Ticaret Bakanı Bolat: Tarihimizin en yüksek ocak ayı ihracat rekorunu kırdık

Ticaret Bakanı Bolat, “Ocakta ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,6 artarak 20 milyar 28 milyon dolar oldu. Tarihimizin en yüksek ocak ayı ihracat rekorunu kırdık.” dedi.

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Malatya’daki bir otelde ocak ayına ait dış ticaret rakamlarının açıklandığı toplantıda, 1 yıl önce “asrın felaketi” olarak kabul edilen büyük bir deprem yaÅŸadıklarını, 11 ili kapsayan depremde 50 binden fazla vatandaşın hayatını kaybetmesinin üzüntüsü içerisinde olduklarını söyledi.

Depremde yaÅŸamını yitirenlere Allah’tan rahmet dileyen Bolat, hükümetin, CumhurbaÅŸkanı Recep Tayyip ErdoÄŸan’ın baÅŸkanlığında depremin ilk saatlerinden itibaren enkazın kaldırılması, insanların kurtarılması, barınma sorunlarının giderilmesi, ekonomik hayatın yeniden baÅŸlaması gibi konularda çok hızlı bir ÅŸekilde harekete geçtiÄŸini ifade etti.

Bolat, hasar tespit çalışmalarından sonra yapılan ihalelerle depremle alakalı yeniden yapılanma, imar ve inÅŸaat faaliyetlerinin çok hızlı ÅŸekilde devam ettiÄŸini dile getirerek, “11 ÅŸehrimizde tam 930 ÅŸantiyede, 110 bin 450 çalışma arkadaşımızla kalıcı konutların inÅŸası ve ÅŸehirlerimizin yeniden imarı için gece gündüz demeden büyük bir çalışmamız devam etmektedir. Bu vesileyle ÅŸu ana kadar tamamlanan 46 bin konutun teslimatı, kura çekimleriyle bugünlerde Sayın CumhurbaÅŸkanımızın da katılacağı toplantılarda sahiplerine teslim edilecek ve diÄŸer hak sahipleri de inÅŸallah en kısa sürede tamamlanacak kalıcı konutlar ve iÅŸ yerlerine sahip olacaklar.” diye konuÅŸtu.

Her ay başında yaptıkları dış ticaret verilerini açıklama programını Malatya’da yapmaya karar verdiklerini kaydeden Bolat, dünya genelinde son 40 yıldır görülmeyen büyük bir enflasyon patlamasının meydana geldiÄŸini anlattı.

Bakan Bolat, şöyle devam etti:

“Kovid, Rusya-Ukrayna Savaşı gerek bizim yaÅŸadığımız deprem gerek piyasalardaki tedarik sıkıntıları, lojistik sıkıntıları ve ürün kesintileri gibi nedenlerle olan bu süreçte Türkiye’miz 4 saatlik mesafede yaklaşık 1,4 milyarlık bir nüfusa hitap ederek, 8,5 trilyon dolarlık bir ticaretin döndüğü piyasalarda bir yıldız gibi parladı. 2023 yılı bu hızlı çıkıştan sonra dünyadaki parasal sıkılaÅŸma nedeniyle talebin düştüğü, ekonomik büyümelerin durgunluÄŸa doÄŸru gerilediÄŸi bir dönem olarak geride kaldı ve dünya ekonomisindeki büyüme oranı da OECD verilerine göre yüzde yıllık 3,3’ten yüzde 2,9’a geriledi, küresel ihracat ise yüzde 5 civarında bir gerileme kaydetti. Ä°hracatımızın yüzde 41,5’unu yaptığımız Avrupa BirliÄŸi pazarlarında ise onların ithalatlarında yüzde 15-17 civarında 2023 yılında bir gerileme kaydetti. Buna raÄŸmen hamdolsun Türkiye ekonomisi gerek iç pazardaki canlılık gerekse ihracattaki olumlu ivmenin devam etmesi nedeniyle ilk 9 ayı yüzde 4,7’lik bir büyümeyle kapattı ve milli gelirimiz yıllıklandırılmış bazda 1 trilyon 75 milyar dolara yükseldi ve 12 aylık veriler 1 martta açıklandığı zaman TÜİK tarafından inÅŸallah 1,1 trilyon doları görmeyi de tahmin ediyoruz, ümit ediyoruz.”

