Bakan ÇavuÅŸoÄŸlu: Türkiye’nin artık ilave bir mülteci yükünü kaldırması söz konusu deÄŸil

DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu, “Biz Türkiye olarak göç konusunda ahlaki ve insani sorumluluklarımızı yeterince yerine getirdik. Bizim artık ilave bir mülteci yükü kaldırmamız söz konusu deÄŸildir.”

DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu, Antalya‘da Belek Turizm Merkezi‘ndeki bir otelde Almanya DışiÅŸleri Bakanı Heiko Maas ile heyetler arası görüşmelerin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.

ÇavuÅŸoÄŸlu, Afganistan‘dan Türkiye’ye gelmek isteyen Türk vatandaÅŸlarının tahliyesinin güvenli bir ÅŸekilde gerçekleÅŸtiÄŸini söyledi.

Kabil Havaalanı’nın güvenliÄŸini saÄŸlayan güvenlik güçlerinin ve büyükelçilik görevlilerinin özverili bir ÅŸekilde çalıştığını belirten ÇavuÅŸoÄŸlu, tahliye zamanında görevlilerin havalimanında çalışmalarını yürüttüğünü, ÅŸu anda ise büyükelçilik binasına döndüklerini kaydetti.

Afganistan’da insani krizin endiÅŸe verici boyuta ulaÅŸtığını ifade eden ÇavuÅŸoÄŸlu, ülkenin yarısından fazlasının acil insani yardıma muhtaç olduÄŸunu dile getirdi.

Bölgedeki 10 milyona yakın çocuÄŸun hayatının kuraklık, açlık ve salgın nedeniyle tehlikede olduÄŸuna iÅŸaret eden ÇavuÅŸoÄŸlu, uluslararası toplumun Afganistan’a insani yardımlarını artırması gerektiÄŸini vurguladı.

Afganistan’da 3,5 milyon kiÅŸinin yerinden edildiÄŸini anlatan ÇavuÅŸoÄŸlu, “Afganistan kaynaklı göç akını, kriz boyutuna ulaşırsa sadece bölge ülkeleri deÄŸil Avrupa dahil herkes etkilenir. Suriye krizinden dersler çıkartılmalı. Birlikte bu konuda çözümler üretmeliyiz. Bu konuyu da biraz önce ele aldık. Türkiye olarak göç konusunda ahlaki ve insani sorumluluklarımızı yeterince yerine getirdik. Bizim artık ilave bir mülteci yükü kaldırmamız söz konusu deÄŸildir.” diye konuÅŸtu.

Kabil Havaalanı’nın güvenliÄŸinin nasıl saÄŸlanacağına iliÅŸkin soruya ÇavuÅŸoÄŸlu, “Havaalanı konusu gerçekten ciddi bir konu, bunu titizlikle deÄŸerlendiriyoruz. Önümüzdeki dönemde daha detaylı incelemelerde bulunulacak. Özellikle sivil uçuÅŸlara.” diye yanıt verdi.

ÇavuÅŸoÄŸlu, Afganların Türkiye’de tutulacağı iddialarına iliÅŸkin ise ÅŸu deÄŸerlendirmede bulundu:

“Maalesef dezenformasyon böyle durumlarda çok daha yaygın oluyor, hatta bazen de etkili olabiliyor. Özellikle ABD ve Ä°ngiltere’nin Afganları ülkeden çıkardıktan sonra Türkiye’de belli bir süre tutacağına dair iddialar ortaya atıldı. O ülkeler bunu yalanladı. Gerçekten de hiçbir ülkeden bugüne kadar ‘Göçmenleri Afganistan’dan çıkardıktan sonra daha doÄŸrusu tahliye edilen kiÅŸileri Türkiye’de belli bir süre tutalım’ teklifi hiç olmadı. En baÅŸta vize konusunda ABD’nin bir açıklaması oldu, biz de zaten net bir ÅŸekilde ona karşı çıktık. Böyle bir teklif ne Almanya’dan ne de baÅŸka bir ülkeden bize gelmedi.”

Almanya ile her alanda ilişkilerin geliştiğini belirten Çavuşoğlu, ikili ticaret hacminin geçen yıl 37,7 milyar dolar civarındayken, bu yıl 40 milyar doların üstüne çıkılacağının öngörüldüğünü bildirdi.

