BM Suriye Özel Temsilcisi Pedersen: Bugünkü görüşmeler büyük bir hayal kırıklığıydı

BM Suriye Özel Temsilcisi Pedersen, Suriye Anayasa Komitesi altıncı tur görüşmelerinin hayal kırıklığıyla sonuçlandığını belirterek, “Elde etmeyi umduÄŸumuz ÅŸeyi baÅŸaramadık.” dedi.

BirleÅŸmiÅŸ Milletler (BM) Suriye Özel Temsilcisi Geir O. Pedersen, Suriye Anayasa Komitesi toplantılarının altıncı turunun hayal kırıklığıyla sonuçlandığını ve bu ÅŸekilde devam edemeyeceklerini belirterek, “Elde etmeyi umduÄŸumuz ÅŸeyi baÅŸaramadık. Yeni bir metin sunmamaya karar veren hükümet (BeÅŸÅŸar Esed rejimi) delegasyonuydu.” dedi.

Suriye Anayasa Komitesinin 45 kiÅŸilik yazım kurulunun altıncı tur toplantıları, BM Cenevre Ofisi’nde sona erdi.

Esed rejimi, sivil toplum kuruluÅŸları ve Suriye muhalefeti temsilcilerinden 15’er kiÅŸinin oluÅŸturduÄŸu anayasanın yazımından sorumlu “küçük grup”un üyeleri, TSÄ° 16.30’dan itibaren BM yerleÅŸkesinden ayrılmaya baÅŸladı.

İki oturum halinde düzenlenen son gün toplantılarının ardından Özel Temsilci Pedersen basın toplantısı yaptı.

18 Ekim’de baÅŸlayan altıncı turda hangi baÅŸlıkları anayasa metnine dönüştürmeleri ve anayasa metnini kimlerin sunması gerektiÄŸine dair müzakerede bulunduklarını belirten Pedersen, “Ä°ki eÅŸ baÅŸkan, toprak bütünlüğü ve egemenlik ilkeleri üzerinde anlaÅŸtılar. Salı günü muhalefetin ordu, güvenlik ve istihbarat konulu bir anayasa taslağı sunmasına karar verildi. Üçüncü gün, hukukun üstünlüğü taslağının üçüncü delegasyon tarafından sunulmasına karar verildi. Dördüncü gün, hükümet tarafından terör ve aşırılıkla ilgili metnin sunulmasına karar verildi.” dedi.

Rejime tepki

Pedersen, hafta boyunca toplantılarda iniş ve çıkışlar olduğunu ifade ederek, şunları kaydetti:

“Bugün müzakere ettiÄŸimiz ilkeleri öne çıkarmaya odaklanacak ve geçici bir anlaÅŸmaya veya en azından bazı konularda ittifak etmeye ve neleri kabul etmediÄŸimizi kararlaÅŸtırmaya odaklanacaktık. Bugünkü görüşmeler büyük bir hayal kırıklığıydı. Elde etmeyi umduÄŸumuz ÅŸeyi baÅŸaramadık. Nasıl bir fikir birliÄŸine varılacağı konusunda iyi istiÅŸarelerimiz olabilirdi fakat süreci nasıl ilerleteceÄŸimiz konusunda doÄŸru bir anlayıştan mahrum kaldık. Yeni bir metin sunmamaya karar veren hükümet delegasyonuydu.”

Pedersen, Suriye Anayasa Komitesi toplantılarının bir sonraki turunun tarihinin ise belirlenemediğini söyledi.

Öte yandan, rejim heyetinin eÅŸ baÅŸkanı hukukçu Ahmed Kuzbari, AA muhabirinin, “Altıncı turda olumlu bir sonuç çıktı mı?” sorusuna, “Hayır bu turda da çıkmadı.” karşılığını verdi.

Muhaliflerden rejime tepki: “Bu ÅŸekilde ilerleyemeyiz”

Pedersen’den sonra basın toplantısı düzenleyen, muhaliflerin eÅŸ baÅŸkanı Hadi el Bahra ise 6’ıncı tur görüşmelerinde rejim heyetinin tutumuna tepki gösterdi.

Bahra, “Bu ÅŸekilde yeni bir tura gidemeyiz. EÄŸer mevcut yöntemi deÄŸiÅŸtirmezsek istediÄŸimiz sonuçları alamayacağız.” uyarısında bulundu.

Anayasa Komitesinin görevinin sadece yeni anayasa hazırlamak deÄŸil aynı zamanda reform olduÄŸunun altını çizen Bahra, “Önerilerimizi ortaya koyduk, bazı önerilerimizin rejimin taslağındaki önerilerde yer almasından ötürü ortak konular üzerinde ilerleyebileceÄŸimizi düşündük. Ama rejim kendi sunduÄŸu metindeki bazı ifadeleri dahi onaylamadı.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Rejim 5’inci turda da uzlaÅŸmaz tavır sergilemiÅŸti

Suriye Anayasa Komitesi’nin 25-29 Ocak 2021’de gerçekleÅŸtirilen 5’inci tur görüşmelerinde taraflar ilk kez anayasanın içeriÄŸine odaklanarak yazım aÅŸamasına geçmeyi hedefliyordu. Fakat Esed rejimini temsil eden heyetin uzlaÅŸmaz tavırlarını sürdürmesi süreci tıkamıştı.

Pedersen, beÅŸinci turunda rejimi temsil eden heyetin uzlaÅŸmaz tavrına tepki göstererek, “45 kiÅŸilik yazım ekibine artık bu ÅŸeklide devam edemeyeceÄŸimizi söyledim. Benim için bir hayal kırıklığı oldu.” ifadesini kullanmıştı.

Suriye Anayasa Komitesinin yapısı

Suriye Anayasa Komitesi, büyük ve küçük olmak üzere iki yapıdan oluşuyor.

Büyük yapı, komite üyelerinin tümünü kapsıyor ve rejim, muhalefet heyeti, sivil toplum temsilcileri olmak üzere 3 gruptan oluşuyor.

Küçük yapı ise 3 listeden seçilen 15’er kiÅŸiden meydana geliyor ve anayasanın yazımından sorumlu bulunuyor.

45 kiÅŸilik yazım kurulunun hazırladığı taslakları, 150 kiÅŸilik büyük yapının onaylaması, karar alınması için ise üyelerin en az yüzde 75’inin “evet” oyu vermesi gerekiyor.

Komitenin iki eş başkana sahip olması dikkati çekiyor.

Muhaliflerin eş başkanlığını eski Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu (SMDK) Başkanı Hadi el Bahra, rejimin eş başkanlığını ise önceki anayasayı hazırlayan komitede de yer alan hukukçu Ahmed Kuzbari yürütüyor.

Kaynak: AA