“Cumhuriyet tarihimizin ihracat rekorunu kırdık”

Türkiye’nin küresel ihracattan aldığı payın yüzde 1,06’ya yükseldiÄŸini vurgulayan Bolat, “Hem bizim ihracat artışımız hem de küresel ticarette 32,5 trilyon dolardan 31 trilyon dolara dünya ticareti geriledi, bizim payımız yükseldi. Depremden dolayı 6 milyar dolarlık bir ihracat kaybı yaÅŸadık ama buna raÄŸmen hamdolsun Türkiye olarak biz 1 ay önce TÄ°M ile beraber CumhurbaÅŸkanımızın yıllık deÄŸerlendirme toplantısında açıkladığı üzere 255,8 milyar dolarla Cumhuriyet tarihimizin ihracat rekorunu kırdık, yüzde 0,64 bir büyümeydi. Ä°thalatta gerileme, dış ticaret açığında gerileme, ihracatın ithalatı karşılama oranında artış kaydettik.” ÅŸeklindeki deÄŸerlendirmelerde bulundu.

“Tarihimizin en yüksek ocak ayı ihracat rekorunu kırdık”

Bakan Bolat, bu olumlu tablonun ocak ayında da devam ettiğini belirterek, konuşmasını şöyle sürdürdü:

“Ocak ayın ilk 4 gününde hemen hemen çok az küresel sipariÅŸler olduÄŸu halde ki bu normaldir iÅŸte uzayan yılbaşı tatili, kapalı iÅŸ yerleri faktöründen dolayı ama buna raÄŸmen ÅŸimdi açıklamak istiyorum. Ocakta ihracatımız geçen yılın aynı ayına göre yüzde 3,6 artarak 20 milyar 28 milyon dolar oldu. Tarihimizin en yüksek ocak ayı ihracat rekorunu kırdık.

Yine güzel bir rakam vereceÄŸim. Son 12 aylık ihracatımız da 256,5 milyar dolara yükseldi. Yani aralık sonunda kırdığımız 255,8 milyar dolarlık ihracatın üstüne 700 milyon dolar daha ekledik, yeni rekorumuz 256,5 milyar dolar oldu. Ä°thalata bakalım, biz ithalatı da söylüyoruz hiç çekinmiyoruz açığı da söylüyoruz dış ticaret açığını. Ä°thalatta daha güzel bir haber var, ithalatımız da ocak ayında yüzde 22’lik bir azalışla 26 milyar 201 milyon dolara gerileme kaydedildi. Bunun en önemli sebepleri arasında bizim hükümetimiz 3 Haziran tarihinde kurulduktan sonra hükümet olarak aldığımız tedbirler, özellikle ithalatta ülkemize yönelik haksız ticari uygulamalar ve damping uygulamalarına karşı getirdiÄŸimiz tedbirler, enerji fiyatlarındaki dünya piyasalarındaki stabil durum ve de özellikle 2023’te otomotiv ve altın ithalatındaki aşırı artışa karşı yılın ikinci yarısında uyguladığımız tedbirlerden sonraki azalmadan kaynaklanmaktadır. Bu ÅŸekilde arkadaÅŸlar ocak ayında dış ticaret açığımız da yüzde 57’lik bir gerileme kaydedildi bir önceki yılın aynı ayına göre. Yani ocak ayı dış ticaret açığımız 6,2 milyar dolara indi ihracatın ithalatı karşılama oranı da 18,9 puanlık bir artışla geçen yıla göre bu yıl ocak ayında yüzde 76,4’e yükseldi.”

“Ä°hracatımızın büyümesini sürdürülebilir kalıcı temelli hale getirmek istiyoruz”

Bakan Bolat, ihracattaki artışın sürdüğünü ifade etti.

