Çavuşoğlu: (Buğday koridoru için) Türkiye olarak uygulanabilir bir plan olarak görüyoruz

DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu, Ukrayna ve Rusya’dan dünyaya ihraç edilecek tahıl ürünlerine iliÅŸkin, “Biz Türkiye olarak bu planı makul buluyoruz ve uygulanabilir bir plan olarak görüyoruz.” dedi.

DışiÅŸleri Bakanı Mevlüt ÇavuÅŸoÄŸlu, Rusya DışiÅŸleri Bakanı Sergey Lavrov ile CumhurbaÅŸkanlığı Külliyesi’nde yapılan görüşmelerin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuÅŸtu.

Ukrayna ve Rusya’dan dünyaya ihraç edilecek ürünlerin önündeki engelleri Lavrov ile görüştüklerini kaydeden ÇavuÅŸoÄŸlu, Ukrayna tahılının uluslararası piyasaya ihraç edilebilmesi için çeÅŸitli fikirlerin ortaya çıktığını ve BM’nin bu konuda bir planı olduÄŸunu ifade etti.

Çavuşoğlu, plana ilişkin şunları kaydetti:

“Bu konuda gemilerin denetlenmesi dahil (BuÄŸday koridoru için) BM, Rusya, Ukrayna ve Türkiye arasında oluÅŸturulabilecek bir mekanizma ve iÅŸbirliÄŸini içeren bir plandan bahsediyoruz. Biz Türkiye olarak bu planı makul buluyoruz ve uygulanabilir bir plan olarak görüyoruz.”

Bu planın Rusya ve Ukrayna tarafından kabul edilmesi gerektiÄŸini kaydeden ÇavuÅŸoÄŸlu, “Bunun detaylarını görüşmek üzere Ä°stanbul’da bir toplantıya ev sahipliÄŸi yapabileceÄŸimizi BM’nin teklifi üzerine söyledik.” ifadelerini kullandı.

“Dünyanın, hem Ukrayna hem de Rusya’dan ihraç edeceÄŸi ürünler varsa bunun önünü hep birlikte açmamız gerekiyor”

Ukrayna tahıl ürünlerinin, ayçiçek ve ayçiçek yağının uluslararası piyasalara ulaÅŸtırılması karşılığında Rusya’nın, ihracatının önündeki engellerin kaldırılması talebini de Türkiye’nin son derece meÅŸru ve haklı bir talep olarak gördüğünü söyleyen ÇavuÅŸoÄŸlu, şöyle devam etti:

“Bu konuyu sadece Rusya Federasyonunun ihraç ettiÄŸi tahılların ve gübrenin yaptırımlara dahil edilmediÄŸini söyleyerek geçiÅŸtirmek de doÄŸru deÄŸil. Son zamanlardaki açıklamalarda bunu görüyoruz. Oysa bu ürünleri taşıyacak gemilerin sigorta edilmesi, lojistik konular, limanlara ulaÅŸabilmesi, yanaÅŸabilmesi, verilecek servisler ve ödemelerle ilgili yani bankacılıkla ilgili iÅŸlemler konusunda da gerekli adımların atılması gerektiÄŸini düşünüyoruz. Yani dünyanın, hem Ukrayna hem de Rusya Federasyonu’nun ihraç edeceÄŸi ürünlere ihtiyacı varsa bunun önünü hep birlikte açmamızda fayda var diye düşünüyoruz. Burada önemli olan ortak anlayışa dayanan bir mekanizmanın tesis edilmesidir.”

Suriye’deki son geliÅŸmeler

ÇavuÅŸoÄŸlu, Rusya DışiÅŸleri Bakanı Sergey Lavrov ile CumhurbaÅŸkanlığı Külliyesi’ndeki görüşmelerinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında konuÅŸtu.

Suriye’deki son geliÅŸmeler ve Türkiye’nin meÅŸru güvenlik önlemlerine iliÅŸkin deÄŸerlendirmesinin sorulması üzerine ÇavuÅŸoÄŸlu, Suriye’de Anayasa Komisyonunun 8. tur toplantısından da Suriye’deki rejimin olumsuz yaklaşımı nedeniyle sonuç çıkmadığını söyledi.

ÇavuÅŸoÄŸlu, Türkiye’nin, Astana sürecinin devamından yana olduÄŸunu ve Astana sürecinin siyasi süreç konusunda BirleÅŸmiÅŸ Milletlere (BM) de önemli destek verdiÄŸini belirterek, şöyle devam etti:

“Tek çözüm yolu siyasi çözümdür. Yani muhalefetle, ılımlı muhalefetle; teröristlerden bahsetmiyoruz, rejimin oturup ülkenin geleceÄŸiyle ilgili bir mutabakata varması tek çözüm yoludur. Bu süreci destekleyeceÄŸimizi, Suriye’nin sınır ve toprak bütünlüğünü destekleyeceÄŸimizi söylüyoruz. Hem Suriye’nin toprak bütünlüğünü tehdit eden hem de bize yönelik saldırılarını arttıran terör örgütlerinin de bu ülkeden temizlenmesi gerekiyor. Suriyeli Kürtlerle PKK/YPG’yi bir tutmamak lazım.”

