Türk-Ä°ÅŸ, Hak-Ä°ÅŸ ve DÄ°SK’ten ortak asgari ücret açıklaması: Ä°nsan onuruna yaraşır bir geçim ücreti tespit edilmeli

Türk-İş, Hak-İş ve DİSK, yeni yılda geçerli olacak asgari ücretin, salgın koşullarındaki iş ve gelir kayıpları dikkate alınarak insan onuruna yaraşır bir geçim ücreti olarak tespit edilmesi gerektiğini vurguladı.

Türk-İş, Hak-İş ve DİSK, bugün ilk toplantısı yapılacak asgari ücret görüşmeleri öncesi Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, Hak-İş Genel Başkanı Mahmut Arslan ve DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu imzasıyla ortak yazılı açıklama yaptı.

Açıklamada, 2021 yılı asgari ücret görüşmelerinin, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgının tüm dünya ve Türkiye’de ağır insani, sosyal ve ekonomik tahribatının yaÅŸandığı bir dönemde baÅŸladığı belirtilerek, ÅŸunlar kaydedildi:

“Küresel salgın, baÅŸta işçiler olmak üzere tüm ücretli çalışanların yaÅŸama ÅŸartlarını daha da ağırlaÅŸtırdı. Ciddi iÅŸ ve gelir kayıplarına yol açtı. Nitekim devletin resmi kurumunca açıklanan son büyüme rakamlarında, çalışanların milli gelirden aldıkları payın ciddi oranda gerilediÄŸi de görülmektedir. 2021’de geçerli olacak asgari ücretin, pandemi koÅŸullarında yaÅŸanan iÅŸ ve gelir kaybı dikkate alınarak insan onuruna yaraşır bir geçim ücreti olarak tespit edilmesi ortak düşüncemizdir.”

Asgari ücretin işçi ve ailesinin günün ekonomik ve sosyal koşullarına göre insanca yaşamasını mümkün kılacak, insanlık onuruyla bağdaşacak bir ücret olduğunun vurgulandığı açıklamada, şu ifadeler kullanıldı:

“Asgari ücret, çalışanların yaÅŸama ve çalışma ÅŸartlarının düzenlenmesine yönelik önemli uygulamalardan biridir. Asgari ücret ve civarında çalışan milyonlarca işçinin olduÄŸu ülkemizde, belirlenecek asgari ücret rakamı sadece asgari ücretli çalışanları deÄŸil, iÅŸsizlik ödeneÄŸi, kısa çalışma ödeneÄŸi vb. ödemeleri alan hak sahiplerini de doÄŸrudan etkilemektedir. Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Anayasası’nın giriÅŸinde, ‘işçinin ve ailesinin yalnızca geçimini temin eden ücret, insanca yaÅŸamaya yeterli bir ücret deÄŸildir. Halbuki işçinin insanca yaÅŸaması için yeterli ücrete sahip olması gerekir’ ifadesine yer verilmiÅŸtir. Üç İşçi Konfederasyonu ‘insan onuruna yaraşır bir asgari ücret’ belirlenmesi taleplerini bir araya gelerek ortaklaÅŸtırmıştır.”

“Çalışanlar, ekonomik sıkıntıların nedeni deÄŸil maÄŸdurudur”

Anayasada devlete “Çalışanların yaptıkları iÅŸe uygun adaletli bir ücret elde etmeleri ve diÄŸer sosyal yardımlardan yararlanmaları için gerekli tedbirleri alma” görevi verildiÄŸi ve asgari ücretin tespitinde “Çalışanların geçim ÅŸartları ile ülkenin ekonomik durumu da göz önünde bulundurulur” denildiÄŸi anımsatılarak, açıklamaya şöyle devam edildi:

“Asgari ücret bir pazarlık ücreti deÄŸildir. İşçinin ailesiyle insanca yaÅŸamasını saÄŸlayacak gelirdir. Asgari ücretin belirlenmesi müzakerelerinde göz önünde tutulması gereken öncelikli husus, çalışanların karşı karşıya bulundukları geçim koÅŸullarıdır. Çalışanlar, yaÅŸanılan ekonomik sıkıntıların nedeni deÄŸil maÄŸdurudur ve ‘ülkenin içinde bulunduÄŸu ekonomik durum’ gerekçesiyle asgari ücretin düşük belirlenmesi kabul edilemez. Türkiye’nin rekabet ÅŸartlarını düşük ücret politikasıyla saÄŸlamak doÄŸrultusunda bir anlayışı olmamalıdır. Ãœlkemizdeki asgari ücret düzeyi AB üyesi çoÄŸu ülkenin gerisindedir. Bugün ücretliler üzerinde dayanılmaz boyutlarda vergi yükleri bulunmaktadır. Ãœcretli çalışanların eline geçen ücret, vergi nedeniyle ilerleyen aylarda düşmektedir. Asgari ücret alan işçiler bile yılın son aylarında daha düşük ücret almaktadır. Asgari ücret kadar bir gelirin ücretli çalışanlar için vergi dışı bırakılması yönünde tüm sosyal taraflar arasında görüş birliÄŸi oluÅŸmasına raÄŸmen -ÅŸimdiye kadar- herhangi bir düzenleme yapılmamıştır. Ä°ÅŸverenin sosyal güvenlik primi düşürülmesine raÄŸmen işçilerin sosyal güvenlik primi muhafaza edilmiÅŸtir.”

