Emtia piyasasında geçen hafta ‘ÅŸahin düşüş’ yaÅŸandı

Emtia piyasasında geçen hafta merkez bankalarının “ÅŸahin” politika adımlarının devam etmesi ve artan resesyon endiÅŸeleriyle düşüş eÄŸilimi sürdü.

Küresel çapta enflasyonist baskıların artacağı beklentileriyle ABD Merkez Bankası (Fed) başta olmak üzere merkez bankalarının agresif faiz artırımları devam ediyor.

Fed, arka arkaya 3. kez 75 baz puanlık faiz artırımına gitti ve agresif adımların gelecek dönemde de devam edeceÄŸi sinyali verdi. Fed Açık Piyasa Komitesi (FOMC), federal fonlama oranını beklentiler doÄŸrultusunda 75 baz puan artırarak 2008’den bu yana en yüksek seviye olan yüzde 3,00-3,25 bandına çıkardı.

Ãœyelerin gelecek döneme iliÅŸkin projeksiyonları; daha yüksek iÅŸsizlik ve yavaÅŸ ekonomik büyümeye iÅŸaret ederken, enflasyonun ancak 2025’te Fed’in yüzde 2’lik hedefine geri döneceÄŸini ortaya koydu.

Yetkililerin federal fonlama oranına iliÅŸkin medyan beklentileri ise yıl sonu için yüzde 4,4 ve 2023 için yüzde 4,6 düzeyinde gerçekleÅŸti. Bu da Banka’nın kasım ve aralıkta gerçekleÅŸtireceÄŸi toplantılarda en az 125 baz puan ile agresif faiz artırımlarına devam edeceÄŸini gösterdi. Güncellenen projeksiyonlarla faiz indirimi baÅŸlangıcı için 2024’e iÅŸaret edilmesiyle bu yönde ilk hamlenin gelecek yıl yapılabileceÄŸi beklentileri de ÅŸimdilik rafa kalkmış oldu.

Fed Başkanı Jerome Powell, enflasyonu aşağı çekmenin uzun süre trend altında büyüme gerektirebileceğini belirterek, uzun vadede potansiyelin altında bir büyümenin beklendiğini kaydetti.

Fed’in ardından Ä°ngiltere, Norveç, Ä°sviçre, Tayvan, Güney Afrika, Endonezya ve Filipinler merkez bankaları da politika faizinde artırıma gitti.

İngiltere Merkez Bankası (BoE), politika faizini 50 baz puan artırarak yüzde 2,25 ile son 14 yılın en yüksek seviyesine çıkardı. Banka, böylece arka arkaya 7. kez faiz artırımına gitmiş oldu.

Söz konusu geliÅŸmelerle emtia piyasasında geçen hafta, merkez bankalarının “ÅŸahin” politika adımlarının devam etmesi ve artan resesyon endiÅŸeleriyle düşüş eÄŸilimi sürdü.

Analistler, ABD başta olmak üzere merkez bankalarının yüksek enflasyon karşısında agresif faiz artırımlarını sürdüreceği, bu durumun da ekonomileri resesyona sürükleyeceğine ilişkin endişeler ve dolara olan talebin artmasının emtia fiyatlarını aşağı yönlü baskılamaya devam ettiğini söyledi.

Dolar endeksi de gelişmiş ülke merkez bankalarının artan enflasyonist baskılar karşısında agresif faiz artırımlarına devam edeceği beklentileriyle 20 yıl sonra tekrar 114 seviyesinin üzerine çıktı.

Geçen hafta ons fiyatı 1.639 dolarla Nisan 2020’den bu yana en düşük seviyeyi gören altın yüzde 1,9 geriledi.

Gümüş yüzde 3,6, platin yüzde 5,7 ve paladyum da yüzde 3,2 değer kaybetti.

Bakırdaki değer kaybı yüzde 4

Metallerde de geçen hafta düşüşler etkili oldu.

Tezgah üstü piyasada bakır yüzde 4, alüminyum yüzde 3,6, kurşun ve nikel yüzde 3,4 azalış kaydetti.

