Dışişleri Bakanı Fidan: İmkanlarımızı müşterek refahımız için kullanmalıyız

DışiÅŸleri Bakanı Hakan Fidan, “Küresel güç rekabetinin coÄŸrafyamıza sirayet etmesini önlemek için saflarımızı sıklaÅŸtırmalı, imkanlarımızı müşterek refahımız için kullanmalıyız.” dedi.

Fidan, Azerbaycan’ın ÅžuÅŸa ÅŸehrinde düzenlenen Türk Devletleri TeÅŸkilatı (TDT) Gayriresmi DışiÅŸleri Bakanları Konseyi Toplantısı’nda konuÅŸtu.

Bakan Fidan, “ÅžuÅŸa, Azerbaycan’ın 44 gün süren vatan savaşında kazandığı ÅŸanlı zaferin sembolüdür. Bu zafer için canını feda eden aziz ÅŸehitlerimizin hatıraları önünde saygıyla eÄŸiliyor, muhterem gazilerimize şükranlarımı sunuyorum.” diye konuÅŸtu.

Türk Dünyası’nın, uluslararası siyasetin ilgi merkezlerinden biri haline geldiÄŸini belirten Fidan, “Küresel güç rekabetinin coÄŸrafyamıza sirayet etmesini önlemek için saflarımızı sıklaÅŸtırmalı, imkanlarımızı müşterek refahımız için kullanmalıyız. Bu bilinçle bölgesel sahiplenme ve bölgesel iÅŸbirliÄŸi, müşterek çalışmalarımızın iki temel ilkesini teÅŸkil etmektedir.” ifadelerini kullandı.

Fidan, “dengelerini yitiren” mevcut dünya düzeninde saygın bir platform olarak yükselen TDT’nin, baÄŸları daha da saÄŸlamlaÅŸtırmak için önemli fırsatlar sunduÄŸuna iÅŸaret etti.

EÄŸitim çalışmalarının ve gençlik projelerinin geliÅŸtirilmesi gerektiÄŸini vurgulayan Fidan, “Alfabe birliÄŸimizi bir an önce tesis etmeliyiz.” dedi.

Fidan, gündemin temelini oluÅŸturan baÄŸlantısallık, enerji, finans, ticaret, savunma sanayisi ve yeni teknolojiler gibi alanlarda iÅŸbirliÄŸini daha ileri taşımak için gerekli ahdi zeminin inÅŸa edilmesi gerektiÄŸine dikkati çekerek “Bölgemizde ortaya çıkan fırsatları yine bu anlayış çerçevesinde deÄŸerlendirmeliyiz.” diye konuÅŸtu.

“SoydaÅŸlarımızın kimliklerini korumalarına yardımcı olmak tarihimize karşı sorumluluÄŸumuzdur”

Türkiye ile “gönül ve kader birliÄŸi yapmaya hazır, geniÅŸ medeniyet coÄŸrafyasına dahil ülkelerle” teÅŸkilat bünyesinde kurumsal iliÅŸkiler geliÅŸtirmek amacıyla çalışmalar yapılmasında fayda gördüğünü belirten Fidan, şöyle devam etti:

“TeÅŸkilatımızın önemli merkezlerde irtibat ofisleri teÅŸkil etmesi ve temas sefaretleri belirlemesinin faydalı olacağını düşünüyorum. Sınırlarımızın ötesinde Türk kültürünün ve kimliÄŸinin bayrağını dalgalandıran kardeÅŸlerimizi de teÅŸkilatımızın gündemine almamız gerekiyor. (Özbekistan) CumhurbaÅŸkanı Åževket Mirziyoyev’in fikir babalığını yaptığı ve BiÅŸkek zirvesinde kabul edilmesi planlanan ‘Türk Dünyası Åžartı’ belgesinde, bu hususa atıf yapılmış olmasını son derece kıymetli buluyorum. Balkanlar’da, DoÄŸu Avrupa’da, Orta DoÄŸu’da, Afganistan’da ve dünyanın çeÅŸitli bölgelerinde yaÅŸayan soydaÅŸlarımızın kimliklerini korumalarına yardımcı olmak tarihimize karşı sorumluluÄŸumuzdur.”

