Kılıçdaroğlu: 97 yıl önce resmen kurulan Cumhuriyet Halk Partisi güçlenerek yaşamını sürdürüyor

CHP Genel BaÅŸkanı KılıçdaroÄŸlu, “97 yıl önce resmen kurulan Cumhuriyet Halk Partisi güçlenerek yaÅŸamını sürdürüyor, örnek olarak yaÅŸamını sürdürüyor.” dedi.

CHP Genel BaÅŸkanı Kemal KılıçdaroÄŸlu, CHP Genel Merkezi’nde partisinin “97. KuruluÅŸ Yıldönümü” programı çerçevesinde basın toplantısı düzenledi.

Bugünün mutlu günleri olduÄŸunu belirten KılıçdaroÄŸlu, “97 yıl önce resmen kurulan Cumhuriyet Halk Partisi yaÅŸamını sürdürüyor, güçlenerek yaÅŸamını sürdürüyor, örnek olarak yaÅŸamını sürdürüyor. Sadece Türkiye’de deÄŸil Avrupa’nın da en güçlü sosyal demokrat partisi olarak görevini sürdürüyor.” ifadelerini kullandı.

Resmi törenlerde devlet erkanı ile Anıtkabir’e gidildiÄŸini söyleyen KılıçdaroÄŸlu, saygı duruÅŸunda bulundukları anda Ankara Kalesi’ndeki bayrağı gördüğünü, bayrak ve kalenin her saygı duruÅŸunda kendisine Ankara’nın ve Cumhuriyetin tarihini hatırlattığını vurguladı.

Cumhuriyetin nasıl kurulduÄŸu, Meclis-i Mebusan’ın nasıl basıldığı, Mustafa Kemal’in Ankara’da nasıl çalıştığı, yoksulluÄŸun diz boyu olduÄŸu gibi konuları hatırladığını anlatan KılıçdaroÄŸlu, “Biz gerçekten de çocuklarımıza bunları anlatıyor muyuz? Hangi koÅŸullarda bu ülkenin inÅŸa edildiÄŸini acaba biliyor muyuz?” ifadelerini kullandı.

Ankara baÅŸkent ilan edildikten sonra bazı büyükelçiliklerin Ankara’ya gelmek istemediklerini, Ankara’ya gelenlerin alışveriÅŸ yapacakları dükkan bulamadıklarını anlatan KılıçdaroÄŸlu, Mustafa Kemal ve arkadaÅŸlarının 21 Nisan 1925’te bir tüketim kooperatifi kurduklarını belirtti.

Kooperatifin kurucularının Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Celal Bayar, Fevzi Çakmak, Abdülhalik Renda olduğunu ifade eden Kılıçdaroğlu, şöyle devam etti:

“Bu kooperatif hala yaÅŸamını sürdürüyor, kaçımız farkındayız? Unutturulmak isteniyor, tarihimiz bize unutturulmak isteniyor. Bu kooperatifle ilgili dökümanlar geldiÄŸinde Ankara BüyükÅŸehir Belediye BaÅŸkanımız Mansur YavaÅŸ Bey’e gönderdim. Bizim tarihe karşı bir sorumluluÄŸumuz var. BaÅŸkaları bu sorumluluÄŸu hissetmiÅŸ olabilirler, bizim böyle bir sorumluluÄŸumuz yok veya var diyebilirler ama biz Cumhuriyet Halk Partisi olarak bu sorumluluÄŸu omuzlarımızda hep hissetmek zorundayız. Bu kooperatifi yeniden bir ÅŸekliyle hayata geçirin dedim.”

Siyasi partilerin eleÅŸtirilebileceÄŸini, eleÅŸtirilerin, eksik ve hataları gösterebileceÄŸini söyleyen KılıçdaroÄŸlu, CHP’nin tarihten soyutlanarak, çok sert eleÅŸtirildiÄŸini ve bunu anlamakta zorluk çektiÄŸini ifade etti.