ÇavuÅŸoÄŸlu, bu terör örgütlerinin ABD baÅŸta olmak üzere bazı ülkeler tarafından açıkça desteklendiÄŸinin altını çizerek, “Finlandiya ve Ä°sveç’in NATO üyeliÄŸine karşı çıkmamızın da sebebi bu. Yani bunun arkasında baÅŸka sebep yok. Sadece bundan dolayı ve Türkiye’ye yönelik kısıtlamalardan dolayı karşı çıkıyoruz. Bunları da ÅŸimdi yazılı ÅŸekilde kendilerine ilettik.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Türkiye’nin, ABD ile geçen ekim ayında ortak açıklamada bulunduÄŸunu, Rusya ile de bundan beÅŸ gün sonra Soçi’de mutabakat zaptı imzaladığını hatırlatan ÇavuÅŸoÄŸlu, “Burada özellikle teröristlerin bu bölgeden temizlenmesi konusunda hem Rusya’nın hem ABD’nin taahhütleri var. Bu taahhütlerin de yerine gelmesini beklemek bizim en doÄŸal hakkımızdır. Bu terör örgütlerinin bize yönelik saldırılarına müsamaha göstermemiz de mümkün deÄŸil.” ifadesini kullandı.

“Müzakereye dönme konusunda daha olumlu bir atmosfer olduÄŸunu görüyoruz”

Rusya ile Ukrayna arasındaki müzakerelere iliÅŸkin ÇavuÅŸoÄŸlu, Ukrayna Devlet BaÅŸkanı Volodimir Zelenskiy’nin, son zamanlarda tekrar müzakerelere dönmek istediÄŸini, CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’a, Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin ile bir araya gelme arzusunda olduÄŸunu söylediÄŸini aktararak, şöyle devam etti:

“Biz müzakereye dönme konusunda birkaç hafta öncesine göre daha olumlu bir atmosfer olduÄŸunu görüyoruz. Sahadaki geliÅŸmeler içerisinde. Her iki taraf tekrar bir araya gelmek isterse biz kolaylaÅŸtırıcı bir ülke olarak gerekli desteÄŸi, nasıl Antalya’da sizleri bir araya getirdiysek, Ä°stanbul’da müzakere heyetlerini bir araya getirdiysek, tekrar müzakerelerin baÅŸlaması için üzerimize düşeni yaparız. Aynı ÅŸekilde CumhurbaÅŸkanımızın her iki lidere de söylediÄŸi gibi her iki lidere de Türkiye’de ev sahipliÄŸi yapmak isteriz. Her iki tarafın da Türkiye’ye olan güvenini görüyoruz. Biz de başından beri Montrö’nün uygulanması dahil, objektif tutumumuzu dengeli tutumumuzu sürdürüyoruz. Bu doÄŸrultuda ben bir ateÅŸkesin saÄŸlanabileceÄŸi, müzakere edilmiÅŸ bir çözüme inandığımızı söylemek isterim.”

“Rejim siyasi çözüme yanaÅŸan taraf deÄŸil”

Lavrov ile Suriye ve Libya’daki son geliÅŸmeleri de görüştüklerini kaydeden ÇavuÅŸoÄŸlu, “Farklı görüşlerimiz olsa da Rusya Federasyonu yakın iÅŸ birliÄŸi içinde çalıştığımız bir ülkedir. Özellikle Astana formatında Suriye’de siyasi çözüm bulma çabalarımız devam ediyor ama zorluklar da ortada.” dedi.

ÇavuÅŸoÄŸlu, Suriye’nin kuzeyinde PKK/YPG tarafından Türkiye’ye yönelik artan tehditlere deÄŸinerek, “Bu tehdide karşı tedbir almamız gerekiyor. Daha önce hem ABD hem Rusya Federasyonu ile 2019’da vardığımız mutabakatlar var. (Lavrov ile) Bunların da uygulanması konusunu ele aldık. Suriye’nin sınır bütünlüğü, toprak bütünlüğünün korunması gerektiÄŸini bir kez daha vurguladık. Burada da vurguluyoruz. Bölücü ajandası olan terör örgütlerine müsaade edilmemesi gerekiyor.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

“Libya’da istikrara herkesin katkı saÄŸlaması gerekiyor”

Lavrov ile Libya’daki son geliÅŸmeleri de ele aldıklarını ifade eden ÇavuÅŸoÄŸlu, “Libya’da istikrarın tam olarak tesis edilmesi için herkesin katkı saÄŸlaması gerekiyor. Biz artık geçmiÅŸte olduÄŸu gibi ülkeler arasında rekabet olmasını da istemiyoruz. Her zaman meÅŸruiyetten yana olduk. Ãœlkenin bir an önce demokratik, ÅŸeffaf seçime hazırlanması gerektiÄŸini düşünüyoruz.” diye konuÅŸtu.