Fidan, bu yılın Türk Dünyası’nın ayrılmaz parçası olan Ahıska Türkleri’nin sürgünün 80. yılı olduÄŸunu hatırlatarak “Ahıskalı kardeÅŸlerimizin, Gürcistan’daki ana vatanlarına geri dönmeleri ve vatandaÅŸlık almalarına iliÅŸkin süreçlerin bugüne kadar olduÄŸu gibi bundan sonra da takipçisi olacağız. Ahıskalı kardeÅŸlerimize kucak açan tüm TDT ülkelerine ve halklarına teÅŸekkürlerimi sunuyorum. SoydaÅŸ toplulukların baÅŸta Türk soyu olmak üzere TDT çatısı altındaki iÅŸbirliÄŸi kuruluÅŸlarıyla irtibat tesis etmelerini teÅŸvik etmekte fayda görüyoruz.” diye konuÅŸtu.

Kasım 2020’de sona eren 2. KarabaÄŸ Savaşı’ndan bu yana Güney Kafkasya’da sürdürülebilir barışın saÄŸlanması için tarihi bir fırsatla karşı karşıya olunduÄŸunu vurgulayan Fidan, ÅŸunları söyledi:

“Bu fırsat, sadece bölge ülkeleri için deÄŸil aynı zamanda ÅŸu anda kapalı olan bölgesel ulaşım yollarının nihayet açılacak olması nedeniyle Türk Dünyası da dahil olmak üzere bölgesel ve küresel güvenlik için önemlidir. Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki mevcut müzakere sürecinin en kısa zamanda barış anlaÅŸmasının imzalanmasıyla sonuçlanmasını içtenlikle temenni ediyoruz.

Bu baÄŸlamda, Azerbaycan’ın anlaÅŸmanın sonuçlandırılmasına yönelik güçlü kararlılığını ve olumlu yaklaşımını özellikle takdir ediyoruz. Bazı Batılı ülkelerin, Ermenistan’ı açıkça kayıran ve Azerbaycan’ın kaygılarını göz ardı eden dengesiz tutumundan memnun deÄŸiliz. Türk Dünyası olarak bu sürecin baÅŸarıyla tamamlanması için kardeÅŸ Azerbaycan’a tam destek vermeye devam etmemiz gerektiÄŸini bir kez daha vurgulamak istiyorum.”

“Kıbrıs Türk halkının özden gelen haklarını yeniden elde etmesi için destek vermeye çağırıyoruz”

Fidan, Türk Dünyası’nın sorumluluk alması gereken diÄŸer bir meselenin de Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) olduÄŸuna iÅŸaret ederek “2022 yılında TDT’ye ‘gözlemci üye’ olan KKTC ile doÄŸrudan temaslar kurulmasına büyük önem atfediyoruz. KKTC’nin TDT’de üst düzeyde ve uygun ÅŸekilde temsiline önem veriyoruz. CumhurbaÅŸkanı Sayın (Ersin) Tatar’ın bugünkü zirveye katılımı, keza deÄŸerli meslektaşımız Tahsin ErtuÄŸruloÄŸlu’un bu toplantıda aramızda bulunması son derece önemlidir.” ifadelerini kullandı.

KKTC’nin, BiÅŸkek Zirvesi’nde de aynı ÅŸekilde temsili için TDT’nin desteÄŸine güvendiÄŸini aktaran Fidan, ÅŸunları kaydetti:

“Bu doÄŸrultudaki adımları tüm baskılara raÄŸmen atmaktan çekinmeyeceÄŸinize inanıyoruz. Tüm kardeÅŸlerimizi, Türk Dünyası’nın ayrılmaz bir parçası olan Kıbrıs Türk halkının özden gelen haklarını yeniden elde etmesi için destek vermeye çağırıyoruz. Bu itibarla Kıbrıs Türkü kardeÅŸlerimizin on yıllardır maruz kaldıkları haksız ve insanlık dışı izolasyonlara son vermek üzere KKTC ile ticari iliÅŸkilerinizi artırmaya davet ediyorum. KKTC’de ticaret ofisi tesis etmeniz bu yönde önemli bir adım olacaktır.

Aynı ÅŸekilde ülkelerinizden daha fazla resmi heyet ve turistin KKTC’yi ziyaret etmesi de Kıbrıs Türkü kardeÅŸlerimize önemli bir destek saÄŸlayacaktır. Bu çerçevede tam teÅŸekküllü bir uluslararası havalimanı olan Ercan Havalimanı’na doÄŸrudan uçuÅŸları baÅŸlatmayı deÄŸerlendirmeniz de faydalı olacaktır. BaÅŸta CumhurbaÅŸkanı Sayın (Ersin) Tatar ve DışiÅŸleri Bakanı Sayın (Tahsin) ErtuÄŸruloÄŸlu olmak üzere KKTC yetkilileriyle ülkenizi temaslar için davet etmenizi bekliyoruz.”