“CHP’nin bu ülkede tek dikili aÄŸacı yok”, “Ä°smet PaÅŸa asker kaçağı” gibi ifadeleri örnek veren KılıçdaroÄŸlu, “Hem ‘paÅŸa’ diyorlar hem ‘asker kaçağı’ diyorlar ve binlerce kiÅŸi buna inanmıştır. Bütün ömrü savaÅŸ meydanlarında geçen, rütbe alan, komutanlık yapan bir kiÅŸi nasıl asker kaçağı olabilir. Sorgulamamıştır bile geniÅŸ kitleler siyasetin etkisi altında.” dedi.

CHP kurulmadan önce Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 6 Aralık 1922’de kabul ettiÄŸi bir grup gazeteciye, “Mütevazı bir millet bireyi sıfatıyla hayatımı sonuna kadar bu vatanın hayrına vakf eylemek amacıyla barıştan sonra halkçılık esası üzerine dayanan ve Halk Fırkası adıyla siyasi bir fırka kurmak niyetindeyim.” dediÄŸini aktaran KılıçdaroÄŸlu, “Daha önce Sivas Kongresi’nde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyetleri birleÅŸerek o toplantı, Cumhuriyet Halk Partisi’nin aslında omurgasının oluÅŸturulduÄŸu toplantıdır.” diye konuÅŸtu.

Kılıçdaroğlu, partinin resmen kuruluşunun 9 Eylül 1923 olduğunu, 97 yılı kutladıklarını söyledi.

Cumhuriyeti kuranların ilk söyledikleri sözlerden birisinin “Cumhuriyet bilhassa kimsesizlerin kimsesidir” olduÄŸunu ifade eden KılıçdaroÄŸlu, cumhuriyetin kurulduÄŸu yıllarda 10 binlerce kimsesizin olduÄŸunu, 30 Haziran 1921’de Çocuk Esirgeme Kurumunun kurulduÄŸunu hatırlattı.

Binlerce çocuÄŸun babasının cephelerde ÅŸehit düştüğünü anlatan KılıçdaroÄŸlu, çocuklara o dönemin hükümetinin, Cumhuriyet Halk Partisi’nin sahip çıktığını belirtti.

“Cumhuriyet Halk Partisi sıradan bir parti deÄŸildir”

Amele BirliÄŸi Biriktirme ve YardımlaÅŸma Sandığının 10 Eylül 1921’de kurulmasının saÄŸlandığını anlatan KılıçdaroÄŸlu, şöyle devam etti:

“Cumhuriyet kurulmadan bir toplumsal barışı, bir toplumsal huzuru saÄŸlamak istemiÅŸtir Cumhuriyet Halk Partisi’nin kadroları. O kadrolara saygı duyacak mıyız? Saygı duyacağız, yanlışları mı var bunları yaptıkları için? Hayır yanlışları yok. Ãœlkeye mi sahip çıkıyorlar? Evet, kendi insanına mı sahip çıkıyorlar? Evet. Onları padiÅŸahın kulu, kölesi olarak deÄŸil genç Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin özgür vatandaÅŸları olarak konumlandırıyorlar. Dolayısıyla Cumhuriyet Halk Partisi sıradan bir parti deÄŸildir. Cumhuriyet Halk Partisi, avukat bürolarında hazırlanan bir dilekçe ile kurulan bir parti deÄŸildir. Cumhuriyet Halk Partisi dünyanın en eski ve en köklü ve bütün mazlum milletlerin örnek aldığı bir partidir, bir demokrasi partisidir, bir insan hakları partisidir, bir sosyal devlet partisidir, bağımsızlığı ilke edinen bir partidir, milli kurtuluşçu zihniyete sahip olan bir partidir. Kökleri Kuvay-ı Milliye’de, kökleri insanda, kökleri hakkı, hukuku ve adaleti savunmakta olan bir partidir. Cumhuriyet Halk Partisi’ne böyle bakmak lazım.”

