Bakan Varank: Türk araştırmacılar dünyanın en hızlı 5 süper bilgisayarından birine erişebilecek

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank, “EuroHPC’nin üyesi olduk, dünyadaki en hızlı 5 süper bilgisayardan birine ulaÅŸmak için Barselona’daki merkezle ortaklık kurduk. AraÅŸtırmacılarımız, önümüzdeki yılın sonunda süper bilgisayara eriÅŸebilecekler.” dedi.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, ABD’de birlikte çalıştığı hocasıyla da görüştüğü TÃœBÄ°TAK konferansında, “Avrupa Yüksek Performanslı Hesaplama Ortak GiriÅŸiminin (EuroHPC) üyesi olduk, dünyadaki en hızlı 5 süper bilgisayardan birine ulaÅŸmak için Barselona’daki merkezle ortaklık kurduk. AraÅŸtırmacılarımız, önümüzdeki yılın sonunda bu süper bilgisayara eriÅŸebilecekler.” dedi.

Bakan Varank, TÃœBÄ°TAK ULAKBÄ°M ile Ankara Yıldırım Beyazıt Ãœniversitesi tarafından düzenlenen ve paralel hesaplamanın önde gelen isimleri arasında gösterilen teorik fizikçi ve bilgisayar bilimcisi Prof. Dr. Geoffrey Fox’un ana konuÅŸmacı olduÄŸu 6. Yüksek BaÅŸarımlı Hesaplama Konferansı’na, video konferans yöntemiyle katıldı.

Yüksek baÅŸarımlı hesaplamanın, hızla büyüyen veri üretimi sebebiyle kritik ve heyecan verici bir teknoloji olduÄŸunu belirten Varank, “Bu tür teknolojilerde geleceÄŸi ÅŸekillendirmek istiyorsak böyle etkinlikler son dönem çalışmaları paylaÅŸmak için büyük fırsatlar sunuyor.” diye konuÅŸtu.

Varank, konferansın ABD’de birlikte çalıştığı Geoffrey Fox’un da aralarında olduÄŸu 200’den fazla araÅŸtırmacıyı bir araya getirdiÄŸini ifade ederek Fox’un, Indiana Ãœniversitesi’nde bilgisayar bilimleri alanında seçkin bir profesör olduÄŸunu söyledi.

“Birlikte çalıştık”

Fox’ın aynı zamanda Dijital Bilim Merkezi Direktörü olduÄŸunu ve Caltech, Syracuse ve Florida State Ãœniversitelerinde çeÅŸitli görevlerde bulunduÄŸunu anlatan Varank, şöyle konuÅŸtu:

“Dr. Fox ÅŸu anda biyoloji, patoloji, sensör bulutları, görüntü iÅŸleme, derin öğrenme, aÄŸ bilimi ve parçacık fiziÄŸi konularında altyapıdan analitiÄŸe uygulamalı bilgisayar bilimleri alanında çalışıyor. Yıllar boyunca, aralarında Türklerin de bulunduÄŸu birçok doktora öğrencisine danışmanlık yaptı. Kendisi, yüksek lisans eÄŸitimim sırasında benim de hocamdı. Ayrıca daha sonra Indiana Ãœniversitesi Yaygın Teknolojiler Laboratuvarı’nda (Pervasive Technology Labs) birlikte çalıştık.”

Varank, Fox’u her zaman vizyoner ve ilham verici yaklaşımıyla hatırladığını dile getirerek etkinliÄŸe katılımı için kendisine teÅŸekkür etti.

“TRUBA süper bilgisayarlarımız tüm araÅŸtırmacılarımızın hizmetinde”

Süper bilgisayarların, roket, araba, yüksek çözünürlüklü görüntülerin tasarımı, yapay zeka, makine öğrenimi, bilgisayarlı kimya gibi birçok alanda yaygın olarak kullanıldığına dikkati çeken Varank, “Bu teknoloji, bir yandan yeni bilimsel keÅŸifleri güçlü bir ÅŸekilde desteklerken diÄŸer yandan da hayatımızda her zamankinden daha etkili bir hale geliyor. Türkiye bu nedenle süper bilgisayarların yaygın kullanımına büyük önem veriyor.” ifadelerini kullandı.