“Eylül ayı hariç hazirandan bu yana her ay ihracatımız rekor kırarak arttı, bu önemli bir trendir.” diyen Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Böylece 2024’te orta vadeli programda yazdığımız hedef olan 267 milyar dolara ulaÅŸmak için çabamız, tempomuz artarak devam ediyor. 267 milyar dolara ulaÅŸmak için yüzde 4,4’lük bir artış saÄŸlamak zorundayız. Allah’ın izniyle TÄ°M’le, TOBB’la, DEÄ°K’le, MÃœSÄ°AD’la, TÃœSÄ°AD’la, ASKON’la TÃœMSÄ°AD’la bütün sivil toplum kuruluÅŸlarıyla, ticaret ve sanayi odalarımızla, ihracatçı birliklerimizle baÅŸaracağız bundan hiç şüphemiz yok. Bizim çok basit bir sade hedefimiz var her ay bir önceki yılın aynı ayından daha fazla ihracatı yapmak. Bunu yaptığımız zaman 12 ayın toplamında zaten global hedefimizi tutturmuÅŸ olacağız. Ä°thalat cephesine baktığımızda ise burada da her ay bir önceki yılın aynı ayına göre ithalat artışının hızını yavaÅŸlatmayı hedefliyoruz. AÄŸustos ayından bu yana da 6 aydan bu yana ithalatımız da her ay bir önceki yılın aynı ayından daha düşük bir artış söz konusu. Nitekim 2023’ü 362 milyar dolar ithalatla kapamıştık, yüzde 0,55 bir düşüş vardı ama bu yıl ocak ayında yüzde 22’lik bir düşüşle kapamayı baÅŸardık. Amacımız gayet basit, ihracata dayalı büyümeyle ekonomik büyümemizi sürdürülebilir ve katma deÄŸer üreten bir yapıda devam ettirmek istiyoruz. Bu temeli oturtmak istiyoruz. Katma deÄŸeri artırarak mevcut ihracat miktarımızdan daha fazla döviz kazanmak istiyoruz ve ihracatımızın büyümesini sürdürülebilir kalıcı temelli hale getirmek istiyoruz. Burada da inÅŸallah bu trendi önümüzdeki aylarda da devam ettirmek arzusundayız.”

“Cari iÅŸlemler dengesindeki iyileÅŸmemiz devam edecek”

Bakan Bolat, dış ticaret dengesinden bahsederek şöyle devam etti:

“2023’ün ilk yarısında, ilk 6 ayında 61,2 milyar dolar açık vermiÅŸken, ikinci yarısında 17 milyar dolar daha az açık vererek 44,8 milyar dolar açıkla kapatmıştık. 2023’ün tamamında da açığımız 106 milyar dolardı, 2022’de 110 milyar dolardı. Bu sene Allah’ın izniyle bunu 100 milyar dolar ve daha da aÅŸağısına indirmek için azimliyiz, kararlıyız. Burada 2024 yılının Ocak ayında da dış ticaret açığımız mal ticaretinde sadece 6,2 milyar dolar oldu. Bunun etkisiyle ÅŸunu söyleyebiliriz, ihracatın ithalatı karşılama oranı yükselmeye devam edecek. 2023’ün ilk 2 ayında yüzde 60 civarında olan ihracatın ithalatı karşılama oranı yılın ikinci yarısında yüzde 75’e çıkmıştı ve yılın tamamına da yüzde 76,4 ile karşılaÅŸmıştık. Daha sonra ocak ayında da bizim ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 76,4 olarak gerçekleÅŸti. Burada bunun sonucunda ne olacak cari iÅŸlemler dengesindeki iyileÅŸmemiz devam edecek.”

Ocak ayında motorlu kara taşıtlarındaki yükseliÅŸin yüzde 4,4 artışla devam ettiÄŸini belirten Bolat, “Makine ihracatındaki yükseliÅŸ 3,1 milyar dolarla az da olsa devam ediyor. Enerji ihracatımızda yüzde 15 bir artış var. Ä°thalatı yüzde 15 azalan Avrupa BirliÄŸi’ne biz ocak ayında yüzde 2,3 oranında artırmışız. Avrupa bizim için çok önemli bir dış ticaret ortağımız ve payımızı artırmak istediÄŸimiz önemli bir ortak. Gümrük birliÄŸimizi hizmetler sektöründe de geliÅŸtirmek istediÄŸimiz bir ortak. Avrupa BirliÄŸi’ne 8,3 milyar dolar ihracatımız oldu ve ihracat kalemlerine baktığımızda birinci sırada Almanya, ikinci ABD, üçüncü Irak, Ä°talya ve Ä°ngiltere geliyor.” diye konuÅŸtu.

Bakan Bolat, Ä°ngiltere ile de serbest ticaret anlaÅŸmalarını hizmetler sektörüne geniÅŸletme konusunda çalışmalar yaptıklarını, bu anlamda Ä°ngiliz Ticaret Bakanı’nın Ä°stanbul’a yaptığı ziyarette yaptıkları görüşmeler sonucu bu yılın sonuna doÄŸru bu konuda bir adım atılmasını beklediklerini kaydetti.