“Kalıcı barışa dönük çabaların daha geniÅŸ bir zemine yayılması gerektiÄŸini düşünüyoruz”

Fidan, 3. yılına giren Rusya-Ukrayna Savaşı’nın “vekalet harbine” dönüşmüş durumda olduÄŸuna iÅŸaret ederek ÅŸu deÄŸerlendirmelerde bulundu:

“Mevcut stratejik manzarada her iki tarafında daha fazla silahlanma, askeri açıdan daha saldırgan tutum izleme dışında bir önceliÄŸi bulunmamakta. Türkiye olarak savaşın sonlandırılması için kalıcı barışa dönük çabaların daha geniÅŸ bir zemine yayılması gerektiÄŸini düşünüyoruz. KutuplaÅŸmanın derinleÅŸmesini önleyecek, katılım ve temsil niteliÄŸi yüksek, diplomasiyi önceleyen bir barış platformu tesis edilmesi gerekmekte. Savaşın farklı boyutlarından etkilenen ülkeler olarak tamamlayıcı bir anlayışla hep birlikte bu yönde çalışmalıyız.”

Bakan Fidan, “Taliban’ın Afganistan’da yönetimi ele geçirmesinin üzerinden neredeyse 3 yıl geçti. Türk Dünyası olarak hepimizi yakından ilgilendiren Afganistan konusunda, siz kardeÅŸlerimizle yakın temas içinde olmaya özel önem veriyoruz.” diyerek “kendisiyle ve bölgesiyle barışık, istikrarlı bir Afganistan”ın tüm uluslararası toplumun menfaatine olduÄŸuna inandığını belirtti.

Türkiye’nin, kapsayıcı yönetiÅŸim ve baÅŸta kadınlar olmak üzere temel insan haklarına riayet edilmesi yönündeki mesajlarını doÄŸrudan iletebilmek amacıyla geçici yönetim ile pratik ve yapıcı bir iliÅŸki benimsediÄŸine dikkati çeken Fidan, “Aynı zamanda özellikle Afganistan’la sınırı bulunan kardeÅŸ ülkelerimizle terörle mücadele, sınır güvenliÄŸi, organize suçlar konusunda da somut adımlar atmaya, beraber çalışmaya da hazır olduÄŸumuzu bir kez daha buradan ilan etmek istiyorum.” dedi.

“Türk Dünyası, Gazze’de yaÅŸanan insanlık dramına sırtını dönemez”

Fidan, İsrail-Filistin meselesine yönelik de şunları kaydetti:

“Türk Dünyası, Gazze’de yaÅŸanan insanlık dramına sırtını dönemez. Ä°srail’in 7 Ekim’den (2023) beri Filistinli kardeÅŸlerimize yönelik saldırıları, uluslararası hukuku her yönüyle ihlal etmektedir. Uluslararası Adalet Divanı (UAD), Güney Afrika-Ä°srail Soykırım davasında vereceÄŸi kararla, Ä°srail-Filistin sorununun gecikmiÅŸ çözümüne hukuki katkı saÄŸlama fırsatına sahiptir. UAD’nin, Ä°srail’in iÅŸgal altındaki Filistin topraklarında gerçekleÅŸtirdiÄŸi eylemlerle ilgili olarak vereceÄŸi danışma görüşü de Filistin meselesine önemli hukuki katkıda bulunacaktır.

Türkiye olarak hem yazılı hem sözlü aÅŸamada görüşlerimizi sunarak danışma görüşü sürecine katkıda bulunduk. 1 Mayıs’ta Türkiye’nin, Güney Afrika-Ä°srail soykırım davasına müdahil olma hakkını kullanmaya karar verdiÄŸini duyurmuÅŸtuk. TDT’nin tüm üyelerinin UAD nezdindeki soykırım davasına destek verdiÄŸini görmek isteriz. Filistin meselesine iliÅŸkin, Uluslararası Ceza Mahkemesi nezdinde yürütülen süreci de yakından takip ediyoruz.”

DışiÅŸleri Bakanı Fidan, konuÅŸmasını “DeÄŸerli kardeÅŸlerim, ortak vizyonumuz çerçevesinde geleceÄŸimizi inÅŸa etmek için sizlerle yakın çalışmaktan onur duyduÄŸumu bilmenizi isterim. TDT’nin uluslararası arenadaki görünürlüğünün her geçen gün yükselmeye devam edeceÄŸine inancım tamdır. BirliÄŸimiz, dirliÄŸimiz daim olsun.” diyerek sonlandırdı.

Kaynak: AA