Milli helikopter motoru ilk uçuşa hazırlanıyor

Helikopterler için geliştirilen TEI-TS1400 motoruyla 1570 beygire ulaşan TEI, ilk uçuşu yapacak motorun teslim tarihini öne çekiyor.

Türkiye’nin havacılık motorları merkezi TUSAÅž Motor Sanayii AÅž (TEI), milli helikopterlere güç vermek üzere geliÅŸtirilen TEI-TS1400 turboÅŸaft motorunu planlanandan daha erken teslim etmeye hazırlanıyor.

TEI, Anadolu Ajansının Global Ä°letiÅŸim Ortağı olduÄŸu, Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı (T3 Vakfı), Azerbaycan Dijital GeliÅŸim ve UlaÅŸtırma Bakanlığı ile Türkiye Cumhuriyeti Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yürütücülüğünde, ülkenin önemli kurum ve firmalarının destekleriyle Bakü Crystal Hall ve Deniz Kenarı Bulvarı Milli Park’ta düzenlenen TEKNOFEST Azerbaycan’da, farklı sınıflarda ürettiÄŸi ve geliÅŸtirdiÄŸi motorları sergiledi.

TEI Yönetim Kurulu BaÅŸkanı ve Genel Müdürü Mahmut Faruk AkÅŸit, AA muhabirine yaptığı açıklamada, helikopter motoru TS1400’ün ilk prototipini 1-1,5 yıl kadar önce CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın da katıldığı bir törenle helikopter entegrasyon çalışmalarını baÅŸlatmak üzere TUSAÅž’a teslim ettiklerini söyledi.

Daha sonra bu motordan başka prototipler ürettiklerini ve bunları çok farklı testlerden geçirdiklerini anlatan Akşit, bu testlerin zorluk seviyesinin de giderek arttığını dile getirdi.

Rakip ithal motoru geçti

Akşit, bu testlerin insanlı uçuş için motorun olgunluğunu ispatlamak ve sertifikasyon için yapıldığını ifade ederek motorun sürekli üreteceği maksimum güç 1400 beygir olduğu için de isminin TS1400 olarak belirlendiğini kaydetti.

Kalkış sırasında 1470 beygir güç üretebilecek şekilde bir motor tasarladıklarını belirten Akşit, şöyle konuştu:

“Bu deÄŸerler rakip mevcut ithal motorun yaklaşık 100 beygir daha üstünde deÄŸerler. Motorumuzu 1570 beygir, hatta onun üstündeki güçlere kadar çıkardık. Sertifikasyon ve kalifikasyon için aşırı yükle kalkmak zorunda kalırsa diye acil durum kalkış senaryosu var. Normalde motor 1400 beygir maksimum sürekli güç seviyesinde tasarlanmış olsa da 2 dakika boyunca 1570 beygir güç üretecek ÅŸekilde çalıştırılabilmeli ve bunu sertifikasyon otoritesine göstermemiz gerekiyor. Åžu an itibarıyla bu güç seviyesini aÅŸtık hatta 2 dakika deÄŸil, çok daha uzun süreler 1570 beygirde çalıştırabiliyoruz. Bu da güzel bir dönüm noktası. Ä°leriye doÄŸru motoru biraz daha zorlayacağız. Testler yapıldıkça geliÅŸmeleri duyuracağız.”

“BaÅŸkanımız bizi köşeye sıkıştırdı”

Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir ile TS1400 motoru için aralarında geçen diyalogu da paylaşan Akşit, şunları kaydetti:

“BaÅŸkanımız bizi köşeye sıkıştırdı ‘Bunu bir an önce verin’ diye. Normal proje planından zaten biraz önde ilerliyoruz ve ekibimizi zorluyoruz. Hedefimiz önümüzdeki yıl bitmeden ilk insanlı uçuÅŸu Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünden yetkilendirmeyi alarak gerçekleÅŸtirmekti. BaÅŸkanımız ‘Yıl sonu itibarıyla verin’ diye bizi zorladı. Bu yılın sonunda veya önümüzdeki yılın başında ilk uçuÅŸ için bir motor teslim edeceÄŸimizin sözünü verdik. Ä°nÅŸallah bu sözü yerine getirmek için elimizden geleni yapacağız. Kendi içimizde bu programı biraz daha öne çektik.”

Kaynak: AA