Sanayi üretimi verileri yıl sonunda yüzde 9’un üzerinde büyümeye iÅŸaret ediyor

Sanayi üretimindeki güçlü seyir aÄŸustosta da sürerken, analistler, söz konusu verilerinin yıl sonunda yüzde 9’un üzerinde büyümeye iÅŸaret ettiÄŸini ifade etti.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ağustos ayına ilişkin sanayi üretimi verilerini açıkladı. Buna göre, ağustosta takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi yıllık bazda yüzde 13,8, aylık bazda ise yüzde 5,4 yükseldi. Arındırılmamış sanayi üretim endeksindeki artış ise yıllık bazda yüzde 19,9 oldu.

AA Finans Sanayi Ãœretimi Beklenti Anketi’ne katılan ekonomistler, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin aÄŸustosta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9,31 artmasını bekliyordu. AÄŸustos döneminde arındırılmamış sanayi üretim endeksinin de yıllık bazda yüzde 13,07 artacağı öngörülmüştü.

Analistler, sanayi üretimindeki artış eğiliminin devam ettiğini kaydederek, söz konusu eğilimin büyüme üzerinde olumlu olacağını, yukarı yönlü revizyonları da beraberinde getirebileceğini vurguladı.

AA Finans analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, konuya iliÅŸkin yaptığı deÄŸerlendirmede, takvim etkisinden arındırılmış endeksin üç aylık hareketli ortalamasının yıllık deÄŸiÅŸiminin yüzde 15,6’ya yavaÅŸladığını belirterek, üçüncü çeyrek ortasında daha normal artış seviyelerine yavaÅŸlamış durumda olduÄŸunu söyledi.

Sanayi üretiminin ana eğilimi açısından izlenilen söz konusu endeksin temmuzda köprü günü etkisi ile sert düştüğünü anımsatan Bürümcekçi, ağustos ayında ise 138,6 ile yeni tarihi zirvesine çıktığına dikkati çekti.

Bürümcekçi, sanayi üretimi verilerine çeyrekler bazında bakıldığında, bu yıl ilk çeyrekte yüzde 2,6, ikinci çeyrekte yüzde 1,6 artışlar sonrası üçüncü çeyreğin ilk iki ayında da önceki çeyrek ortalamasının yüzde 1,2 üzerinde devam ettiğini kaydetti.

Arındırılmamış sanayi üretim endeksinin ikinci çeyrekte yüzde 40,3 arttığını ve katma değer artışının da yüzde 40,5 olarak açıklandığını ifade eden Bürümcekçi, şunları kaydetti:

“Önceki üç çeyrekte de, yüzde 8,5, yüzde 10,2 ve yüzde 11,3 deÄŸiÅŸime karşılık katma deÄŸer deÄŸiÅŸimi yüzde 7,3, yüzde 10,3 ve yüzde 11,7 ile yakın olmuÅŸtu. Üçüncü çeyrek ilk ayında ise geçen yılın aynı döneminin yüzde 9 üzerinde devam ediliyor ve üçüncü çeyreÄŸin tamamında yüzde 8-9 aralığında üretim artışının yakalanabileceÄŸini düşündürüyor.”

“Tarihi yüksek seviyeler büyümenin gücünü koruyacağını gösteriyor”

Haluk Bürümcekçi, üçüncü çeyrek görünümü öncü göstergelere bakıldığında, Türkiye PMI endeksinin temmuz-eylül ortalaması ile önceki çeyreğe göre belirgin arttığını belirtti.

Başta turizm olmak üzere hizmet sektörlerinde belirgin toparlanma izlendiğinin ve dış talepte de toparlanmanın devam ettiğini kaydeden Bürümcekçi, şu değerlendirmesinde bulundu:

“Genel olarak üçüncü çeyrekte milli gelir artışının çeyrekten çeyreÄŸe yine pozitif olabileceÄŸine iÅŸaret etti. Gerek sanayi üretimi endeksinde gerekse milli gelir serisinde gelinen tarihi yüksek seviyeler 2020 yılının aynı dönemlerine göre büyümenin yine gücünü koruyacağını gösteriyor. Üçüncü çeyrekte sanayi üretiminin ilk iki ay sonuçları çeyrekten çeyreÄŸe artışın devam edeceÄŸini düşündürüyor. Son dönemde para politikasının gevÅŸeme sürecine girmesi, finansal koÅŸulların görece gevÅŸek seyrini koruması ve dış talebin canlı küresel ekonomik aktivite nedeni ile güçlü seyretmeye devam etmesi büyüme eÄŸilimine destek veriyor. Buna karşılık, bankacılık kredi hacmi trend artışının sınırlı kalması ve fiyat artışlarının yüksekliÄŸi iç talep üzerinde aÅŸağı yönde etkide bulunmaya baÅŸladı. Bu doÄŸrultuda yüzde 9,3 olan 2021 yılı büyüme tahminimiz üzerindeki yukarı yönlü risklerin azaldığını düşünmekteyiz.”

“Büyüme projeksiyonları açısından pozitif kalmaya devam ediyoruz”

Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan da sanayi üretiminde ağustos ayında gerçekleşen aylık artışla beraber, temmuz ayında trend dışı olan dönemsel düşüşün tamamen düzelerek, yeniden trendin üzerine çıkıldığını söyledi.

Sanayi üretimi verisini büyüme açısından beklentilere dair pozitif olarak deÄŸerlendirmek gerektiÄŸini dile getiren Erkan, “Özellikle sermaye malı tarafındaki artış ve eÄŸilim, GSYH’nin de en önemli belirleyicilerinden sabit sermaye oluÅŸumu açısından olumlu. Yılın geri kalanında ise, özellikle son dönemde enerji fiyatlarında yaÅŸanan yükselme ile beraber, genel ekonomik büyüme tarafında da güncel etkiler dengelenebilir.” ifadelerini kullandı.

Erkan, küresel tedarik zinciri ile alakalı sıkıntıların, sanayi üretimindeki artışın sürdürülebilirliği konusunda çekince konusu olduğunu belirtti.

Otomotiv sektöründe çip kaynaklı sıkıntıların üretim bandını etkilediÄŸin ve bunun yansımasının görülebileceÄŸini aktaran Erkan, “Küresel üreticilerin bazılarının birkaç günlük üretim durdurması yaptıkları görülüyor.” dedi.

Erkan, büyüme projeksiyonları açısından pozitif kalmaya devam edildiğinin altını çizdi.

Yıllık yüzde 9 civarındaki genel konsensüs büyüme tahminlerine dair risk dengesini yukarı yönlü gördüklerini ifade eden Erkan, “Son çeyrekler, hem yılın ikinci çeyreÄŸi büyümesinin normalize olması, hem de gerek enerji fiyatları ve tedarik zinciri kaynaklı üretim yavaÅŸlaması, gerekse de belki turizmde yaÅŸanabilecek olası bir yavaÅŸlama etkisi ile daha normal büyüme oranlarını gösterebilir. Yılın geneli açısından ise, OVP’de öngörülen ve piyasanın genel beklentisinin de yoÄŸunlaÅŸtığı yüzde 9 seviyelerinin üzerinde büyüme gerçekleÅŸebilir.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Kaynak: AA