Partinin kurulduÄŸu dönemdeki kadrolarda yer alan herkesin savaÅŸ meydanlarından geldiÄŸini, ülkenin periÅŸan olduÄŸunu ve kalkınması gerektiÄŸini hatırlatan KılıçdaroÄŸlu, bu doÄŸrultuda, 17 Åžubat 1923’te Ä°zmir Ä°ktisat Kongresi’nin toplandığını söyledi.

Gölcük’te tersanenin, Ä°ÅŸ Bankasının ve milli Anadolu Sigortanın kurulduÄŸunu ifade eden KılıçdaroÄŸlu, devlet üretme çiftliklerinin de hayata geçirilerek, çiftçiye örnek kuruluÅŸların gösterildiÄŸini belirtti.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak, ilk kez madeni para basıldığını, köylünün tarımla geçindiğini ve piyasa ekonomisinin söz konusu olmadığını anlatan Kılıçdaroğlu, Cumhuriyetin yaptığı ilk işin köylünün üzerinden aşar vergisini kaldırmak olduğunu söyledi.

Ulaşımın da önemli bir sorun olduÄŸunu belirterek, “Polatlı’dan Ankara’ya gelmek bir günü alıyordu, ÅŸimdi 10 dakikada gidiyorsunuz.” ifadesini kullanan KılıçdaroÄŸlu, milli demir yolunun olmadığını var olanları da yabancıların çalıştırdığını bildirdi.

Genç Cumhuriyetin topladığı vergilerle ve birikimlerle birçok ÅŸehre demir yolu götürdüğünü dile getiren KılıçdaroÄŸlu, “Dikili aÄŸacı yok diyorlar. Ä°nsanda biraz vicdan olur, insanda biraz ahlak olur, insanda en azından toplu iÄŸne ucu kadar bir vicdan kırıntısı olur. Bunlar neyle yapıldı? Gidip birilerine yalvarıldı ‘aman bize para getirin’ diye mi yapıldı? Hayır. Elaleme el avuç mu açıldı? Hayır. Her kuruÅŸun hakkı yerinde verildi.” dedi.

“Yabancıların elinde olan ÅŸirketler de devletleÅŸtirildi”

KılıçdaroÄŸlu, Cumhuriyet kurulduÄŸu yıllarda Kayseri’de uçak fabrikasının temelinin atıldığını, fabrikanın 1926’da motor bölümünün açılmasıyla güçlendirildiÄŸini, 1950’li yıllarda fabrika kapanıncaya kadar burada 112 savaÅŸ uçağının üretildiÄŸini anlattı.

O dönem bütün deniz yollarının yabancıların egemenliÄŸinde olduÄŸunu, Kabotaj Kanunu çıkarılarak bütün bu hakların yabancıların elinden devralındığını hatırlatan KılıçdaroÄŸlu, bugün hala var olan Tarım Satış Kooperatifleri’ni de CHP’nin kurduÄŸunu ifade etti.

Çimento, şeker ve mensucat fabrikalarının İstanbul, Ankara, Sivas, Kırklareli, Uşak, Eskişehir, Kayseri, Bursa, Gaziantep, Malatya gibi illerde kurulduğunu anlatan Kılıçdaroğlu, bunların bir kısmının satılıp yok edildiğini belirtti.

KılıçdaroÄŸlu, demir yollarının tamamının da devletleÅŸtirildiÄŸine iÅŸaret ederek “Anadolu’yu demir aÄŸlarla ördük.” sözünün gerçek anlamında olduÄŸunu vurguladı.

MillileÅŸtirmenin sadece demir yollarında yapılmadığını, HaydarpaÅŸa Limanı, Ä°stanbul Rıhtım Åžirketi, Ä°zmir Havagazı Åžirketi, Ä°zmir Telefon Åžirketi, Ä°stanbul Telefon Åžirketi, Ä°stanbul’daki tramvay, elektrik ÅŸirketi, Adana Elektrik Åžirketi, Ankara Havagazı Åžirketi gibi tamamı yabancıların elinde olan ÅŸirketlerin de devletleÅŸtirildiÄŸini söyledi.

