Ä°srail ordusu Gazze’de 200’den fazla sivilin öldürülmesine iliÅŸkin soruÅŸturmaların üstünü örttü

Ä°srailli insan hakları örgütü B’Tselem ve Filistinli Ä°nsan Hakları Merkezinin hazırladığı rapordaki bulguları reddeden Ä°srail ordusu, Gazze sınırındaki olaylarla ilgili “kapsamlı” soruÅŸturmalar yürütüldüğünü savundu.

Ä°srailli ve Filistinli iki insan hakları örgütü, Gazze sınırında Mart 2018’de baÅŸlayan ve yaklaşık 18 ay devam eden protestolar sırasında Ä°srail askerlerinin 200’den fazla sivili ateÅŸ açarak öldürdüğü olaylarla ilgili ordunun yeterli soruÅŸturma yürütmediÄŸini ve çoÄŸu dosyanın örtbas edildiÄŸini açıkladı.

Ä°srail’in Filistinlilere yönelik ihlallerini araÅŸtıran Ä°srailli insan hakları örgütü B’Tselem ve Gazze merkezli Filistinli Ä°nsan Hakları Merkezi, Gazze sınırında 18 ay boyunca devam eden “Büyük Dönüş Yürüyüşü” protestolarına karşı Ä°srail’in ihlallerini raporlaÅŸtırdı.

Rapora göre, Gazze sınırında Filistinlilerin düzenlediÄŸi kitlesel protestolar sırasında Ä°srail askerlerinin ateÅŸ açması sonucu 46’sı 18 yaşından küçük, 223 Filistinli öldürüldü, yüzlerce kiÅŸi ağır yaralandı. Raporda, vurulan Filistinlilerin çoÄŸunun sınır tellerinden uzak noktada hedef alındığına iÅŸaret edildi. Olaylarda, 8 bini silahla olmak üzere 13 binden fazla Filistinli yaralandı, bunlardan 156’sına ampütasyon yapıldı.

Olaylar sırasında bir Ä°srail askerinin “keskin niÅŸancı silahıyla” vurularak öldüğü ve bazı askerlerin de yaralandığı belirtildi.

Raporda, Ä°srail ordusunun binlerce Filistinlinin yaralandığı olayları hiç soruÅŸturmadığı, geçen nisan ayına kadar Filistinlilerin hayatını kaybetmesiyle ilgili 234 dosyanın incelendiÄŸi, 143 dosyanın askeri savcılığa intikal ettiÄŸi ve 95’inde dosyanın kapatıldığı vurgulandı.

Hak örgütleri, Ä°srail ordusunun soruÅŸturmalarda “üst düzey komutanların emirlerini incelenmediÄŸini ve askerlere yönelik neredeyse hiçbir yaptırıma gitmediÄŸine” dikkati çekti.

Gösteriler sırasında 14 yaşında bir Filistinli çocuÄŸu ateÅŸ açarak öldüren asker hakkındaki soruÅŸturmanın örnek verildiÄŸi raporda, savcı-sanık uzlaÅŸması sonucunda, askerin “yaÅŸamı veya saÄŸlığı tehlikeye atacak ÅŸekilde görevi kötüye kullanma” suçlamasıyla bir ay zorunlu kamu hizmeti cezasına çarptırıldığı aktarıldı. Geri kalan dosyaların beklediÄŸi ve raporun, Ä°srail ordusunun, bilgi edinme özgürlüğü talebine yanıtıyla hazırlandığı belirtildi.

İnsan hakları örgütleri, İsrail ordusunun soruşturmalarında sadece ordu müfettişlerinin devrede olduğunu, ateş açan askerlerin emirlere uyup uymadığının incelendiğini ancak atış emri veren komuta kademesinin bu süreçlerde muaf tutulduğuna vurgu yaptı.

İsrail ordusundan iddialara yanıt

Yerel basında çıkan haberlere göre, Ä°srail ordusu rapordaki bulguları reddetti. Ordudan yapılan yazılı açıklamada olaylarla ilgili “kapsamlı ve derin soruÅŸturmalar” yürütüldüğü, iki asker hakkındaki dosyanın savcılığa intikal ettiÄŸi ve bunların “askerlik sırasında hapis, ÅŸartlı tahliye ve rütbe indirme” cezalarına çarptırıldığı savunuldu.

Dosyaların “olayların karmaşıklığı ve derin incelenmesi” nedeniyle beklemede olduÄŸunu belirten Ä°srail ordusu, hak örgütlerinin raporlarını hazırladığı tarihten sonra birçok dosyada iÅŸlem yapıldığını aktardı.

Ä°srail ordusu, gösterilerin “terör örgütü” olarak kabul ettiÄŸi Hamas tarafından “sınır ötesi operasyonlar gerçekleÅŸtirmek için bir paravan ÅŸeklinde gerçekleÅŸtirildiÄŸini” öne sürdü.

Gazze sınırındaki “Büyük Dönüş Yürüyüşü” gösterileri

Filistinliler, sürgün edildikleri topraklarına dönme ve Ä°srail’in 2006’dan bu yana Gazze’ye uyguladığı ambargonun kaldırılması taleplerini dünyaya duyurmak amacıyla Toprak Günü’nün 42. yıl dönümünde Mart 2018’de Gazze’de gösteriler düzenlemeye baÅŸlamıştı.

“Büyük Dönüş Yürüyüşü” adı verilen gösteriler aylarca yoÄŸun katılımla sürmüştü.

Gazze sınırında özellikle cuma günleri toplanan binlerce Filistinli, 18 ay boyunca taleplerinin yerine getirilmesini isterken İsrail askerleri bu gösterilere gerçek mermi de kullanarak orantısız güçle karşılık vermişti.

Kaynak: AA