İhracatın az da olsa artmasının, ithalatın ciddi anlamda gerilemesinin cari işlemler açığında da olumlu gelişme kaydetmelerini sağladığını aktaran Bolat, şöyle devam etti:

“Hizmetler ticaretimizdeki olumlu artışlar bu konuda bize destek oluyor. Cari iÅŸlemler açığımız mayıs ayında 60,3 milyar dolardı, kasım ayı rakamları açıklandı 43,4 milyar dolardı, muhtemelen 46 milyar dolar civarında aralık ayı rakamları çıkacak ama yıllıklandırılmış olarak kasım ayında 49,6 milyar dolara gerilemiÅŸtik, 11 milyar dolar bir iyileÅŸme saÄŸlamıştık mayısa kıyasla. Åžu müjdeyi vermek istiyorum, ocak ayı rakamı cari iÅŸlemlerde açıklandığında aralık-ocak rakamları devreye girdiÄŸinde 40 milyar dolar civarına gerilemiÅŸ olacağız. Åžubat, mart, nisan rakamları geldiÄŸinde inÅŸallah bu tempomuzu aynı ÅŸekilde sürdürürsek 30 milyar dolar bandına, aÅŸağı doÄŸru getirmiÅŸ olacağız. Bu, Türkiye’nin döviz dengesinin ve döviz yeterliliÄŸinin iyileÅŸmesini, döviz kurunun baskı altında kalmamasını saÄŸlayacak. Bu ÅŸekilde finansal istikrar makro ekonomide fiyat istikrarının daha da iyileÅŸmesini beraberinde getirecek, enflasyonla mücadeledeki silahlarımızı güçlenmesini saÄŸlayacak ve makro ekonomik istikrarımız 2024 yılının ikinci yarısında çok hızlı bir ÅŸekilde iyileÅŸecek ve enflasyonla inÅŸallah faiz oranlarıyla beraber daha iyi bir performansa geleceÄŸiz.”

Bakan Bolat, 2024 mal ihracat hedeflerinin 267 milyar dolar, 2026 hedeflerinin ise 302 milyar dolar olduÄŸunu belirterek, “Mustafa baÅŸkan hafta arasında 2028’de 400 milyar dolar hedefi açıkladı. 12. kalkınma planında 375 milyar dolar hedefimiz var inÅŸallah Mustafa Bey’in hedefini tutturmak nasip olur.” dedi.

“11,7 milyarlık desteÄŸi 2 katından fazla artırdık”

İhracatçıların sıkıntılarını giderme noktasında bakanlık ve hükümet olarak birebir omuz omuza çalıştıklarını dile getiren Bolat, sözlerini şöyle tamamdı:

“Bakanlık olarak bütçemizin yüzde 60’ı mal ve hizmet ihracatçılarına verdiÄŸimiz desteklere gidiyor. Bu sene de geçen yılki 11,7 milyarlık desteÄŸi 2 katından fazla artırdık. Eximbank 42 milyar dolarlık finansman desteÄŸi saÄŸladı geçen yıl bu yıl 50 milyar dolarlık finansman desteÄŸi saÄŸlayacak. Merkez Bankamız günlük ihracat reeskont kredi limitini günlük 3 milyara çıkardı. Daha da önemlisi bunun finansman maliyetini yüzde 25,93’e sabitledi, yukarısı ne kadar olursa olsun. Maliye Bakanlığımız da ihracat yapanların ihracat kazançlarının vergilendirilmesinde kurumlar vergisinde 5 puanlık indirim saÄŸladı. Türkiye’nin daha güçlü, daha geliÅŸmiÅŸ bir ekonomiye sahip olması halkımızın refahının, satın alma gücünün artması konusunda olmazsa olmaz tek yol olan ihracatın hem mal ihracatı hem hizmetler ihracatın artırılması konusunda hep beraber büyük çaba sarf ediyoruz. Hafta arası turizm gelir ve giderleri açıklandı. Turizmde de Allah’a şükür 54,3 milyar dolar bir gelir saÄŸladık, karşılığında 7,3 milyar dolar bir turizm giderimiz oldu. Net 47 milyar dolar turizm fazlamız oldu. Hizmetler ihracatımız aralık verileri çıktığında 100 milyar doları geçecek. Orada da 2024 hedefimiz inÅŸallah en az 110 milyar dolar. AÅŸarsak ki ümit ediyoruz daha iyi olacak. Ä°novasyon, markalaÅŸma, katma deÄŸerli üretim, üretim, istihdam, adil bölüşüm, refahın artması gibi herkesin altına imza atacağı global makro hedefleri gerçekleÅŸtirme noktasında hükümetimiz ve iÅŸ dünyası el ele hep birlikte atom karınca gibi çalışacağız ve Allah’ın izniyle baÅŸarılı olacağız.”

Kaynak: AA