Bakan Muş: Şirketlerin aldığı sıfır kilometre araçların satışına kısıtlama getireceğiz

Ticaret Bakanı MuÅŸ, ÅŸirketlerin aldığı sıfır araçlara iliÅŸkin, “Ä°lk tescilden sonra 6 ay geçmeden ve 6 bin kilometreyi geçmeden bunun satışına kısıtlama getireceÄŸiz. Yani eÄŸer bunu alıyorsanız iÅŸte sıfır kilometre deÄŸil, ikinci el olacak.” dedi.

Ticaret Bakanı Mehmet MuÅŸ, Kayseri’de Sabah gazetesi tarafından bir otelde düzenlenen Türkiye Ä°hracat SeferberliÄŸi Zirvesi’ne katıldı.

MuÅŸ, moderatörlüğünü Sabah gazetesi Ankara temsilcisi ve köşe yazarı Okan MüderrisoÄŸlu ile Sabah gazetesi ekonomi müdürü ve köşe yazarı Dilek Güngör’ün yaptığı programda soruları yanıtladı.

Rusya ile ticari iliÅŸkiler baÄŸlamında gelecek süreç için konulan 100 milyar dolarlık hedefe iÅŸaret edilerek, Rusya-Ukrayna Savaşı ve Rusya’ya uygulanan yaptırımlar nedeniyle nasıl bir yol haritası izlendiÄŸinin sorulması üzerine MuÅŸ, Ukrayna ve Rusya krizinin ister istemez ticari iliÅŸkileri etkilediÄŸini söyledi.

100 milyar dolar hedefinin bu kriz yaşanmadan önce belirlendiğini dile getiren Muş, şöyle devam etti:

“Ä°ster istemez bu hedefler etkilenecektir. Bunların yakalanması biraz daha gecikebilecektir, böyle bir ihtimal söz konusu. Dünyada bir yavaÅŸlama var. Bu yavaÅŸlama sadece Rusya ile olan ticari iliÅŸkilerimizi deÄŸil, dünyanın diÄŸer ülkelerinde talepteki azalma burada da var. Buradaki ticaretin büyüklüğünde bir yavaÅŸlama olacak. 100 milyar dolarlık hedef belki gecikmeli olarak yakalanacaktır. Åžu an itibarıyla oradaki durumumuz ve burada Türkiye hem Ukrayna ile hem Rusya ile konuÅŸabilen veya CumhurbaÅŸkanım daha doÄŸru olur, hem Ukrayna lideriyle hem Rusya lideriyle konuÅŸabilen, iliÅŸki geliÅŸtirebilen tek lider ÅŸu an. Bu iki ülke ile de biz iliÅŸkilerimizi sürdürmeye çalışıyoruz. Sürdürmek istiyoruz. Belli seviyede iliÅŸkilerimizi korumak istiyoruz. BahsettiÄŸiniz hedefte belki bazı gecikmeler olabilir.”

MuÅŸ, Rusya’nın stoklarındaki hububatın uluslararası pazarlara çıkması noktasında Türkiye’nin stratejik merkez konumunda bulunduÄŸuna iÅŸaret ederek, Ukrayna ve Rusya’nın önemli tahıl üreticisi ülkelerin başında geldiklerini belirtti.

Ukrayna ile ilgili meselede CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın büyük gayretleriyle, BirleÅŸmiÅŸ Milletlerin devreye girmesiyle çözümlü bir mekanizma kurulduÄŸuna dikkati çeken Bakan MuÅŸ, ÅŸunları ifade etti:

“Bundan sonra bu mekanizma böyle çalışır. Rusya ile alakalı bu savaşın çıktığı ilk dönemde orada bir duraksama yaÅŸandı, sonra Rusya açıldı. Åžu an Rusya tahıl konusunda, diÄŸer ürünlerle ilgili dünya piyasalarına ürün gönderebiliyor. Herhangi bir kısıtlama yok. Türkiye her zaman saÄŸduyudan yana bir ülke oldu. Türkiye bütün iliÅŸkilerinde uluslararası kurallara da hep riayet eden ülke oldu. Türkiye hukuki meÅŸruiyetine her zaman dikkat eden bir ülke oldu. En çok hassasiyet gösteren, en çok dikkat eden ülke oldu. GeçmiÅŸte de çok farklı ithamlarla karşı karşıya kaldı ama zaman içinde Türkiye’nin haklı olduÄŸu ortaya çıktı. Burada da genel yaklaşımımız budur. Uluslararası hukuk neyi gerektiriyorsa Türkiye onu yapıyor. CumhurbaÅŸkanı’mıza hem Rusya hem Ukrayna’nın bir güveni söz konusu, ekonomik iliÅŸkilerimizi de bu minvalde yürütüyoruz.”