“Ãœcretlerin asgari ücrete tekabül eden kısmı vergiden muaf olmalı”

Üç işçi konfederasyonu, “insan onuruna yakışır” düzeyde bir asgari ücret belirlenebilmesi için, Asgari Ãœcret Tespit Komisyonunun çalışmaları sırasında temel alınması gereken ÅŸu ilkelere yer verdi:

– Asgari ücretin saptanmasında Anayasa’da yer alan “geçim ÅŸartları” yaklaşımına öncelikle uyulmalıdır. Günün ekonomik ve sosyal koÅŸullarına göre işçinin ve ailesinin insanca yaÅŸamasını mümkün kılacak ve insanlık onuruyla baÄŸdaÅŸacak asgari ücret belirlenmelidir. İçinde yaÅŸadığımız salgın koÅŸullarının yarattığı gelir kaybı ve gider artışları da dikkate alınmalıdır.

– Asgari ücret, Asgari Geçim Ä°ndirimi (AGÄ°) hariç ve net olarak açıklanmalıdır. Bu ücretten yapılacak vergi, sosyal güvenlik vb. kesintiler net tutarın üzerine ilave edilmeli ve yıl boyunca asgari ücret, açıklanan bu net ücretin altına düşmemelidir.

– Ãœcretlerin asgari ücrete tekabül eden kısmı vergiden muaf olmalıdır. Ayrıca ücretliler için damga vergisi uygulaması kaldırılmalıdır. Asgari ücret sonrası ilk vergi basamağı için uygulanacak oran yüzde 10 olmalıdır.

– Asgari ücret, herhangi bir ayırım yapılmadan yine ulusal düzeyde tek olarak ve yıllık belirlenmelidir. İşçilerin arasında nitelik, kıdem, iÅŸin mahiyeti gibi ekonomik amaçlı deÄŸerlendirmelerin tümünden bağımsız olarak ele alınmalıdır.

– Asgari ücret, ekonomik ölçülerin ötesinde sosyal bir ücret olarak kabul edilmeli ve bu özelliÄŸi temel alınarak belirlenmelidir.

– Devlet çalışanlar arasında ayrım yapmamalı, kamuda geçerli en düşük aylık tutarını asgari ücret belirlenirken de dikkate almalıdır.

“İşçi SGK prim payı 5 puan düşürülerek bütçeden karşılanmalı”

Türk-İş, Hak-İş ve DİSK, asgari ücret ile bağlantılı olarak ve mevcut ekonomik koşullar da dikkate alınarak, taleplerini şöyle sıraladı:

“- Ä°ÅŸverenlere saÄŸlanan sosyal güvenlik prim desteÄŸin benzeri işçilere de verilmeli ve işçilerin sosyal güvenlik haklarında bir kayıp yaratmayacak ÅŸekilde işçi SGK prim payı 5 puan düşürülerek bütçeden karşılanmalıdır.

– Pandemi koÅŸullarında iÅŸsizlik sigortasından işçilere yapılan ödemelerin (kısa çalışma ödeneÄŸi, nakdi gelir desteÄŸi ve iÅŸsizlik sigortası) alt sınırı asgari ücret olmalıdır. Pandemide iÅŸ ve gelir kaybı olan işçilere asgari ücret düzeyinden az olmayan bir nakdi gelir desteÄŸi verilmelidir. Bu destek kayıtsız çalışan işçiler için bütçeden karşılanmalıdır.

– ‘Sosyal Devlet’ ilkesi gereÄŸi ‘aile yardımı’ çalışmayan eÅŸ için uygulamaya konulmalıdır.

– Sendikal örgütlenmenin olduÄŸu iÅŸyerleri için asgari ücret teÅŸviki uygulanmalıdır.”

Açıklamada, üç işçi konfederasyonun ortak çalışma ilkelerine uygun olarak, ortaya çıkan görüşleri paylaşmaya devam edeceği belirtildi.

Kaynak: AA