Analistler, enerji krizinin neden olduÄŸu üretim durgunluÄŸu nedeniyle Avrupa’da azalan bakır talebinin bir süre için piyasa duyarlılığını domine edebileceÄŸini belirtti. Peru’da bakırın ulaşım hattını engelleyen protestocu grubun eylemlerini hafifletmesiyle arza yönelik endiÅŸelerin azalması bakır fiyatlarını aÅŸağı yönlü etkiledi.

Çin’in alüminyum ithalatının gerilemesi alüminyum fiyatlarında düşüşe neden oldu.

Geçen haftayı Brent petrol yüzde 5,4 ve New York Ticaret Borsası’nda iÅŸlem gören doÄŸal gaz yüzde 12,1 kayıpla tamamladı.

Brent petrol, merkez bankalarının agresif adımlarından etkilenen başlıca emtialardan biri olurken, ülkelerin enerji kriziyle mücadelelerini yoğunlaştırması sonucu stok seviyelerinin yükselmesiyle doğal gaz fiyatları düştü.

Tarım emtiaları faiz artırımlarıyla düşerken, jeopolitik riskler ve hava sıcaklıklarının artmasıyla yükseldi

Dolara olan talebin artması tarım emtiaları üzerinde baskı oluştururken, jeopolitik riskler ve iklim olayları da tarım emtialarını etkiledi.

Tarım emtiaları, geçen hafta bir taraftan faiz artırımlarıyla düşerken, diğer taraftan jeopolitik riskler ve hava sıcaklıklarının artmasıyla yükseldi.

New York Ticaret Borsası’nda iÅŸlem gören buÄŸday yüzde 2 arttı, soya fasulyesi yüzde 1,6, mısır yüzde 0,3 ve pirinç ise yüzde 2,5 düştü.

Pamuk yüzde 6,8 ve kakao yüzde 4,5 değer kaybederken, kahve yüzde 2,3 ve şeker yüzde 0,5 değer kazandı.

BuÄŸday fiyatları, Rusya Devlet BaÅŸkanı Vladimir Putin’in iÅŸgal edilen Ukrayna topraklarını ilhak etme sözü vermesinin yarattığı gerilim ve Karadeniz tahıl koridoru üzerinde yarattığı belirsizlik nedeniyle yükseldi. Putin, geçen hafta kısmi seferberlik ilan etmiÅŸti.

Faiz artırımı beklentileri ve ekonomik büyümeye yönelik endiÅŸeler pamuk ve pirinci olumsuz etkilerken, Brezilya’da kurak hava ile beraber ÅŸeker arzına yönelik artan endiÅŸeler kahve ve ÅŸeker fiyatlarında yükseliÅŸe neden oldu.

“BuÄŸday ve mısır üretimine yönelik endiÅŸeler devam ediyor”

Vadeli iÅŸlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, Fed’in faizleri 0,75 baz puan artırdığını belirterek, “Bu da ekonomik büyüme endiÅŸelerini artıyor.” dedi.

BuÄŸdayın geçen haftayı yükseliÅŸle kapattığını aktaran Ergezen, ”Avrupa’da artan hava sıcaklıkları nedeniyle buÄŸday ve mısır üretimine yönelik endiÅŸeler devam ediyor. Bununla beraber üretimde artış var. Yüksek üretim tahminleri nedeniyle yükseliÅŸin sınırlı kalması bekleniyor.” diye konuÅŸtu.

Mısırdaki düşüşe değinen Ergezen, petrol fiyatlarının mısır talebini etkilediğini ifade etti.

Ergezen, Fed’in faiz artırımıyla birlikte üretim tahminlerindeki yükseliÅŸle pamukta düşüş yaÅŸandığını kaydetti.

Åžekerin haftayı yükseliÅŸle tamamladığını belirten Ergezen, ”Dünyanın en büyük ÅŸeker üreticisi Brezilya’daki kurak hava üretim endiÅŸelerine yol açıyor. Brezilya’da ÅŸeker üretimi, önceki yıla göre yüzde 12 düşüş gösterdi. Bu nedenle arz endiÅŸelerinde artış var.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.

Kaynak: AA