Dünyadaki çip krizi

Bakan Muş, dünyadaki çip krizine değinirken de çip üretimi yavaşlayınca elektronik cihaz ve otomobil üretiminin de yavaşladığını dile getirdi.

Tayvan’ın çok önemli bir üretici pozisyonunda olduÄŸunu söyleyen MuÅŸ, ÅŸunları kaydetti:

“Çin ve ABD’nin yatırımları söz konusu. Türkiye olarak bizim de bazı hazırlıklarımız var, hatta Ankara’da belli bir yer de bunun için ayrılmış durumda. Åžu an bu yatırımla alakalı Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının bir çalışması söz konusu. Yani, burada aslında Türkiye yatırım yapmak istiyor. Türkiye burada bir yatırımcıyı ağırlamak istiyor. Yani bu iÅŸin içine girmek istiyor ve girmemiz gerektiÄŸini de düşünüyorum. Çünkü sürekli taşıma suyla deÄŸirmen dönmez. Bunun çok farklı seviyeleri var. Belli seviyelerde çipler üretmemiz gerektiÄŸini düşünüyorum. Bu alanı kaçırmamamız lazım. Bu da Türkiye’nin ve bizim gündemimizde olan bir konu. Gelecek daha da dijitalleÅŸecek ve dijitalleÅŸen her alanda daha fazla bu çipe ihtiyaç olacak. O açıdan buna olan talep her geçen gün daha da artacak. O anlamda biz Türkiye olarak üretici olmak istiyoruz. Burada en önemli ihtiyaçlardan bir tanesi su. Ciddi su kullanılan bir ürün. Temizlenmesiyle ilgili ciddi suya ihtiyaç var. Tayvan su kaynakları geniÅŸ olduÄŸu için bu alanda uzmanlaÅŸtı. Bu, bizim de gündemimizde olan bir konu. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı çalıştı orada. Yatırımcı organize edilebilirse, ÅŸu an Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yatırımcı üzerinde çalışıyor. Yerli, yabancı nasıl bir organize yapılacaksa onların gündemlerinde olan bir konu. Ellerinde bir yerleri de var. Bunu organize etmeye çalışıyorlar. Amerika da ciddi yatırımlar yapıyor.”

Türkiye’nin, Rusya’nın Avrupa’ya kısıtlı doÄŸal gaz vermesini fırsata çevirip çeviremeyeceÄŸi sorusuna karşılık Bakan MuÅŸ, Avrupa’nın doÄŸal gazla ilgili bir planı devreye aldığını söyledi.

Avrupa’nın, Rus doÄŸal gazına olan bağımlılığını azaltmaya çalıştığını dile getiren MuÅŸ, ÅŸunları söyledi:

“Kendi kaynaklarını tedarik kaynaklarını çeÅŸitlendirmeye çalışıyor. Ne ölçekte kesileceÄŸine baÄŸlı ÅŸekilde Türkiye’de burada bazı fırsatlar ortaya çıkabilir. Türkiye’nin üretim kapasitesi önemli ve biz ithalat kalemlerine baktığımız zaman yatırım mallarında ithalatımız var. Türkiye, kapasite artırımına da gidiyor. Burada olacak bir sıkışma Türkiye’nin hem yakınlık hem de Gümrük BirliÄŸinde olmasından dolayı bir kalite sorunu bulunmayan bir ülke. Yani Türkiye’nin ürettiÄŸi ürünlerin kalitesi artık Avrupa standartlarında. Orada bir eksik oluÅŸursa Türkiye kapatabilir. Bu ihtiyacı Türkiye karşılayabilir. Bunun ne ölçüde olacağını bugünden kestirmek çok zor. Biz üretim kapasitelerimiz, fabrikalarımız, artırdığımız ilave kapasitelerle buradaki ihtiyacı karşılayabiliriz. Bize ihtiyaç olması durumunda burada rol üstleniriz.”

