Barzani’den ‘BaÄŸdat aylık 900 milyon dolarlık bütçe anlaÅŸmasına baÄŸlı kalmadı’ açıklaması

IKBY BaÅŸbakanı Barzani, “BaÄŸdat’ın 250 bin varil petrol gelirinin teslimi karşılığında aylık 900 milyon dolarlık bütçe gönderilmesini içeren anlaÅŸmaya baÄŸlı kalmadığını” ileri sürdü.

 Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) BaÅŸbakanı Mesrur Barzani, “Irak merkezi hükümetinin IKBY’nin anayasal hakkı olan bütçe ve memur maaÅŸlarını kesmesinin yasal olmadığını ve BaÄŸdat’ın 250 bin varil petrol gelirinin teslimi karşılığında aylık 900 milyon dolarlık bütçe gönderilmesini içeren anlaÅŸmaya baÄŸlı kalmadığını” ileri sürdü.

IKBY BaÅŸbakanlık sitesinde yer alan açıklamaya göre, Barzani, Erbil’deki konutunda bir araya geldiÄŸi BirleÅŸmiÅŸ Milletler Irak Sorumlusu Jeanine Hennis Plasschaer ile Irak’ın yeni tip koronavirüsle (Kovid-19) mücadelesi ve Erbil-BaÄŸdat iliÅŸkilerini ele aldı.

Barzani, BaÄŸdat yönetiminin 21 Nisan’da aldığı IKBY’nin bütçe ve memur maaÅŸlarının ödenmesinde kesintiye gidilmesi yönündeki kararın yasalara aykırı olduÄŸunu ve bu meselenin IKBY halkına karşı siyasi bir baskı unsuru olarak kullanıldığını savundu.

IKBY’de Haziran 2019’da kendi baÅŸbakanlığında kurulan hükümetin iÅŸ başı yapmasından kısa bir süre sonra, sorunların Anayasa temelinde köklü bir çözüme kavuÅŸturulması ve iyi niyet göstergesi olarak BaÄŸdat’ı ziyaret ettiÄŸini ifade eden Barzani, ÅŸunları kaydetti:

“Ä°ki taraf arasındaki sorunların çözülmesi için BaÄŸdat’a birkaç teklif götürdük. Bu giriÅŸimlerin sonucunda petrol ve bütçe konusunda BaÄŸdat ile 2019’da bir mutabakata vardık. Bu mutabakata göre IKBY, 250 bin varil ham petrol gelirini BaÄŸdat’a teslim edecek ve karşılığında bütçe ile maaÅŸ olarak aylık 900 milyon dolar alacaktı. Ancak BaÄŸdat’taki yetkililer bu anlaÅŸmayı uygulamaya yanaÅŸmadılar.”

BaÄŸdat’ın Erbil’in bütçesini kesmesi

BaÄŸdat yönetimi, IKBY’nin, Mayıs 2014’te Irak merkezi hükümetinden bağımsız bir ÅŸekilde petrol ihraç etme kararına tepki olarak Erbil’in anayasal hakkı olan yüzde 17’lik bütçe ile memur maaÅŸlarını göndermemeye baÅŸlamıştı.

Dönemin Irak BaÅŸbakanı Nuri el-Maliki ile baÅŸlayan kriz, terör örgütü DEAÅž’ın ortaya çıkması, Kerkük’te PeÅŸmerge’nin çekilmesi, IKBY’deki havalimanlarına yurt dışı yasağının uygulanmasıyla tam bir kördüğüm haline gelmiÅŸti.

Dönemin BaÅŸbakanı Haydar el-Ä°badi, Mart 2018’de yeniden düzenli ÅŸekilde IKBY’deki memurların maaÅŸlarını ödemeye baÅŸlamıştı.

Abdulmehdi ile yeni bir anlaÅŸma

Ä°badi’den sonra Åžii siyasetçi Adil Abdulmehdi’nin Ekim 2018’de baÅŸbakanlık görevine gelmesiyle krizin çözümü için bir anlaÅŸma yapılmıştı.

BaÄŸdat ile Erbil arasında 25 Kasım 2019’da yapılan anlaÅŸmaya göre, IKBY’nin, Ocak 2020’den itibaren ihraç ettiÄŸi günlük 250 bin varil petrolün gelirini BaÄŸdat’a teslim etmesi gerekiyordu ancak Irak Bakanlar Kurulu Genel Sekreteri Hamid el-Gızzi tarafından 21 Nisan’da imzalanan resmi yazıya göre, IKBY, aylık petrol ihracatından elde ettiÄŸi gelirleri Irak Devlet Petrol Pazarlama Åžirketi’ne (SOMO) ödemedi.

Bu durum nedeniyle merkezi hükümet, Maliye Bakanlığından IKBY’ye ayrılan memur maaÅŸlarını da içeren aylık bütçenin kesilmesi talebinde bulundu..

Petrol şirketlerinin payı

IKBY, 2002 yılından bu yana BaÄŸdat’tan bağımsız bir ÅŸekilde kendi denetimindeki bölgelerde, bölgesel ve uluslararası petrol ÅŸirketleri aracılığıyla petrol arama faaliyetlerini sürdürüyor.

BaÄŸdat ile Erbil arasındaki anlaÅŸmasızlığın en önemli nedenlerinden biri de IKBY’nin petrol çıkarmak için ÅŸirketlere ödediÄŸi pay olarak gösteriliyor. Erbil yönetimi, petrol gelirlerinin merkezi hükümete teslim edilmesi halinde söz konusu ÅŸirketlerin borçları ve paylarının da ödenmesini ÅŸart koÅŸuyor.

Bağdat yönetiminin ise petrol şirketlerine herhangi bir ödeme yapmayı kabul etmediği biliniyor.

Kaynak: AA