BM Genel Kurulunda kabul edilen kararla 11 Temmuz “Srebrenitsa Soykırımı’nı Anma Günü” ilan edildi

BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM) Genel Kurulu, 11 Temmuz’un “Srebrenitsa Soykırımı’nı Anma Günü” ilan edilmesi istenilen karar tasarısını kabul etti.

BM Genel Kurulunda oylama için oturum düzenlendi.

Oturum, hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve beraberindeki yetkililer için 1 dakikalık saygı duruşuyla başladı.

Oylama öncesinde söz alan Sırbistan CumhurbaÅŸkanı Aleksandar Vucic, karar tasarısının “çok siyasi olduÄŸunu” savundu.

Bireysel olarak olaya ilişkin suçluların cezalandırıldığını ifade eden Vucic, karar tasarısının ne Bosna-Hersek ne de bölgedeki istikrar ve birliğe katkı sağlamayacağını, aksine bölünmüşlükleri artıracağını dile getirdi.

Vucic, Almanya’yı karar tasarısını desteklemeyen ülkeleri tehdit etmekle suçlayarak, “Bunlar mı Avrupa’nın deÄŸerleri?” sorusunu yöneltti.

Karar tasarısı

Almanya ve Ruanda tarafından sunulan ve Türkiye’nin yanı sıra 40’tan fazla ülkenin eÅŸ sunucusu olduÄŸu karar tasarısı, 193 üyeli BM Genel Kurulunda 84 “evet” oyuyla kabul edildi.

Tasarı, 68 “çekimser” ve 19 “hayır” oyu aldı.

Kararda, Srebrenitsa Soykırımı’nın inkarı ile insanlığa karşı suç, soykırım ve savaÅŸ suçlularının yüceltilmesi kınandı.

Soykırım kurbanlarının kimlik tespiti ve cenazelerine ulaÅŸmaya yönelik çalışmaların devamının öneminin altı çizilen kararda, Srebrenitsa Soykırımı’nın henüz yargılanmamış sorumlularının kovuÅŸturulmasına devam edilmesi çaÄŸrısında bulunuldu.

Kararda, her yıl 11 Temmuz’un “Srebrenitsa Soykırımı’nı Anma Günü” olması kararlaÅŸtırılırken, bu günde hem kurbanların anılmasına iliÅŸkin hem de bilinç ve eÄŸitimi artıracak faaliyetlere yer verilmesi talep edildi.

Soykırım suçluları cezalandırılırken uluslararası hukuk uyarınca hiçbir etnik, dini ya da başka bir grup ve toplumun hedef alınmadığı vurgulanan kararda, uluslararası hukukun üstünlüğünün önemine işaret edildi.

BM Genel Kurulunda her ülkenin bir oy hakkı bulunuyor. BM Güvenlik Konseyinin aksine, hiçbir ülkenin veto hakkı bulunmuyor.

Bağlayıcılığı olmasa da Genel Kurul kararlarının siyasi ağırlığı bulunuyor ve uluslararası topluma güçlü mesaj veriyor.

Sırplar ve Ruslar karşı çıkmıştı

Sırbistan CumhurbaÅŸkanı Vucic, 29 Mart’ta yaptığı açıklamada, tasarının temel amacının, Sırp halkını özgürlükçü ve bağımsız politikasından dolayı cezalandırmak ve Kosova konusunda ek olarak baskıya maruz bırakmak olduÄŸunu savunmuÅŸtu.

Bosna Hersek’teki iki entiteden Sırp Cumhuriyeti (RS) BaÅŸkanı Milorad Dodik ise “Orada yaÅŸananlar savaşın verdiÄŸi yorgunluk, nefret ve acılar sonrası yaÅŸanan bir suçtu ancak soykırım deÄŸildi. Srebrenitsa’da soykırım yaÅŸanmadı, bu ‘korkunç kelime’ bizim deÄŸil, çocuklarımızın ve torunlarımızın sırtına yüklenmek istenen bir kelimedir.” açıklamasında bulunmuÅŸtu.

Dodik, BM Genel Kurulunda Srebrenitsa soykırımı hususunda bir karar alınması durumunda, RS yetkililerin Srebrenitsa’da toplanarak, buranın “kendilerine ait olduÄŸunu” göstereceklerini söylemiÅŸti.

Sırbistan Ulusal Meclis BaÅŸkanı Ana Brnabic de Sırbistan’ın BM’de bu tür eylemlere karşı çıkacağını dile getirmiÅŸti.

Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia ise tasarının konuyu “tek taraflı” ele aldığını iddia etmiÅŸti.

Srebrenitsa’da neler yaÅŸandı?

Srebrenitsa’nın 11 Temmuz 1995’te Ratko Mladic komutasındaki Sırp birliklerince iÅŸgal edilmesinin hemen ardından BM bünyesindeki Hollandalı askerlere sığınan sivil BoÅŸnaklar, Sırplar’a teslim edildi.

Kadın ve çocukların Boşnak askerlerin kontrol ettiği bölgeye gitmesine izin veren Sırplar, en az 8 bin 372 Boşnak erkeği ormanlık bölge, fabrikalar ve depolarda öldürdü, katledilenler toplu mezarlara gömüldü.

Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı, 2007’deki kararında, Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesinden (ICTY) gelen kanıtlar doÄŸrultusunda, Srebrenitsa ve civarında yaÅŸananları “soykırım” olarak nitelendirdi.

Srebrenitsa’daki soykırımda hayatını kaybedenlerden kimlik tespiti yapılamayan ve cenazesine ulaşılamayan 1600’den fazla kiÅŸi bulunuyor.

Kaynak: AA