Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar: Türkiye, nadir toprak elementi üretebilen 5 ülkeden biri olacak

Bakan Bayraktar, EskiÅŸehir’deki maden iÅŸletmesinde endüstriyel tesise geçilmesiyle birlikte Türkiye’nin nadir toprak elementi (NTE) üretebilen 5 ülkeden biri olacağını ve dünyada önemli bir tedarikçi konumuna geleceÄŸini bildirdi.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, EskiÅŸehir Beylikova Florit, Barit ve Nadir Toprak Elementleri Ä°ÅŸletme Tesisi’nde incelemelerde bulundu.

NTE rezerv sahasını gezerek arama çalışmaları kapsamında açılmış galeriye giren ve NTE cevherini inceleyen Bayraktar’a ziyaretinde Eti Maden Genel Müdürü Yalçın Aydın da eÅŸlik etti.

Bayraktar, yüksek teknolojili ürünlerin stratejik ham maddesi olan NTE’nin çıkarıldığı tesisi ziyaret etti, pilot tesiste yürütülen proses geliÅŸtirme çalışmalarını yerinde gözlemledi ve yapılan çalışmalar hakkında ilgililerden bilgi aldı.

Tesisteki incelemelerinin ardından deÄŸerlendirmede bulunan Bakan Bayraktar Türkiye’nin madenler konusunda çok iddialı hedefleri bulunduÄŸunu belirterek, “Türkiye’nin madenlerde net ihracatçı olması gibi CumhurbaÅŸkanımızın koyduÄŸu bir hedefle yürüyoruz. Bu hedef doÄŸrultusunda madenciliÄŸimizi katma deÄŸerli madencilik olarak geliÅŸtirmek istiyoruz. Burada içinde bulunduÄŸumuz tesis de bunun çok çarpıcı bir örneÄŸi.” diye konuÅŸtu.

Bayraktar, NTE’nin dünyada geliÅŸen yeni teknolojiler, batarya teknolojileri, yenilenebilir enerji teknolojileri ve esası itibarıyla enerji dönüşümünün olmazsa olmazlarından biri olduÄŸunu ve bu yüzden adının kritik madenler olarak adlandırıldığını kaydetti.

Hedef yüksek kapasiteye ulaşmak

Dubai’de düzenlenen COP28 Zirvesi’nde dünyada baÅŸarılı bir enerji dönüşümünün, iklim deÄŸiÅŸikliÄŸi ile mücadele için mutlaka kritik madenlerle desteklenmesi gerektiÄŸinin vurgulandığını anımsatan Bayraktar, şöyle konuÅŸtu:

“Bu çerçevede biz de uzun yıllara dayanan araÅŸtırmalarımızın neticesinde EskiÅŸehir Beylikova’da, ÅŸu anda içinde bulunduÄŸumuz tesis ve etrafındaki sahalarda dünyanın tek yatakta en büyük ikinci rezervini keÅŸfetmiÅŸ durumdayız. EskiÅŸehir’deki maden iÅŸletmesi elektrikli araçlar ve yenilenebilir enerji teknolojileri konusunda Türkiye’yi çok önemli bir noktaya taşıyacak. Endüstriyel tesise geçilmesiyle birlikte Türkiye NTE üretebilen 5 ülkeden biri olacak ve dünyada önemli bir tedarikçi konumuna gelecek. Burada yaklaşık 690 milyon tonluk bir cevher var. Biz bu kaynağın iÅŸletilmesi ile alakalı ilk etapta bir pilot tesis kurduk ve geçtiÄŸimiz nisanda Sayın CumhurbaÅŸkanımız buranın açılışını yapmıştı. Ä°lk etapta 1200 tonluk bir cevher iÅŸleyeceÄŸiz. Bu tesisten aldığımız neticeler sonucunda da yılda 570 bin tonluk cevheri iÅŸleyecek ve yaklaşık yılda 10 bin tonluk nadir toprak oksidi üretecek endüstriyel tesisi kurmayla alakalı çalışmalarımıza devam ediyoruz.”

Bayraktar, bu tesis ve buradaki çalışmaların oldukça önemli olduğuna işaret ederek, burada ciddi bir AR-GE çalışmasının yürütüldüğünü ve artık ürün almaya başladıklarını ifade etti.

Tesisin endüstriyel baza ve yüksek miktarlarda kapasiteye ulaÅŸtırılmasının hedeflendiÄŸini belirten Bayraktar, “Bu bize birçok alanda, yeni geliÅŸen teknolojilerde önemli bir avantaj ve diÄŸer ülkelerin önüne geçilebilecek proses olacak bir çalışma. Ä°nÅŸallah bunu önümüzdeki yıllarda ve en kısa sürede hayata geçirmek için çalışmalarımıza devam ediyoruz.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Nadir toprak elementleri

NTE kimyasal elementlerin sınıflandırılması için geliÅŸtirilen periyodik tabloda, atom numaraları 57’den 71’e kadar olan ve kimyasal olarak benzer özellikler gösteren 15 element (Lantanyum, Seryum, Praseodimiyum, Neodimiyum, Prometiyum, Europiyum, Samariyum, Gadoliniyum, Tulyum, Terbiyum, Disprosiyum, Holmiyum, Erbiyum, Yitriyum, Lutetiyum) ile Ä°triyum ve Skandiyum’dan oluÅŸuyor.

Kimyasal özelliklerinin benzerliği nedeniyle bir arada olma eğilimi gösteren bu elementler, doğada yüksek konsantrasyonlarda bulunmamaları nedeniyle NTE olarak adlandırılıyor.

Topraktan çıkarıldıktan sonra rafine edilen NTE’ler, yenilenebilir enerji teknolojilerinden akıllı füzelere, uydu haberleÅŸmesinden yakıt hücrelerine, elektrikli otomobillerden enerji depolama sistemlerine kadar birçok stratejik alanda kullanılıyor.

NTE alanında kaynak ve üretim açısından Çin ilk sırada geliyor. Onu ABD izliyor. Uzun süredir NTE’ler ile ilgili çalışmalar yürüten Türkiye, 2022 yılında EskiÅŸehir Beylikova’da dünyanın en büyük ikinci NTE rezervini keÅŸfetti. CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan nisanda pilot tesisin açılışını gerçekleÅŸtirdi. Endüstriyel tesis için de çalışmalar devam ediyor.

Kaynak: AA