Bakan Dönmez: Mart 2023’te Karadeniz gazını karada yakmış olacağız

Bakan Dönmez Mart 2023'te Karadeniz gazını karada yakmış olacağız
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Karadeniz’de keÅŸfedilen doÄŸal gazla ilgili çalışmaların devam ettiÄŸini belirterek, “2023’ün ilk çeyreÄŸinde, mart ayı içinde inÅŸallah bu gazı karada yakmış olacağız.” dedi.
AAtölye’de Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası’na konuk olan Bakan Dönmez, gündeme iliÅŸkin soruları yanıtladı, deÄŸerlendirmelerde bulundu.
Dönmez, Abdülhamid Han sondaj gemisine gerçekleştirilen canlı bağlantıda çalışmalarla ilgili bilgi aldı.
Abdülhamid Han sondaj gemisinin Karadeniz’de 45-60 gün çalışma süresinin olacağını dile getiren Dönmez, “Bu sürede sondajımızı tamamlayacağız. KeÅŸif bulursak milletimizle müjdeyi paylaÅŸacağız.” diye konuÅŸtu.
Dönmez, Türkiye’nin enerji filosunda Abdülhamid Han ile birlikte 4 sondaj gemisi olduÄŸuna dikkati çekerek, “DiÄŸer sondaj gemilerimizle benzer birçok özelliÄŸi olmakla birlikte Abdülhamid Han ilk defa bizim kullandığımız bir gemi olacak. Dünyada alanında 5 tane var. 12 bin 200 metreye kadar sondaj yapabiliyor.” ifadelerini kullandı.
Abdülhamid Han gemisinin GazipaÅŸa’ya 55 kilometre mesafede bulunan Yörükler-1 kuyusuna gönderildiÄŸini belirten Dönmez, “45-60 günlük süre var. Bu sürede sondajımızı tamamlayacağız. KeÅŸif bulursak milletimizle müjdeyi paylaÅŸacağız.” dedi.
Bakan Dönmez, Akdeniz‘de ÅŸimdiye kadar 8 sondajın tamamlandığını, bunların 5’inin Türkiye’nin kendi yetki alanında olduÄŸunu söyledi.
Her sondajın keÅŸifle sonuçlanmasa da jeolojik formasyon konusunda ciddi bilgiler verdiÄŸini vurgulayan Dönmez, “Sahayı tanımak son derece önemli. Akdeniz’i de Karadeniz kadar tanır hale geldik. Takvim sıkışıklığı nedeniyle 2 yıl kadar ara vermiÅŸtik. Åžimdi tekrar Akdeniz’e döndük.” diye konuÅŸtu.
Akkkuyu’da son durum
Dönmez, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin (NGS) Türkiye’nin mega projelerinden biri olduÄŸunu belirterek, Türkiye’nin, 60-70 yıllık hayalini gerçekleÅŸtirmek üzere olduÄŸunu dile getirdi.
Son bir ayda Akkuyu NGS inşaat alanında yaşanan bir ihtilaf olduğunu söyleyen Dönmez, şöyle devam etti:
“Konu bize intikal edince süratle problemleri çözmek için giriÅŸimlerde bulunduk. Bu tip çok büyük projelerde sahada sıkıntılar olabilir, idari ve mali anlamda. Maalesef bu sorunlar aşılamadı. GiriÅŸimlerimizi hala devam ettiriyoruz. En son Soçi’deki CumhurbaÅŸkanı’mız ile Rusya Devlet BaÅŸkanı Putin arasındaki görüşmede de gündeme geldi. Proje takviminde bir aksamaya müsaade edemeyiz. Abdülhamid Han sondaj gemisinin uÄŸurlanmasının ardından CumhurbaÅŸkanı’mız ile Akkuyu’ya geçtik. Sahada bir brifing aldı. CumhurbaÅŸkanı’mız gerekli notları aldı, ikazları yaptı. Beklentimiz bu problemin süratle giderilmesidir.”
Karadeniz’deki çalışmalar
Dönmez, Karadeniz’de keÅŸfedilen doÄŸal gazla ilgili çalışmaların sürdüğünü ve 2023’te tamamlanacak ÅŸekilde ilerleme kaydedildiÄŸini bildirdi.
İlk fazda 10 kuyunun açılacağını belirten Dönmez, karada da yapılması gereken işler olduğunu ifade etti.