“Ä°hracımızın yüzde 55’ini AB ve AB dışı Avrupa ülkelerine yapıyoruz”

Türkiye’nin ihracatının yüzde 55’inin AB ve AB dışı Avrupa ülkelerine yapıldığını belirten MuÅŸ, bu yıldan itibaren çok yoÄŸun ÅŸekilde uzak ülkelere gitmekle alakalı stratejiler geliÅŸtirdiklerini ve bunu açıkladıklarını ifade etti.

Şu an ihracatın menzilini artırmanın gündemlerinde olduğunu vurgulayan Bakan Muş, şöyle devam etti:

“Åžu an bizim ihracatımızın yaklaşık menzili 3 bin kilometre, biz bunu 4 bin 500 kilometrenin üzerine çıkarmak istiyoruz. BelirlediÄŸimiz hedef ülkelere gitmek istiyoruz ve orada ihracatımızı artırmak istiyoruz. Pazar buldukça, orada ÅŸirketlerimiz kendi iletiÅŸimlerini, kendi dağıtım kanallarını kurdukça bu çok daha hızlı artacaktır. Avrupa’da geleneksel pazarlarımızı tabii ki artıracağız ama artık oradaki büyüme bizim gelmek istediÄŸimiz ihracat rakamlarına bizi getirmiyor. Bizim artık daha farklı yerlere, daha fazla ürün satma gibi bir durumumuz söz konusu. O pazarlara odaklanacağız. Bundan sonra yapacağımız desteklemelerde bunu hissedilir derecede göstereceÄŸiz.”

Şirketlerin aldığı sıfır kilometre araçlar

Bakan Muş, şirketlerin aldıkları sıfır kilometre araçları ilk alımın üzerinden 6 ay geçmeden satamaması gibi yaptırımlar getirileceğinin hatırlatılması üzerine de bu konuda hazırlıkları tamamladıklarını dile getirdi.

Sıfır araçların ya şirketlere ya araç kiralama şirketlerine veya galerilere gittiğini söyleyen Muş, şunları ifade etti:

“Çünkü bayilerin satış rakamları belli, kar marjları belli. Dolayısıyla bu ikinci piyasaya düşünce şöyle bir ilan görüyorsunuz, ‘Sıfır, ikinciye sıfır araç.’ Åžimdi, ikinci elin sıfırı olmaz. Dolayısıyla alınıyor ve orada üzerine daha büyük bir rakam konularak, talep de var, satılıyor ve otomobil fiyatlarında birbirini tetikleyen bir yükselme söz konusu oluyor. Biz ÅŸunu yapacağız, 6 ay ilk tescilden sonra ÅŸirketler, galeriler, rent a car’lar, ilk tescilden sonra 6 ay geçmeden ve 6 bin kilometreyi geçmeden bunun satışına kısıtlama getireceÄŸiz. Dolayısıyla ne olacak? Gerçek anlamda ihtiyacı olanlar gidip alsın. Yani eÄŸer bunu alıyorsanız sıfır kilometre deÄŸil, ikinci el olacak. Gerçek anlamda ikinci el olacaktır ve bunu sürekli çevirerek fiyatların üzerine bir baskı oluÅŸturulmasının önüne geçileceÄŸini düşünüyorum.”