Mevkidaşı Maas ve heyetlerle özellikle Afganistan’daki durum hakkında görüşme gerçekleÅŸtirdiklerini aktaran ÇavuÅŸoÄŸlu, Afganistan’da kriz çıktıktan sonra önceliÄŸin tahliyelerin düzenli ve güvenli bir ÅŸekilde yapılması olduÄŸunu kaydetti.

Çavuşoğlu, Türkiye olarak 7 tahliyede 1409 kişiyi ülkeye getirdiklerini ifade ederek yardım isteyen birçok ülkeye de destek verildiğini vurguladı.

Kabil’de yaÅŸanan terör saldırılarının, ülkedeki durumun ne kadar hassas olduÄŸunu bir kere daha gösterdiÄŸine dikkati çeken ÇavuÅŸoÄŸlu, “Åžimdi ise önceliÄŸimiz siyasi süreç ve insani duruma katkı saÄŸlamak. GeçiÅŸ döneminin bir an önce kapsayıcı bir ÅŸekilde tamamlanması ve ülkede otoritenin tesisi en büyük temennimiz.” diye konuÅŸtu.

Afganistan’daki insani krize yönelik yardımların ulaÅŸtırılması için BirleÅŸmiÅŸ Milletler ve yardım kuruluÅŸu görevlilerine gerekli güvenliÄŸin saÄŸlanması gerektiÄŸini belirten ÇavuÅŸoÄŸlu, bunun için de Taliban ile tüm uluslararası toplum olarak diyaloÄŸun sürdürülmesi gerektiÄŸini anlattı.

Kabil Havaalanı’nın nasıl iÅŸletileceÄŸi konusu

Kabil’deki havaalanının iÅŸletilmesi konusunda Taliban’ın Türkiye’ye yönelik talebinin hatırlatılması üzerine ÇavuÅŸoÄŸlu, daha önceki Cumhuriyet yönetiminin de bu yönde bir teklifi olduÄŸunu söyledi.

Taliban’ın da havaalanının iÅŸletilmesi noktasında teknik olarak Türkiye’den destek istediÄŸini aktaran ÇavuÅŸoÄŸlu, şöyle devam etti:

“Biz de konuyu kendi aramızda ve diÄŸer ülkelerle deÄŸerlendiriyoruz. Ekiplerimiz havaalanında incelemelerde bulundu. DiÄŸer bazı ülkeler de incelemeler yaptı. Ortaya çıkan raporların, ortak deÄŸerlendirilmesini de o ülkelerle sürdürüyoruz. Burada önemli olan güvenliÄŸin tesis edilmesi. Havaalanının içeride ve dışarıda güvenliÄŸinin tesis edilmesi. Sayın CumhurbaÅŸkanımızın da vurguladığı gibi, aksi takdirde hiçbir ülke kendi personelini güvenlik noktasında ciddi riskler varsa tehlikeye atmaz. Onun dışında Heiko’nun söylediÄŸi ve bizim raporlarımızın gösterdiÄŸi gibi havaalanında ciddi tahribat var. Pist, kule, terminaller, sivil tarafta da var, özellikle bunların giderilmesi gerekiyor. Bunun için personel de gerekli, ihtiyaç duyulan tesisat da saÄŸlanmalı.”

Çavuşoğlu, havaalanın işletilmesi için ihtiyaç duyulan diğer çalışmaların da yapılması gerektiğini ifade etti.

Bu konuda iki aşamalı adım atılabileceğini belirten Çavuşoğlu, şu değerlendirmelerde bulundu:

“Birincisi insani yardımların ulaÅŸtırılması ve Taliban’ın da ‘vizesi olan Afganlara da izin vereceÄŸiz’ demesiyle tahliyelerin yapılması. Bazı ülkelerin halen vatandaÅŸları var, bizim de vatandaÅŸlarımız var. Dönmek isteyen vatandaÅŸlarımızın hemen hepsini getirdik. PerÅŸembe günkü terör saldırısından sonra tahliyeler durdu ve önümüzdeki süreçte bu tahliyelerin de devam edebilmesi için tahliyeler döneminde olduÄŸu gibi havaalanının geçici olarak iÅŸletilmesi. Bir de havaalanının sivil uçuÅŸlara da THY dahil açık olabilmesi için eksikliklerin giderilmesi ve çalışmaların yapılması gerekiyor. Yer hizmetleri dahil. Bunları kendi içimizde de konuÅŸuyoruz, taleplerimizi Taliban dahil Afganlara iletiyoruz. Heiko da söylüyor, ‘Taliban ile görüşüyoruz, görüşeceÄŸiz’ diye. Biz bunu söylediÄŸimiz zaman hemen ‘Taliban rejimini mi ülkeye getiriyorsunuz, niye konuÅŸuyorsunuz’ diyenler var, bizim ülkede. Ä°nÅŸallah sizi de Almanya’da bu ÅŸekilde sorgulamazlar.”