Bakan Dönmez, derin deniz operasyonları açısından dünyada bu çapta bir projenin şu an ilerlemediğine dikkati çekerek şunları kaydetti:
“Kuyu tamamlama iÅŸlerimiz devam ediyor. Kuyu üstü iÅŸleri de var. Deniz tabanında da yaptığımız iÅŸler var. Adeta Karadeniz’in 2 bin 200 metre altında bir enerji üssü kuruyoruz. Bir uçtan bir uca 12 kilometre diÄŸerinden 8 kilometre bir koridorda yerin altında devasa yapıları gemilerden indiriyoruz. Sualtı robotlarıyla kuyuların başına monte ediyoruz. Hummalı bir çalışma var. 120 kilometre derin deniz boru döşeme iÅŸlemi tamamladı. 50 kilometrelik kısım kaldı. 2023’ün ilk çeyreÄŸinde mart ayı içinde inÅŸallah, bu gazı karada yakmış olacağız.”
Dönmez, küresel anlamda emtia ve enerji fiyatlarının arttığına dikkati çekerek, gelişmiş ülkeler dahil birçok ülkede öncelikli sorunun hayat pahalılığı olduğunu ifade etti.
Bu kapsamda, elektrik ve doÄŸal gaz ödemelerinde vatandaÅŸa desteÄŸin süreceÄŸini vurgulayan Dönmez, “Geçen yıl 100 milyar lira elektrik ve gazda sübvansiyon yaptık. Bu yıl artarak devam ediyor. Önümüzdeki dönemde rakamlar daha net ortaya çıkacak ancak destek miktarı bu yılın ilk yarısında geçtiÄŸimiz yılın 2 katından fazla seyrediyor.” diye konuÅŸtu.
“Elektrikte kurulu güç 101 bin megavata ulaÅŸtı”
Türkiye’nin elektrikte kurulu gücünün 101 bin megavata ulaÅŸtığını kaydeden Dönmez, bunun yüzde 54’ünü yenilenebilir kaynakların oluÅŸturduÄŸu bilgisini paylaÅŸtı.
Dönmez, Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları GüneÅŸ Enerjisi Santralleri-5’in (YEKA GES-5) 1-2 ay içinde düzenlenerek 1200 megavatlık kapasitenin yarışmaya sunulacağını bildirdi.
YEKA ihalelerinin devam edeceğini aktaran Dönmez, piyasanın bu konuda istekli olduğunu, yerli ve yabancı yatırımcıların ilgisinin yüksek olduğunu söyledi.
Dönmez, enerji tasarrufuyla ilgili atılan adımlara iliÅŸkin, “Geçen sene enerji ithalatına 50,7 milyar dolar harcadık. Bu sene fiyatların arttığını görüyoruz ve 100 milyar dolara gidiyor. Kontrollü ve basit tedbirlerle yüzde 10 enerji tasarrufu saÄŸlayabiliriz. Bu da 10 milyar dolar cebimizde kalacak demektir.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.
Konutlarda Isı Yalıtım Kredi Paketi hakkında da değerlendirmede bulunan Dönmez, vatandaşlara 50 bin liraya kadar, 60 ay vade ve 0,99 oranıyla bu kredinin sunulduğunu bildirdi.
Dönmez, küresel enerji krizinin özellikle Avrupa’da kendini hissettirdiÄŸini belirterek, Rusya’ya uygulanan yeni yaptırımlar kapsamında enerji ürünlerinin ithalatının azaltılmasının gündeme geldiÄŸini söyledi.
Alternatif enerji kaynakları bulmanın zorluğuna dikkati çeken Dönmez, şöyle devam etti:
“DoÄŸal gaz, ağırlıklı olarak boru hatlarıyla geliyor. Ãœlkemizdeki tüketimin bir kısmını yüzde 75-80 boru hatlarından getirdiÄŸimiz gazla karşılıyoruz. Avrupa’da da durum bundan farklı deÄŸil. En büyük tedarikçinizle sorun çıktığında alternatif için bir anda boru yapma imkanınız yok. Bu borular yüzlerce kilometre borular. Kısa vadeli çözüm spot piyasalarda temin edilen sıvılaÅŸtırılmış doÄŸal gaz (LNG). Mobilizasyonu boru hattına göre daha esnek. Dünyada bir üretim-tüketim dengesi var. Åžimdi Avrupa verimlilik tedbirleriyle vatandaşını biraz motive etmek, bilinçlendirmek suretiyle yüzde 15 tasarrufa gitmeye çalışıyor. Ne derece baÅŸarılı olacak hep birlikte göreceÄŸiz.”
Dönmez, “Türkiye olarak yaptırımlarla ilgili olarak alınan kararları uygulamayacağımızı iÅŸin başından beri söylemiÅŸtik. Rusya, Azerbaycan ve Ä°ran ile devam eden kontratlarımız var. Onlarla da sürekli temas halindeyiz. Hatta gerekirse bir miktar artış da yapılabilir ÅŸekilde. LNG kontratlarımız var. GeçtiÄŸimiz yıl yaklaşık 59-60 milyar metreküp doÄŸal gaz tüketimi gerçekleÅŸtirdik. Muhtemelen bu sene de benzer oranlarda olacak.” ifadelerini kullandı.
