Sığırlarda ‘Afrika hastalığı’na karşı yerli aşı geliÅŸtirildi
“Yumrulu deri hastalığı” olarak tanımlanan, sığırlarda verim kaybına ve ölümlere yol açan rahatsızlığa karşı Bursa UludaÄŸ Ãœniversitesinde (BUÃœ) aşı üretildi.
“Yumrulu deri hastalığı” olarak tanımlanan, sığırlarda verim kaybına ve ölümlere yol açan rahatsızlığa karşı Bursa UludaÄŸ Ãœniversitesinde (BUÃœ) aşı üretildi.
Ãœniversite ve özel sektör iÅŸ birliÄŸinin yanı sıra TÃœBÄ°TAK desteÄŸiyle gerçekleÅŸtirilen proje kapsamında, BUÃœ Veteriner Fakültesi Viroloji Ana Bilim Dalı Laboratuvarı’nda 5 kiÅŸilik ekip, yaklaşık 4 yıl süren çalışma yürüttü.
Gerekli deneylerin yapılmasının ardından, halk arasında “Afrika hastalığı” olarak bilinen ve “capripox” virüsünün sebep olduÄŸu hastalığa karşı yerli aşı geliÅŸtirildi.
Viroloji Ana Bilim Dalı BaÅŸkanı Prof. Dr. Kadir YeÅŸilbaÄŸ, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye’de hayvan hastalıklarıyla mücadelenin çok önemli olduÄŸunu söyledi.
Hastalıklarla mücadelede kullanılacak aşı ve biyolojik maddelerin büyük bölümünün ithal edildiÄŸini belirten YeÅŸilbaÄŸ, “Biz, bunların yerli kaynaklardan karşılanabilmesi için bir çalışma sürecine girdik.” dedi.
“Türkiye’nin hemen her bölgesinde çok yaygın görüldü”
Capripox virüsünden kaynaklanan hastalığın Türkiye’ye 2012’de girdiÄŸini aktaran YeÅŸilbaÄŸ, ÅŸu bilgileri paylaÅŸtı:
“Afrika kökenli bir hastalık. Önceleri Güney Afrika’da görülürken, iklim deÄŸiÅŸiklikleri ve sokucu sineklerin vektörel hareketlerine baÄŸlı olarak daha yukarı bölgelere taşınmış, Ä°srail’e ve oradan Türkiye’ye sirayet etmiÅŸ bir hastalık. Hem geliÅŸme kaybı hem zayıflama, saÄŸmal hayvanlarda süt veriminde önemli düzeyde kayıp ve ölümlere neden oluyor. Özellikle genç hayvanlarda yüksek oranda ölümler görülebiliyor. Türkiye’nin hemen her bölgesinde çok yaygın görüldü, hala da görülmeye devam ediyor.”
Yeşilbağ, sığırlarda deride farklı büyüklüklerde nodüllerin oluşmasıyla ortaya çıkan, epidemik karakterli hastalıkla ancak aşıyla mücadele edilebileceğini vurguladı.
Yerli aşının laboratuvar çalışmalarına projenin planlanması ve destek bulunmasının ardından baÅŸladıklarını belirten YeÅŸilbaÄŸ, “Önce laboratuvar hayvanlarında testler yapıyoruz. Sonra hastalığa maruz kalmamış hayvanlarda aşı uygulaması yapılıyor ve herhangi bir zararlı etki oluÅŸturup oluÅŸturmadığına yani yan etkilerine bakılıyor. Ardından aşıladığımız sığırlara hastalık oluÅŸturan bir virüs vererek, aşının koruyuculuÄŸunu test ediyoruz. Yüzde 100 koruma almamız durumunda aşı, ruhsatlanabilir aÅŸamaya geliyor.” diye konuÅŸtu.
“Aşı, yurt içi ve yurt dışında pazarlanabilir”
Proje için özel sektörden 100 kiÅŸilik ekip, 10 araÅŸtırmacı ve BUÃœ Viroloji Ana Bilim Dalı Laboratuvarı’nda 5 uzmanın çalıştığını anlatan YeÅŸilbaÄŸ, ÅŸunları kaydetti:
“Yaklaşık dört yıl süren ulusal proje çalışmamız sonrasında Türkiye için oldukça önemli olan ‘lumpy skin disease’ ya da sığırların ‘yumrulu deri hastalığı’ olarak tanımladığımız hastalığa karşı bir aşı geliÅŸtirdik. Yerli üretimle geliÅŸtirilen aşı, yurt içi ve yurt dışında pazarlanabilir boyuta ulaÅŸmış durumda.”
YeÅŸilbaÄŸ, aşının saÄŸlıklı hayvanlara yapılabildiÄŸi bilgisini vererek, “Genellikle 3 aylıktan büyük sığırların aşılanmasını öneriyoruz. Buzağılar da hastalığa maruz kaldığı için onların da aşılanması gerekiyor. YaÅŸ sınırının üst limiti yok. Tüm yaÅŸtaki sığırların aşılanması uygun. Kolay bir aşılama prosedürü var. Disiplinli aşılama programı olması gerekiyor.” ifadelerini kullandı.
Kaynak: AA