Fransa’nın güvenli bölge oluÅŸturulması teklifi

Bir gazetecinin, “Fransa’nın Afganistan’da güvenli bölge oluÅŸturulması yönünde bir teklifi var, siz nasıl deÄŸerlendiriyorsunuz?” ÅŸeklindeki sorusunu ÇavuÅŸoÄŸlu, “Müttefikimiz Fransa’dan her zaman ilginç teklifler, öneriler ve giriÅŸimler gelebiliyor. Bu teklif aslında kulaÄŸa hoÅŸ geliyor, BM’nin orada bir barış gücünün olması havaalanı etrafında ama uygulamada bu kolay mı ya da mümkün mü, ona bakmamız lazım.” diye yanıtladı.

ÇavuÅŸoÄŸlu, Afganistan’daki taraf ile bu konunun görüşülmesi gerektiÄŸini belirterek, “Afganistan buna izin verecek mi? Åžu anda Taliban ‘havaalanı içinde ve dışında güvenliÄŸi ben saÄŸlayacağım’ diyor. Bunun uygulamada çok mümkün olmayacağını onlara da anlatıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Havaalanının özellikle sivil uçuşlara açılabilmesi için herkesin güvenlik konusunda emin olması gerektiğini vurgulayan Çavuşoğlu, ülkede çeşitli terör örgütleri riskleri bulunduğunu kaydetti.

Fransa’nın teklifine tüm ülkelerin de destek vermesi gerektiÄŸinin altını çizen ÇavuÅŸoÄŸlu, Rusya ve Çin’in de bu konudaki görüşlerine bakmak gerektiÄŸini söyledi.

“Karadan tahliye için yol güvenliÄŸinin garanti altına alınması gerekir”

Bakan Çavuşoğlu, bugüne kadar tahliyelerin büyük bir bölümünün havayoluyla gerçekleştirildiğini belirtti.

Bazı ülkelerin tahliyeleri doÄŸrudan Kabil’deki havaalanından kendi ülkesine, bazı ülkelerin de komÅŸu ülkeler üzerinden gerçekleÅŸtirdiÄŸini anlatan ÇavuÅŸoÄŸlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

“KomÅŸu ülkelere bu konuda teÅŸekkür ediyoruz. Biz de tahliyelerimizi askeri uçakla özellikle Kabil ve Ä°slamabad arasında gerçekleÅŸtirdik. Oradan da THY ile vatandaÅŸlarımızı ve bazı yabancıları ülkemize getirdik ama gerek Tacikistan gerekse Özbekistan bizlerle ve diÄŸer ülkelerle yakın iÅŸ birliÄŸi içinde oldu. Karadan tahliye mümkün mü? Evet mümkün ama bu süreçte özellikle yol güvenliÄŸinin garanti altına alınması gerekiyor, sınıra kadar destek gerekiyor. Sınır kapısında da Taliban ile ya da kim varsa onlarla görüşüp, bir mutabakatın saÄŸlanması gerekiyor. ÖrneÄŸin biz son tahliyemizi şöyle gerçekleÅŸtirdik, havaalanı etrafında ciddi kabalık vardı, vatandaÅŸlarımız kalabalık nedeniyle havaalanı kapısına yanaÅŸamıyorlardı. Taliban’ın da belli noktalarda önlemler aldığını da gördük, kalabalığın havaalanına yaklaÅŸmaması için. Biz de bir noktada vatandaÅŸlarımızı toplayarak, oradan otobüsler ile havaalanına tahliyemizi gerçekleÅŸtirdik. Bu konuda da Taliban’dan da destek gördük. Kara yoluyla böyle bir destek olması gerekiyor, aksi takdirde insanlara iyilik yapacağız diye onların güvenliÄŸini riske atabiliriz. Allah korusun.”

Kaynak: AA