“DoÄŸal gazda herhangi bir sıkıntı yaÅŸanmayacağını rahatlıkla söyleyebilirim”
DoÄŸal gazda talep tarafında mevsimsel etkilerin de rol oynadığını belirten Dönmez, “BOTAÅž’ın elinde ciddi veri var. Buna göre tedarik planlaması yapıyoruz. Tedarikçiler sevkiyat planına uyduÄŸu takdirde doÄŸal gazda herhangi bir sıkıntı yaÅŸanmayacağını rahatlıkla söyleyebilirim.” dedi.
Dönmez, Türkiye’nin doÄŸal gaz depolama kapasitesinin mevcut durumda yeterli olduÄŸunu ancak artırılması gerektiÄŸini dile getirerek, “Ãœlke büyüyor, büyüdükçe geliÅŸiyor. DoÄŸal gaz ihtiyacı artıyor. Åžu an iki depomuz var. Biri Tuz Gölü’nde ve 1,2 milyar metreküplük doÄŸal gaz depolama kapasitesine sahip. DiÄŸeri de Silivri’de, 3,2 milyar metreküpten, 4,6 milyar metreküpe çıkartıyoruz. Åžu anda çalışmalar devam ediyor. Ä°nÅŸallah bu yıl sonuna kadar da projemizi tamamlamış olacağız. O depo zaten aktif çalışan depomuzun kapasitesi artırılmış hali.” diye konuÅŸtu.
Kış mevsimine doÄŸal gaz depolama tesislerinde 6 milyar metreküplük hacimle girileceÄŸini bildiren Dönmez, “Geçen seneye göre depo hacmimizi artırarak giriyoruz, daha rahat bir durumdayız. Bugün itibarıyla Silivri’deki depolama tesisinin doluluk oranı yüzde 87, Tuz Gölü’ndeki tesisimiz tam dolu.” ifadelerini kullandı.
LNG fiyatlarının yaz döneminde boru gazına göre daha düşük olduÄŸunu dile getiren Dönmez, “Bunu depolarsanız hem maliyetlerinizi optimize etmiÅŸ olursunuz hem de kışın pik saatlerde desteklemiÅŸ olursunuz. Arz güvenliÄŸi açısından ÅŸu anda dört terminalimizde çalışıyoruz. BeÅŸincisinin de Saros’taki inÅŸaatı devam ediyor. Bir iki ay içinde biter. Bir FSRU gemisine ihtiyaç olacak. ArkadaÅŸlar görüşmeleri yapıyorlar. Kiralama suretiyle olabilir.” dedi.
Dönmez, Rusya ile karşılıklı ticaretin geliştirilmesi kapsamında milli paralarla ticaret konusuna değinirken de şunları kaydetti:
“Ruble ilk etapta olacak. Oran konusunda henüz bir rakam telaffuz etmek istemiyoruz. Ağırlıklı olarak doÄŸal gaz ticareti olmakla birlikte Rusya’da hem satış yönünde ihracatımız hem ithalatımız var. Bu konu liderler arasında da teyit edildi. Transferlerde Türk lirasını da konuÅŸuyoruz. Bunlar önümüzdeki günlerde netleÅŸecek konular. Ä°ki lider de prensipte milli paralarla ticaret konusunda mutabık kaldı.”
“Elektrikli araçlara iliÅŸkin çalışmalar devam ediyor”
Bakan Dönmez, bu yılın sonunda veya yeni yılın başında ilk yerli elektrikli otomobilin Türkiye’nin yollarında görüleceÄŸini söyledi.
Elektrik ÅŸarj istasyonlarının kurulumuna iliÅŸkin lisanslama çalışması yapıldığını anımsatan Dönmez, “Åžu an itibarıyla aslında Türkiye’de az da sayılmayacak ÅŸekilde bir ÅŸarj noktamız da var. 3 bin 888 adet soketimiz var. Yani bu soket dediÄŸimiz tabii belki bir istasyonda 5-10 tane de olabilir. Aynı anda ÅŸarj edilebilecek araç sayısından bahsediyoruz.” diye konuÅŸtu.
Dönmez, elektrikli araçların tüm dünyada daha fazla görülmeye başlanacağını, bu nedenle gerekli çalışmaların planlı şekilde piyasa aktörleriyle devam ettirildiğini söyledi.
Kaynak: AA