CIA’in gizli programla ABD halkının verilerini topladığı ortaya çıktı

ABD Senatosu İstihbarat Komitesinde iki Demokrat senatörün soru önergesi, Merkezi İstihbarat Teşkilatının (CIA) Amerikalılar hakkında toplanan bilgileri içeren gizli, açıklanmayan bir veri deposuna sahip olduğunu ortaya çıkardı.

Oregon Senatörü Ron Wyden ile New Mexico Senatörü Martin Heinrich’in, ABD’lilere yönelik veri toplama programına iliÅŸkin CIA yetkililerine Nisan 2021’de gönderdiÄŸi mektup ve bu mektuba verilen yanıta yönelik gizlilik kaldırıldı.

Mektubun ve yanıtın büyük kısmı “gizli bilgi” gerekçesi ile kapalı ancak iki senatör mektuplarında söz konusu programın “yasal çerçevenin dışında veri topladığını” kaydetti.

Programın içeriÄŸi CIA ve senatörler tarafından detaylandırılmazken, iki senatör CIA’in programı halktan ve Kongre’den uzun süredir gizlediÄŸini iddia etti.

Wyden ve Heinrich, mektuplarında, CIA’in veri toplama programının, Kongre tarafından kabul edilen ve yeniden düzenlenen yasaların dışında kaldığını, ancak istihbaratın faaliyetlerinin çerçevesini geniÅŸ bir ÅŸekilde belirleyen ve ilk olarak eski BaÅŸkan Ronald Reagan tarafından 19 Mart 1981’de imzalanan 12333 sayılı BaÅŸkanlık Kararnamesi kapsamına girdiÄŸine iÅŸaret etti.

Senatörler, “Kongre’nin bu CIA programından haberdar olmadan (teÅŸkilata iliÅŸkin) yasa çıkarmaması ve çıkarılacak yeni yetkilendirme yasasındaki reformların bu programı kapsadığı konusunda Amerikan kamuoyunun ikna edilmesi çok önemlidir.” ifadelerine yer verdi.

Gizlilik ve Sivil Özgürlükler Gözetim Kurulunca programa ilişkin büyük ölçüde üstü kapatılmış yanıtta, CIA analistlerinin bu programı ABD vatandaşları veya gizlilik yasaları kapsamındaki diğer kişiler hakkında herhangi bir bilgi aramak üzere kullanması için dış istihbarat amacı gerektiği ifade edildi.

Ancak Kurul, CIA analistlerinin bu program kapsamında yaptıkları sorgulamalarının gerekçesini ifade etmesine gerek olmadığını kaydetti.

CIA tarafından yayınlanan ek belgelerde, DEAÅž’ın mali verilerinin toplanmasına iliÅŸkin bir programın da söz konusu olduÄŸu ve bu programda aynı zamanda ABD vatandaÅŸlarının bazı kayıtlarının da olduÄŸu anlatıldı.

ABD Ulusal Güvenlik Ajansının (NSA) da 2013’te milyonlarca Amerikalının iletiÅŸim kayıtlarını tuttuÄŸu, Edward Snowden’in ifÅŸaatları ile ortaya çıkmıştı.

Snowden, NSA’nın ABD internet ÅŸirketleri aracılığıyla toplu verilere ve telekomünikasyon saÄŸlayıcılarından gelen yüz milyonlarca arama kaydına eriÅŸimini ortaya çıkarmış ve bu ifÅŸaat, dünya çapında tartışmalara yol açmıştı.

Kongre daha sonra kişisel verilerin korunması için istihbaratla ilgili yasalarda reformlar yapmıştı.

Ancak ABD’de halen istihbaratın, sivil özgürlükleri ve özel hayatın gizliliÄŸini ihlal ettiÄŸi yönünde endiÅŸeler söz konusu.

CIA ve NSA’nın görev alanı tamamen ülke dışındaki faaliyetleri kapsıyor. Bu teÅŸkilatların Amerikalıları veya ABD’deki iÅŸletmeleri araÅŸtırmaları yasak ancak buna riayet edilmediÄŸine iliÅŸkin geniÅŸ bir kanı var.

Kaynak: AA