Ortak fiyat belirleme veya piyasayı manipüle etme gibi durumların Rekabet Kurulunun görev alanına girdiğini belirten Muş, şöyle dedi:

“Zaten kendi alanıyla alakalı bir soruÅŸturma bu. Açtı, bunları inceliyor. Varsa bir yanlışlık gereÄŸini yapar. Yoksa dosyasını kapatır. Türkiye hukuk devleti, yani zorla kimseye bir ÅŸey yapamazsınız. O hukukun çizdiÄŸi kural içinde kalmak kaydıyla o da incelemesini yapar. Burada peÅŸinen kimseyi suçlamayı da doÄŸru bulmuyoruz. Burada iÅŸini çok düzgün yapan esnafımız var, tacirlerimiz var, iÅŸ dünyamız var. Yapılan incelemelerde herhangi bir ÅŸey yoksa o dosyalar kapanır. DediÄŸim gibi yani bu bir incelemedir. Varsa bazı eksikler onları da bildirirler, düzeltirsiniz. Kendinizi check etmiÅŸ olursunuz. Gelen ÅŸikayetleri biz inceledik. Ondan dolayı biz bir kural koyuyoruz, ‘bundan sonra yapacağınız satışlarda bu ÅŸekilde olacak’ diyeceÄŸiz. Birinci elde sıfır otomobile eriÅŸimde problem yaÅŸayan vatandaşın daha fazla eriÅŸim imkanına sahip olacağını düşünüyoruz. Çünkü alıp da hemen aldıktan 10-15 gün sonra satma imkanını kestiÄŸiniz zaman orada hem bunu alanlara stok maliyeti olacaktır hem de artık ikinciye sıfır gibi bir ilanla karşı karşıya kalmayacağız.”

Bu sorunu bayilerin üst kuruluşlarıyla da görüştüklerini söyleyen Muş, bu rahatsızlığı, vatandaştan gelen şikayetleri ilettiklerini dile getirdi.

Onların da kendileriyle iÅŸ birliÄŸi yapmak istediklerini anlatan Bakan MuÅŸ, “Onlar da kurum olarak bu ÅŸekilde anılmaktan rahatsızlar. Bizim bu söylediÄŸimizi ben önceden söyledim. Onlar zaten bayiler. Onlardan zaten çıkıyor, diÄŸer piyasaya geçiyor. Yani aslında onlar maÄŸdur gibi. Onlar da biraz bu iÅŸten rahatsızlar. Bu iÅŸin içinde olan bayiler varsa o zaten ÅŸu an bizim incelemelerimizde. Bizim ilgili birimlerimiz faturaları hem de oradaki yoÄŸunlaÅŸmaları inceliyor. Aynı ÅŸekilde kendi personelimizle de araba alır gibi bazı ziyaretlerde bulunacağız.” diye konuÅŸtu.

E-ticaret düzenlemesi

Muş, bir süre önce yapılan e-ticaret düzenlemesinin ilk yansımalarının sorulması üzerine de şu bilgileri verdi:

“Bu blockchain ile ilgili bizim bakanlığımızın yaptığı bazı projeler var, çalışmalar var. Uçtan önce biliyorsunuz bir sistem, o bir mekanizma. Tamamladığımız veya tamamlamak üzere olduÄŸumuz projelerimiz var. Biz orada çalışıyoruz, ihracatta blockchain teknolojisini. Bu tabii dijital hizmetler. Bu da bir ihracat alanı aslında. Biz hepsine bir ihracatçı gözüyle bakıyoruz. Bu alanları destekliyoruz. Mesela oyunları, dizi filmleri, yazılımları destekliyoruz. Onlara özel ve çok ciddi bir kaynak ayırdık. Bu anlamda ciddi bir desteÄŸimiz var. E-ticaret düzenlemesinin ÅŸimdi hem Amerika’da ÅŸu an iki tane tasarı çalışılıyor, Avrupa BirliÄŸi’nin bu anlamda komisyonlarda kabul ettiÄŸi yasalaÅŸtırma konusunda üzerinde çalıştığı Avrupa Dijital Hizmetler Yasası var. Her ülke kendisi bu alanı düzenlemeye çalışıyor. Burası çok yeni bir alan olduÄŸu için ülkelerin burada bugünden tedbirler almaları lazım.”

Sosyal medya yasası ve dijital hukukun tartışıldığını anlatan Muş, bunların yeni alanlar olduğunu ve bu yeni alanlara uygun şekilde hukukun da düzenlenmesi gerektiğini dile getirdi.

