İzmir Biyotıp ve Genom Merkezinde protein bazlı orijinal ilaç geliştirme çalışması başladı
İzmir Biyotıp ve Genom Merkezinde protein bazlı orijinal ilaç geliştirme çalışması başladı
İzmir Biyotıp ve Genom Merkezinde protein bazlı orijinal ilaç geliştirmek için çalışma başlatıldı.
Dokuz Eylül Ãœniversitesi (DEÃœ) bünyesinde yaklaşık 20 yıl önce kurulumuna baÅŸlanan, TÃœBÄ°TAK gibi birçok kuruluÅŸtan destek alan İzmir Biyotıp ve Genom Merkezi (Ä°BG), 2018’de Türkiye’nin ilk dört tematik araÅŸtırma merkezinden biri oldu.
Bir taraftan orijinal ilaç geliştirmek için çalışma yürüten İBG, diğer yandan da firmaların geliştirdiği ilaç adaylarının klinik öncesi testlerden geçmesi için gerekli GLP (İyi Laboratuvar Uygulamaları) sertifikasını alarak klinik öncesi test hizmeti sunmaya başladı.
Bünyesinde Türkiye’de ilk defa GLP regülasyonlarına uyumlu Ä°laç Analiz ve Kontrol Laboratuvarını kuran Ä°BG, Türkiye Akreditasyon Kurumundan geçen martta GLP sertifikasını almaya hak kazandı.
Merkezde ilaç geliştirme çalışmaları kapsamında Dr. Sibel Kalyoncu Uzunlar öncülüğünde, Prof. Dr. Mehmet İnan, Dr. Soner Gündemir ve Dr. Gülçin Çakan Akdoğan ve onların laboratuvar üyelerinin bulunduğu bir araştırma grubu oluşturuldu. Bu kapsamda, protein bazlı orijinal biyoteknolojik ilacını geliştirmek amacıyla başlayan çalışmalar devam ediyor.
Ä°BG araÅŸtırmacıları ve VSY Biyoteknoloji Yönetim Kurulu BaÅŸkanı Dr. Ercan VarlıbaÅŸ’ın insiyatifi ile kurulan bu bilimsel ortaklıkla, bir göz hastalığının tedavisi için ilaç geliÅŸtirilmesi hedefleniyor.
“Türkiye’nin ilk protein bazlı orijinal ilacı olacak”
Dr. Sibel Kalyoncu Uzunlar, AA muhabirine, Türkiye’de, yurt dışında geliÅŸtirilen orijinal ilaçların muadilinin baÅŸarıyla üretildiÄŸini belirtti.
Ä°BG’nin almaya hak kazandığı GLP sertifikası sayesinde, VSY Biyoteknoloji firmasıyla protein bazlı orijinal ilaç geliÅŸtirmeyi hedeflediklerini belirten Uzunlar, şöyle dedi:
“Ãœzerine çalıştığımız ilaç Türkiye’nin ilk protein bazlı orijinal ilacı olacak. Orijinal ilaç geliÅŸtirmek uzun soluklu bir çalışma. Bu, araÅŸtırma aÅŸamasından hastaya ulaÅŸana kadar 10 ila 15 yıl arasında bir süreyi kapsayabiliyor. Biz ilacın oluÅŸması için gerekli tasarlama çalışmalarını Ä°BG’de yürüteceÄŸiz. GeliÅŸtirdiÄŸimiz molekülün hedeflediÄŸimiz göz hastalığını tedavi ettiÄŸini hayvan modellerinde belirlememizin ardından bunu endüstrideki ortağımız firmaya aktaracağız.”
Protein temelli ilaçların, eczanelerde satılan küçük molekül ilaçlar gibi olmadığını anlatan Uzunlar, bu ilaçların özellikle kanser ve bağışıklık sistemi hastalıklarının tedavisinde kullanılan karmaşık yapılı moleküller olduğunu anlattı.
Çalışmalarının çok kapsamlı olduğunu belirten Uzunlar, şöyle konuştu:
“Bakteri ve mayalarda bu proteini ürettireceÄŸiz, ardından saflaÅŸtırıp karakterize edeceÄŸiz. Daha sonra zebra balığı deneylerinde bunların yararlı ve zararlı etkilerine bakacağız. Tasarladığımız bir molekülün gerçek bir biyolojik organizmada nasıl etki gösterdiÄŸini zebra balığı testinde görebiliriz. Daha sonra Ä°BG’nin sahip olduÄŸu iyi laboratuvar uygulaması sertifikası sayesinde çalışmaların klinik aÅŸamaya geçmesine köprü olacağız. Klinik çalışmalar, ilacın hastalar üzerinde denenmesi anlamına geliyor.”
Prof. Dr. Mehmet Ä°nan da orijinal ilaç çalışmalarına katkı sunmak amacıyla 17 yıl sonra ABD’den Türkiye’ye döndüğünü söyledi.
Ä°BG’nin çok önemli bir çalışmaya imza attığını vurgulayan Ä°nan, “Türkiye’nin önemli bir hayali olan kendi ilacını yapma çalışmaları gerçeÄŸe dönüşecek. Çalışmaların olumlu sonuçlanması durumunda Türk bilim insanlarının bir göz hastalığına karşı geliÅŸtirdiÄŸi ilaç tüm dünyada kullanılmaya baÅŸlanacak.” ÅŸeklinde konuÅŸtu.
Dr. Gülçin Çakan Akdoğan da geliştirilen ilaç moleküllerini, iki günlük zebra balığı larvalarına mikro enjeksiyon yöntemiyle verdiklerini, zebra balığı çalışmalarının çok kısa bir sürede sonuç verdiği için bu yöntemi seçtiklerini bildirdi.
Ä°BG Merkez Müdürü Prof. Dr. Mehmet Öztürk ise “SaÄŸlıkta, ilaçta ve aşıda dışa bağımlıysanız, ulus olarak hayatınız güvende deÄŸildir. Ä°BG’nin ulusal misyonu iÅŸte bu manada çok önemlidir. Ä°laç ve aşıda Türkiye’yi dışa bağımlılıktan kurtarmak. Ä°BG olarak, VSY Biyoteknoloji firması için geliÅŸtirdiÄŸimiz oftalmolojik bir orijinal biyoteknolojik ilaçla ilgili Ar-Ge çalışmalarımız hızla ilerlemektedir.” ifadelerini kullandı.
Kaynak: AA
