Çin haricindeki gelişmekte olan ülkelerde temiz enerji yatırımlarının 7 katına çıkması gerekiyor
Çin haricindeki gelişmekte olan ülkelerde temiz enerji yatırımlarının 7 katına çıkması gerekiyor
Geçen yıl Çin dahil gelişmekte olan ülkelerde 773 milyar dolar yatırım yapılırken, Çin dışında kalan gelişmekte olan ülkelerde bu miktar 262 milyar dolar seviyesinde kaldı.
GeliÅŸmekte olan ülkelerde artan enerji ihtiyacını temiz kaynaklarla karşılamak için bu ülkelerde 2035’e kadar yıllık yatırımın mevcut 773 milyar dolar seviyesinden 2,8 trilyon dolara, Çin haricindeki geliÅŸmekte olan ülkelerde ise bu yatırımların 262 milyar dolardan 7 katına çıkarak yaklaşık 1,9 trilyon dolara ulaÅŸması gerekiyor.
Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) Uluslararası Finans Kurumu (IFC) ile yayımladığı “GeliÅŸmekte Olan Ãœlkelerde Temiz Enerji için Özel Sektör Finansmanının Hızlandırılması” baÅŸlıklı rapora göre, geliÅŸmekte olan ülkelerde enerjiye eriÅŸimi artırmak ve iklim deÄŸiÅŸikliÄŸini önlemek için gereken temiz enerji yatırımlarının hayata geçirilmesinde kamu finansmanının tek başına yeterli olmayacağı öngörülüyor.
GeliÅŸmekte olan ülkelerin artan ihtiyacının temiz enerji kaynaklarıyla karşılanabilmesi için bu alandaki yıllık yatırımların 2022’deki 773 milyar dolar seviyesinden 2035’e kadar yıllık 2,8 trilyon dolara çıkması gerekiyor.
Çin haricindeki geliÅŸmekte olan ülkelerde ise yatırımdaki artış ihtiyacı çok daha yüksek. Çin haricindeki geliÅŸmekte olan ülkelerde, temiz enerji yatırımlarının 2022’deki 262 milyar dolar seviyesinden 1,9 trilyon dolara ulaÅŸması gerekiyor.
IEA verilerine göre, geliÅŸmekte olan ülkelerde 2022’deki 773 milyar dolarlık temiz enerji yatırımının 511 milyar doları Çin’de yapıldı. Kalan yıllık 262 milyar dolarlık yatırımın 82 milyar doları Hindistan ve diÄŸer Asya, 66 milyar doları Latin Amerika, 52 milyar doları Orta DoÄŸu ve Avrasya, 32 milyar doları Afrika ve 30 milyar doları Güney DoÄŸu Asya’daki geliÅŸmekte olan ülkelerde yapıldı.
Özel sektör finansman ihtiyacı yıllık 1,1 trilyon dolar
Rapora göre, Çin haricindeki ülkelerde temiz enerji yatırımları için özel sektörün sağladığı finansmanın bugünkü 135 milyar dolar seviyesinden gelecek 10 yıl içinde yıllık 1,1 trilyon dolara ulaşmasına ihtiyaç duyuluyor.
Bu yatırımların gerçekleşmesi durumunda gelişmekte olan ülkelerde enerji ihtiyacının temiz kaynaklarla karşılanmasının yanı sıra, sürdürülebilir kalkınma hedeflerine hizmet edecek bir ekonomik büyümenin sağlanabileceği öngörülüyor.
Söz konusu ülkelerde 775 milyon insanın elektriğe, 2,4 milyar insanın ise temiz pişirme olanaklarına erişimi bulunmuyor.
Çin haricindeki gelişmekte olan ülkelerde temiz enerji yatırımları 8 yıldır yatay seyrediyor
IEA Başkanı Fatih Birol, rapora ilişkin düzenlenen basın toplantısında, bu yıl küresel temiz enerji yatırımlarının 1,7 trilyon dolara ulaşacağını anımsattı.
Dünyada temiz enerji yatırımlarının arttığını ancak bu artışın yüzde 90’ının geliÅŸmiÅŸ ülkeler ve Çin’de görüldüğünü söyleyen Birol, “Bu artışın sadece yüzde 10’u geliÅŸmekte olan ülkelerden geliyor ki bu deÄŸiÅŸmesi gereken bir eÄŸilim. Ayrıca, Çin hariç geliÅŸmekte olan ülkelerde temiz enerji yatırımlarının 8 yıldız yatay seyrettiÄŸini görüyoruz.” dedi.
Birol, bu yatırımların sadece kamu finansmanıyla yapılmasının imkansız olduğuna işaret ederek, şöyle konuştu:
“Özel sektör sermayesine ihtiyaç var. Analizimiz, geliÅŸmekte olan ülkelerdeki temiz enerji yatırım ihtiyacının yüzde 60’ının özel sektör kaynaklarından saÄŸlanması gerektiÄŸini gösteriyor. Bunu saÄŸlayabilmek için de bazı kilit adımlar atılmalı. Temiz enerji yatırımları, enerjiye eriÅŸimden istihdam oluÅŸumu ve herkes için sürdürülebilir bir gelecek saÄŸlanmasına birçok avantaj ve fırsatları beraberinde getiriyor. Bu nedenle acilen özel sektör sermayesinin bu ülkelere gitmesi lazım.”
Gelişmekte olan ülkelerde temiz enerji yatırımı olması gerekenin çok altında
IFC Başkanı Makhtar Diop da iklim değişikliğine karşı verilen mücadelenin temiz enerji potansiyelinin çok güçlü olduğu gelişmekte olan ülkelerle kazanılabileceğini dile getirdi.
Ancak bu ülkelerdeki temiz enerji yatırımlarının olması gereken seviyenin çok altında olduÄŸunu ifade eden Diop, “Bu ülkelerde enerji talebini karşılamak ve emisyon azaltım hedeflerini baÅŸarmak için özel sektör sermayesini hızla ve büyük çapta olacak ÅŸekilde yatırım yapılabilir projelere yöneltmemiz gerekiyor.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.
IEA ve IFC’nin geliÅŸmekte olan ülkelerde temiz enerji yatırımlarını hızlandırmaya yönelik yol haritası sunan rapor, Paris’te 100’ün üzerinde devlet baÅŸkanı, politika yapıcı, uluslararası örgüt ve sivil toplum temsilcilerinin yeni bir finansman paktı oluÅŸturmak 22-23 Haziran’da için bir araya geleceÄŸi Küresel Finansman Paktı Zirvesi öncesi açıklandı.
Zirvede, iklim, kalkınma ve biyoçeşitlilik krizleri de dahil olmak üzere küresel krizlere yanıt vermeye yardımcı olacak finansman çözümleri tartışılacak.
Küresel Güney olarak tanımlanan ve iklim değişikliğinin etkilerine karşı en kırılgan konumdaki ülkelere gelişmiş ülkelerin taahhüt ettiği 100 milyar dolar finansmanın nasıl sağlanabileceği, adil bir temiz enerji dönüşümü için özel sektör yatırımlarının artırılması, Dünya Bankası ve diğer kalkınma bankalarında iklim finansmanının artırılması için ihtiyaç duyulan reformlar zirvenin ana gündem maddeleri arasında yer alacak.
Kaynak: AA