“2 milyon 376 bin 845 kiÅŸi Millet Mekteplerinde okuma yazma öğrenmiÅŸtir”

CHP Genel BaÅŸkanı KılıçdaroÄŸlu, modern hastanelerin inÅŸa edildiÄŸine de iÅŸaret ederek 1927’de yapılan resmi sayıma göre, nüfusun sadece yüzde 8’inin okuma yazma bildiÄŸine, yüzde 92’sinin ise bilmediÄŸini kaydetti.

Kılıçdaroğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bazıları söylerler ya ‘niye demokrasiye, çok partili rejime neden hemen geçmedik’ ama onlar ÅŸunu düşünemiyorlar, Hakkari’de seçim olsa o seçim sandığının başına okuma yazma bilen birini bulabilecek miydik? Birisi tutanak tutabilecek miydi? Hadi bulduk bunu, o sonuçlar Ankara’ya nasıl gelecekti? Altyapısı olmayan, okuma yazma oranı yüzde 92 negatif olan bir ülkeden söz ediyoruz. Bütün bunların hepsi bir ÅŸekliyle aşıldı. Nasıl? Millet Mekteplerini kurdular, 1928-1929, 1934-1935 bu iki arada 2 milyon 376 bin 845 kiÅŸi Millet Mekteplerinde okuma yazma öğrenmiÅŸtir. Kız öğrencilerin sayısı fazladır. BaÅŸlangıçta 62 bin olan kız öğrenci sayısı 1937-1938 öğrenim yılında 256 bin 61’e çıkmıştır. Cumhuriyet Halk Partisi bunları yapmıştır. Kötü mü yapmıştır? Yanlış mı yapmıştır?”

“O entegre silah sanayisini Cumhuriyet Halk Partisi kurdu”

CHP’nin Refik Saydam Hıfzısıhha Enstitüsünü kurduÄŸunu, 1928’de Malatya’ya, Trabzon’a elektrik santralini götürdüğünü, 1930’da Galata Köprüsü’nün ücretsiz olmasını saÄŸladığını, aynı yıl Türkiye Cumhuriyeti’nin parasını basan Merkez Bankası’nın kurulduÄŸunu dile getiren KılıçdaroÄŸlu, bir devletin kendi parasını basmasının egemenlik hakkı olduÄŸuna vurgu yaptı. KılıçdaroÄŸlu, ÅŸunları kaydetti:

“1932-1937 yılları arası, savaÅŸtan çıkmış bir devlet var, yeni bir savaÅŸa hazır bir dünya var, 2. Dünya Savaşı, onun kokuları geliyor ve Türkiye hazırlanmak zorunda. 1932-1937 arasında Kırıkkale’de entegre silah sanayi kurulur. Oyumuzun en düşük olduÄŸu illerden birisidir Kırıkkale. Kırıkkalelilere seslenmek isterim; o entegre silah sanayisini Cumhuriyet Halk Partisi kurdu. Sizin dedeleriniz, çocuklarınız o fabrikalarda çalıştı, oralardan emekli oldular. Åžimdi o fabrikaların durumu nedir? Diyorlar ya ‘bir çivi bile çakmamış Cumhuriyet Halk Partisi’, insanda biraz vicdan olur.

Isparta’nın gülü meÅŸhurdur, sadece Türkiye deÄŸil, bütün dünyada. Gül yağı fabrikası kuruldu. Ispartalı kardeÅŸlerim de unutmasınlar. O fabrikayı kuran da Cumhuriyet Halk Partisi’dir. ÅžiÅŸecam fabrikaları, Ankara’da su sorunu var Çubuk Barajı kuruldu.”