Bakan MuÅŸ, e-ticaret alanında sektördeki bütün oyuncular, paydaÅŸlar ve odaların görüşleri alınarak Meclis’te de tam mutabakatla bir düzenleme çıkardıklarını belirterek, “Åžimdi onun yönetmeliklerini hazırlıyoruz ve onun geçiÅŸ süreçleri var. Yani bugün kuralı çıkarttık, hemen uygulayacağız diye bir ÅŸey yok. Bir kısmı 2022’nin sonunda devreye giriyor, bir kısmı 2023’ün sonunda devreye giriyor, bir kısmı 2024’ün sonunda devreye giriyor. Kademeli bir geçiÅŸ öngörüyoruz. Amacımız ne? Amacımız, sektörde bir oyuncunun veya belli bir oyuncunun bütün o yoÄŸunlaÅŸmayı eline almasından ziyade sektörde belli oyuncuların olmasını, sektörün büyümesini, sektörle beraber ÅŸirketlerin ve firmaların büyümesini temin etmek ve aralarında bunların bir rekabet ortamı tesis etmek.” dedi.

Muş, şunları kaydetti:

“Åžimdi burada ÅŸunun özellikle altını çizmek istiyorum, ilk baktığınız zaman ‘Çok ciddi indirim yapıyorlar. Ne güzel kargo ücretini hizmetsiz veriyor.’ Ä°lk baÅŸta böyle gözüküyor bu. O belli bir pazar büyüklüğüne ulaÅŸmak için bunu yapar. Belli bir pazar büyüklüğüne gidip fiyatları belirleme kabiliyetine ulaÅŸtığı zaman istediÄŸi gibi fiyatları belirleme gücüne sahip oluyor. O zaman tüketicinin de aleyhine olur. Dolayısıyla biz Türkiye olarak buna zamanında müdahaleyi yaptık. Zamanında bu düzenlemeyi yaptık ve çok da öngörülür bir sistemi var Türkiye’nin. Sabah kalktınız yine bir sürprizle mi karşılaÅŸacaksınız? Hayır, olmayacak. Kurallar baÅŸtan konulmuÅŸ. Kaideler baÅŸtan belirlenmiÅŸ. ‘Bu kurallara göre ticari faaliyetleri sürdürebilirsiniz’ denilmiÅŸ ve ihracat tarafını da inanılmaz derecede destekliyoruz.”

Sınır kapılarında yaÅŸanan yoÄŸunlukla ilgili soru üzerine de Bakan MuÅŸ, bunun nedenlerinden ilkinin Bulgaristan’dan kaynaklandığını belirterek, “Ä°kinci nedeni, ÅŸimdi siz 250 milyar dolar deÄŸil de 150 milyon dolarlık bir ihracat yapsaydınız kapılarda hiçbir ÅŸey olmazdı. Çok rahat çalışırdı kapılar. Bizim 20 peronun tamamını çalıştırma kabiliyetimiz var. Biz 7/24 çalışabiliyoruz ama aynı ÅŸekilde karşı tarafın da çalışması lazım ki o yoÄŸunluÄŸu aÅŸabilesiniz. Åžimdi onların da belli kriterleri var. Personel yapısı var.” ifadelerini kullandı.

Bakan MuÅŸ, UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığının bir tren hattı projesi olduÄŸunu dile getirerek, “UlaÅŸtırma ve Altyapı Bakanlığının 2 yıl içinde bitireceÄŸi bir tren hattı var. Çerkezköy’e kadar. Sonra bu Çerkezköy’den Halkalı’ya baÄŸlanacak. Dolayısıyla Çerkezköy-Kapıkule arası bittiÄŸi zaman biz ağırlıkla zaten ihracatımızı raylı sistemle yapacağız. Åžimdi onu bekliyoruz. Bu entegre edildiÄŸi zaman biz Çerkezköy’den yüklerimizi bu trene yüklemek suretiyle burada zaten raylı sistemle bunları taşıyacağız ve bize ciddi bir rahatlama getirecek.” diye konuÅŸtu.

Bakan Muş, toplantının ardından Kayseri Valiliği, Büyükşehir Belediyesi, AK Parti ve MHP İl başkanlıklarını ziyaret etti. Ziyaretler basına kapalı gerçekleştirildi.

Kaynak: AA