Türk bilim insanlarından ‘söylenen ya da yazılanı anında iÅŸaret diline çeviren’ yazılım

Eskişehir Osmangazi Üniversitesinden iki bilim insanı, işitme engellilerin bilgiye erişimlerini kolaylaştırmak amacıyla web sitesi ve PDF ile video içeriklerini işaret diline dönüştüren yazılım hazırladı.

Eskişehir Osmangazi Üniversitesinden (ESOGÜ) iki bilim insanı, işitme engellilerin bilgiye erişimlerini kolaylaştırmak amacıyla web sitesi ve PDF ile video içeriklerini işaret diline dönüştüren yazılım hazırladı.

Fen-Edebiyat Fakültesi Matematik ve Bilgisayar Bilimleri Bölümünde görevli Dr. Öğr. Üyesi Ahmet Faruk Aslan ve Dr. Özer Çelik, 2016 yılında TÜBİTAK 1512 Teknogirişim Sermayesi Desteği programına yaptıkları başvurunun ardından aldıkları 150 bin liralık destekle Akıllı Çeviri Sistemleri Bilişim Şirketini kurdu.

Melek Yatırımcı Ağı’nda “tohum yatırım” alarak iÅŸitme engellilerin eÄŸitim öğretim, bankacılık, sigortacılık, iletiÅŸim, ulaşım ve saÄŸlık gibi temel yaÅŸam konularında yaÅŸam kalitelerinin artırılması için pratik, giriÅŸimci ve yenilikçi hizmetler sunmak üzere kolları sıvayan uzmanlar 4 yılın sonunda 3 yazılım geliÅŸtirdi.

Bu yazılımlardan “Ä°ÅŸaret Dili Web” ile “PDF Eklentisi”nde web sitesi ve PDF içerikleri iÅŸaret diline dönüştürülüyor. “Video Çeviri Sistemi”nde de görüntülerin içindeki alt yazı eklentilerinin iÅŸaret diline çevrilmesi saÄŸlanıyor.

ESOGÃœ Teknopark’ta faaliyet gösteren ÅŸirketin kurucu ortağı Özer Çelik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye’de 3,5 milyon, Avrupa’da 40 milyon, dünyada ise 360 milyon iÅŸitme engellinin bulunduÄŸunu söyledi.

Bu bireylere yönelik çift taraflı iletiÅŸim sistemini kurmayı amaçladıklarını belirten Çelik, “Ä°ÅŸitme engelliler günlük yaÅŸamda iÅŸaret dili bilmeyenlerle iletiÅŸim kurmakta zorlanıyor. Bu problemi çözmek için 4 yıldır çalışmalar yürütüyoruz.” dedi.

Çelik, iletiÅŸim kurmakta sorun yaÅŸayan iÅŸitme engellilerin yaklaşık yüzde 50’sinin okuduÄŸunu anlayamadığını fark ettiklerini anlattı.

Bunun nedenlerine deÄŸinen Çelik, “Çünkü Türk iÅŸaret dili ile Türkçe dil bilgisi birbirinden farklı. Türk iÅŸaret dilinde kelimelerde ek kavramı yoktur ve farklı bir dil bilgisi yapısı vardır. Çok dar kelime daÄŸarcığına sahiptir. Ä°ÅŸitme engelliler, Türk iÅŸaret dili daÄŸarcığında olmayan kelimeleri okuduklarında anlamakta zorluk yaşıyor.” diye konuÅŸtu.

Geliştirilen yazılımlar nasıl çalışıyor?

Çelik işitme engelliler ile işaret dili bilmeyenleri karşılıklı görüştürecek bir sistem geliştirmek istediklerini vurguladı.

Söz konusu iletişimin iki yönlü oluştuğunu dile getiren Çelik şöyle devam etti:

“Birincisi bizim söylediklerimizin ya da yazdıklarımızın anlık olarak animasyon veya gerçek kiÅŸilerle çekilmiÅŸ videolar yardımıyla iÅŸaret diline dönüştürülmesi. Ä°kincisi de iÅŸitme engellilerin yaptığı iÅŸaret dili tekniklerini yapay zekayla algılayıp metne ve sese dönüştürmek. Amacımızın birinci kısmını tamamladık. Bizim söylediklerimiz ya da yazdıklarımız anlık olarak iÅŸaret diline dönüştürülebiliyor. Web, video ve PDF eklentileri geliÅŸtirdik. Bununla ilgili üç ulusal, bir de uluslararası patent baÅŸvurusu yaptık.”

Özer Çelik, geliÅŸtirdikleri “Ä°ÅŸaret Dili Web” yazılımında, web sayfasına giren iÅŸitme engellinin eklentiye dokunmasıyla üç boyutlu avatar ya da gerçek çevirmenin site üzerinde belirip cümleleri anlık iÅŸaret diline dönüştürdüğünü aktardı.

Ayrıca, bankacılık ya da resmi kurumlardaki sözleÅŸmeler için “PDF Eklentisi” ürününü hazırladıklarını bildiren Çelik, PDF dosyası açılıp eklentiye dokunulduÄŸunda avatarın sayfa üzerinde belirip cümleleri anlık iÅŸaret diline çevirdiÄŸi bilgisini verdi.

Çelik, iÅŸitme engellilerin film ya da video izlerken de alt yazı olsa bile sorun yaÅŸadıklarını tespit ettiklerine deÄŸinerek bu ihtiyaca yönelik geliÅŸtirdikleri “Video Çeviri Sistemi” eklentisi sayesinde alt yazı dosyasındaki metinlerin senkronize ÅŸekilde iÅŸaret diline dönüştürüldüğünü belirtti.

Ä°ÅŸitme engellilerin yaptığı iÅŸaretleri metne dönüştürmek için AR-GE çalışmaları sürdürdüklerini anlatan Çelik, “Ä°ÅŸitme engelliler iÅŸaret diliyle iletiÅŸim kurarken gündelik yaÅŸamda sorun yaşıyor. Bu iletiÅŸimdeki sorunları gidermeye çalışıyoruz. Günlük yaÅŸamlarını kolaylaÅŸtırıyoruz. Yerli imkanlarla, kendi yazılımcılarımızla, geliÅŸtirmeler yapıyoruz. Aynı ortamda iÅŸaret dili bilmeyenler ile iÅŸitme engellinin iletiÅŸim kuracakları bir yapıyı saÄŸlayacağız.” ifadesini kullandı.

Kaynak: AA