“FÄ°SKOBÄ°RLÄ°K’i kuran Cumhuriyet Halk Partisidir”

Yozgat’ta 1937’de termoelektrik santralinin hizmete girdiÄŸini, Karadeniz’de fındık üreticisinin hakkını savunmak, destek olmak için FÄ°SKOBÄ°RLÄ°K’in kurulduÄŸunu söyleyen KılıçdaroÄŸlu, “Her Giresunlu bilsin ki diktiÄŸi aÄŸaçtan, elde ettiÄŸi fındıktan Cumhuriyet Halk Partisinin hakkı ve hukuku vardır. Onun dedelerinin haklarını ve hukuklarını korumak, elde ettiÄŸi fındığın bedelini ona ödemek için FÄ°SKOBÄ°RLÄ°K’i kuran Cumhuriyet Halk Partisidir.” diye konuÅŸtu.

Karabük Demir Çelik Fabrikalarının 1939’da kurulduÄŸunu, Sivas’ta demiryolu makinalarını üretecek fabrikanın inÅŸa edildiÄŸini, Aydın’da Toprak Reformu hayata geçirilerek 4 bin köylüye toprak dağıtıldığını anımsatan KılıçdaroÄŸlu, “Biliyorsunuz Cumhuriyet Halk Partisi’ndeki parçalanma Toprak Reformu nedeniyle olmuÅŸtur.” dedi.

KılıçdaroÄŸlu, 1939’da Atılay denizaltısının hizmete girdiÄŸini, Unkapanı Köprüsü’nün, EreÄŸli Kömür Ä°ÅŸletmelerinin açıldığını ve 1940’ta Köy Enstitülerinin kurulduÄŸunu hatırlatarak “EÄŸer bugün bize güçlü bir kültür mirası bırakıldıysa bunu Köy Enstitüleri, o enstitülerde yetiÅŸen insanlara borçluyuz. Bunun da hakkını teslim edelim.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

“Biz insandan yana bir politika üretiyoruz”

CHP Genel BaÅŸkanı KılıçdaroÄŸlu, Haliç’te ikinci Türk denizaltısının 1940’ta donanmaya katıldığını, Ankara ve EskiÅŸehir’de uçak fabrikalarının kurulduÄŸunu, Mersin’de, Ä°skenderun’da liman, Gaziantep’te havaalanı, Malatya’da fabrika kurulduÄŸunu ifade ederek, fabrikaların aynı zamanda kenti deÄŸiÅŸtiren, dönüştüren önemli birer unsur olduÄŸuna iÅŸaret etti.

Fabrikalarla birlikte işçilerin ortaya çıkışıyla 1945’te İşçi Sigortaları Kurumu’nun kurulduÄŸunu, adının sonrasında Sosyal Sigortalar Kurumu, bugün de Sosyal Güvenlik Kurumu olduÄŸunu aktaran KılıçdaroÄŸlu, şöyle devam etti:

“Onu kuran da Cumhuriyet Halk Partili kadrolar. Åžimdi bütün işçilere, sendikacılara sormak isterim; siz eÄŸer bugün sendika, sosyal güvenlik hakkına sahipseniz bunun arkasında Cumhuriyet Halk Partili kadroların yattığını bilmek zorundasınız. Sizlerden hak almak isteyenler oldu ama o hakların alınmasına her ortamda biz karşı çıktık. Çünkü biz insandan yana bir politika üretiyoruz, sosyal devletten yana bir politika üretiyoruz. Çünkü biz sosyal demokratız, insani deÄŸerlerimiz güçlüdür. Dolayısıyla İşçi Sigortaları Genel Müdürlüğüyle birlikte sosyal devlet açısından önemli bir adım atılmış oluyor.”

Rize Çay Fabrikasına da iÅŸaret eden KılıçdaroÄŸlu, “Rizelilere de seslenmek istiyorum; çayı çay yapan, çay fabrikası kuran Cumhuriyet Halk Partisi kadrolarıdır.” ifadelerini kullandı.

CHP Genel BaÅŸkanı KılıçdaroÄŸlu, Etimesgut’ta da uçak fabrikasının kurulduÄŸunu anımsattı.

Kaynak: AA