸumuzun hem artarak devam etmesi lazım hem de yeni geliÅŸmeler ışığında neler yapabiliriz, bunu konuÅŸuyoruz. Ä°nanıyorum ki gelecekte de tüm bu geliÅŸmeler ışığında iki kardeÅŸ ülke olarak Türkiye ve Ãœrdün’ün iliÅŸkileri ve iÅŸ birliÄŸi artarak, güçlenerek devam edecektir.” ifadelerine yer verdi.

“Türkiye olarak sadece kendi vatandaÅŸlarımızın deÄŸil, diÄŸer ülkelerin vatandaÅŸlarının tahliyesine de yardımcı oluyoruz”

ÇavuÅŸoÄŸlu, Afganistan’daki geliÅŸmelere iliÅŸkin de açıklamalarda bulunarak “Afganistan’da geliÅŸmeler hızlı ÅŸekilde gerçekleÅŸti. Özellikle son haftalarda ABD’nin de çekilmesiyle Taliban’ın tüm ÅŸehirlerde ilerlediÄŸini gördük.” diye konuÅŸtu.

Ãœlkenin bazı bölgeleri ve Kabil’deki havaalanında panik ortamı oluÅŸtuÄŸunu söyleyen ÇavuÅŸoÄŸlu, “Dün havaalanında bizi üzen bazı görüntüler oldu. Sivillerin havaalanına girmesi ve piste, uçakların önüne gitmesiyle maalesef bazı kardeÅŸlerimiz vefat etti. Tabii ülkeden ayrılmak isteyenlerin de güvenli ÅŸekilde ayrılması için gereÄŸini yapıyoruz.” dedi.

Türkiye’nin havaalanında güvenlik ve yönetimi üstlendiÄŸini hatırlatan ÇavuÅŸoÄŸlu, “Orada ABD ve Ä°ngiltere gibi bazı kardeÅŸ ülkelerin de askeri güçleri var. Burada 1-2 gün içinde güvenlik tamamen tesis edildikten sonra tahliyelerin yapılması devam edecek. Biz Türkiye olarak sadece kendi vatandaÅŸlarımızın deÄŸil, diÄŸer ülkelerin vatandaÅŸlarının tahliyesine de yardımcı oluyoruz.” ifadelerini kullandı.

Çavuşoğlu, bu konuda birçok dışişleri bakanıyla görüştüğünü de vurgulayarak şunları kaydetti:

“Ama esas bundan sonra nasıl bir Afganistan bizi bekliyor ve biz neler yapabiliriz. Biz Türkiye olarak bugüne kadar Afganistan’ın istikrarı, barışı ve ekonomik kalkınması için en çok destek veren ülkelerin başındayız ve hiçbir zaman da muharip güç göndermedik. Havaalanındaki mevcudiyetimiz ise Kabil’de çerçeve ülkeyiz. Havaalanının güvenliÄŸi ve iÅŸletmesini de biz yürütüyorduk. Tüm bu konuları ÅŸimdi kendi aralarında müzakere edecekler, geçiÅŸ döneminde kimler olacak, nasıl bir yönetim olacak bunların hepsini görüşeceÄŸiz.”

Ürdün Dışişleri Bakanı Safedi: Hep birlikte çalışmaya hazırız

Ãœrdün DışiÅŸleri Bakanı Eymen es-Safedi de Afganistan’da olayların istenmeyen bir yöne evrilmemesi için “hep birlikte çalışmaya hazır olduklarını” belirtti.

Safedi, “Afganistan’daki olaylar hızlı biçimde ilerliyor. Afganistan’da güvenlik, istikrar ve uzlaşı hükümetinin kurulması ve olayların istenmeyen bir yöne evrilmesini engellemek için hep birlikte çalışmaya hazırız.” dedi.

Suriye meselesine iliÅŸkin Türkiye’nin en fazla Suriyeliyi ağırlayan ülke olduÄŸunu hatırlatan Safedi, “Suriyelileri ağırlama konusu sadece bölge ülkelerine yüklenemez. Suriyeli mültecilere yeterli koÅŸulları saÄŸlayabilmesi için uluslararası toplumun komÅŸu ülkelere yönelik sorumluluÄŸunu üstlenmesi gerekiyor.” diye konuÅŸtu.

Safedi, iki ülke arasındaki serbest ticaret anlaşmasının beklenen verimi alamaması karşısında yeni bir ekonomik iş birliği anlaşması imzalandığı, karşılıklı onaylandığı ve yakında uygulanmaya başlayabileceği bilgisin paylaştı.

Kaynak: AA