ÇavuÅŸoÄŸlu, Rus mevkidaşıyla Kafkasya’da 3+3 formatını ve Azerbaycan-Ermenistan arasındaki normalleÅŸmeyle Türkiye ile Ermenistan arasındaki normalleÅŸmeyi ele aldıklarını belirterek, “Bu konuda Rusya Federasyonu’nun verdiÄŸi destek için kendilerine teÅŸekkür ediyoruz. Özellikle Ermenistan ile Azerbaycan arasında kapsamlı barış anlaÅŸmasının imzalanmasının bölgenin istikrarı bakımından önemli olduÄŸunu düşünüyoruz.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Lavrov ile Afganistan ve Orta Asya’daki geliÅŸmeleri ele aldıklarını dile getiren ÇavuÅŸoÄŸlu, ikili iliÅŸkilerde ticaretin önündeki engellerin kaldırılması konusunun deÄŸerlendirildiÄŸini söyledi.

Çavuşoğlu, şöyle devam etti:

“Tüm zorluklara raÄŸmen ikili iliÅŸkilerin de ticaretin de artarak devam ettiÄŸini bu vesileyle söylemek isterim. Enerji (Akkuyu Nükleer Santrali) alanında attığımız ve atacağımız adımlar var. Heyetler dün ve daha öncesinde görüşmeler gerçekleÅŸtirdi. Görüşmelere devam edeceÄŸiz. Ayrıca karşılıklı ziyaretlerle, tüm bu konuları ikili ve bölgesel konuları ele almaya devam edeceÄŸiz. Bizim en büyük arzumuz bir an öce Ukrayna’da kalıcı barışın tesis edilmesi ve bu yönde atılacak adımlara her türlü desteÄŸi vereceÄŸiz.”

Tahıl koridorunun oluÅŸturulması sürecinde gelinen aÅŸamaları deÄŸerlendiren ÇavuÅŸoÄŸlu, dünyada gıda krizinin gerçek bir kriz olduÄŸunu ve bu konuya da sadece Ukrayna’dan deÄŸil Ukrayna ve Rusya’dan ihraç edilecek tahıl ürünü ve gübre açısından bakılması gerektiÄŸini vurguladı.

Çavuşoğlu, Ukrayna ve Rusya tarafından üretilen ve ihraç edilen tahıl ürünlerinin dünyada ihraç edilen tahıl ürünlerinin üçte birini oluşturduğu bilgisini paylaşarak, şöyle devam etti:

“Siz (Lavrov) de burada özellikle gemilerin Ukrayna’ya silah taşımayacağından emin olmak istiyorsunuz, onu söylüyorsunuz. Dönüşte de belirlenen ürünlerin her iki ülkeden çıkması söz konusu. Sonuçta bunların denetimini yapacak bir mekanizmanın oluÅŸmasıyla, BM’nin teklifini biz o yüzden makul buluyoruz, sizin de içinde bulunduÄŸunuz bir mekanizmayla bu ihracatın önündeki engeller kalkar hem de her iki ülkenin güvenlik endiÅŸeleri de ortadan kaldırılmış olur. Bu konuda yapıcı bir iÅŸ birliÄŸine gitmekte fayda var.”

Türkiye’nin Ukrayna veya Rusya’yı memnun etmek yönünde deÄŸil her iki tarafa karşı da objektif ve dengeli politika izlediÄŸinin altını çizen ÇavuÅŸoÄŸlu, “DoÄŸruya doÄŸru diyoruz, yanlışa yanlış diyoruz. Rusya tarafına savaÅŸla ilgili eleÅŸtirel açıklamalarımız ortada. Sonuçta hangi ülke ne söylüyor diye hareket edecek deÄŸiliz. Herhangi bir yanlış gördüğümüz zaman bunları da söylüyoruz. Elbette savaşın zor ÅŸartlarında saÄŸduyuyu kaybetmemek önemlidir. Duygusal tepkiler yerine savaşı sonlandıracak makul adımlar atmayı ve diplomasiye dönmeyi daha doÄŸru buluyoruz.” dedi.

Kaynak: AA