Varank, bu alandaki temel faaliyetlerden TRUBA’ya iliÅŸkin de bu yüksek performanslı ve dağıtımlı hesaplama merkezinin, tüm araÅŸtırmacılara hizmet verdiÄŸini söyledi.

TRUBA’nın iÅŸlemci gücü, kullanıcı sayısı ve bilimsel çıktılarının düzenli olarak arttığını vurgulayan Varank, yaklaşık 10 yıl önce 454 olan TRUBA kullanıcı sayısının, bugün 3 binin üzerine çıktığı bilgisini verdi.

Kovid-19 araştırmalarına TRUBA damgası

Varank, bu altyapının araÅŸtırmacıların ve sektör oyuncularının karmaşık sistemlere kolay eriÅŸimini saÄŸladığını belirterek “Kovid-19 salgını sırasında TRUBA, aşı ve ilaç geliÅŸtirme araÅŸtırmalarını destekledi. Ä°zmir Biyotıp ve Genom Merkezi araÅŸtırmacıları, TRUBA’yı kullanarak Kovid-19 virüs yapısını sıraladı. Ayrıca TÃœBÄ°TAK SAGE’nin de çoÄŸu analitik çalışması TRUBA’da yapılıyor.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

TRUBA süper bilgisayarını bir üst seviyeye taşımayı planladıklarına dikkati çeken Varank, şöyle devam etti:

“ODTÃœ’de yeni nesil veri merkezimizi inÅŸa ediyoruz. Önümüzdeki haziranda tanıtımını yapacağız. Bu yeni merkez, açık veri üzerinden birçok veri hizmeti saÄŸlayacak. Yeni TRUBA veri merkezimiz, Avrupa Açık Bilim Bulutu’nun da (European Open Science Cloud) resmi üyesi olacak. Pilot çalışma olarak, kutup araÅŸtırma verilerini açık veri haline getireceÄŸiz. Böylelikle, iklim biliminde daha saÄŸlam ve güncel tahminlerle yeni modeller kurulabilecek.”

Yüksek baÅŸarımlı hesaplamanın geliÅŸtirilmesi için TÃœBÄ°TAK aracılığıyla araÅŸtırma fonu fırsatları saÄŸladıklarını anlatan Varank, “SaÄŸlık, enerji, havacılık, uzay, otomotiv ve lojistik alanlarındaki karmaşık sorunların süper hesaplamayla çözülmesine odaklanan araÅŸtırmalara öncelik veriyoruz.” dedi.

Varank, yakın zamanda EuroHPC üyesi olduklarını belirterek “Dünyadaki en hızlı 5 süper bilgisayardan birine eriÅŸim saÄŸlamak için Barselona’daki merkezle ortaklık kurduk. AraÅŸtırmacılarımız önümüzdeki yılın sonunda, dünyadaki bu en hızlı 5 süper bilgisayardan birine eriÅŸebilecekler. Bu yeni sistem sayesinde, araÅŸtırma sonuçları çok daha hızlı alınacak, tasarım ve yazılımlar en hızlı teknolojilerden birinde test edilebilecek.” diye konuÅŸtu.

“Mükemmeliyet merkezi yolda”

Kullanıcıları eğitmek ve sektörün süper bilgisayarlara erişimini kolaylaştırmak için TÜBİTAK ULAKBİM, ODTÜ ve Sabancı Üniversitesi ile mükemmeliyet merkezi inşa edeceklerini belirten Varank, süper hesaplama konusunda bütünsel bir görüşe sahip olduklarını kaydetti.

Varank, altyapı yatırımlarının artırılması, araÅŸtırma ödeneklerinin iyileÅŸtirilmesi ve beÅŸeri sermayenin eÄŸitimi gibi stratejilerinin bulunduÄŸunu aktararak “Öncü teknolojilere liderlik ederek küresel rekabet gücü haline gelmeyi hedefliyoruz.” ifadesini kullandı.

Kaynak: AA