Ukraynalı müzakereci Arakhamia: Aralarında Türkiye’nin de bulunduÄŸu 8 ülkeyi garantör ülke olarak görmek istiyoruz

Ä°stanbul’da Rus heyetiyle görüşmelere katılan Ukrayna Halkın Hizmetkarı Partisi BaÅŸkanı Arakhamia, aralarında Türkiye’nin de bulunduÄŸu 8 ülkeyi garantör ülke olarak görmek istediklerini söyledi.

Ukrayna heyeti, CumhurbaÅŸkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde müzakere heyetlerinin toplantısının ardından basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.

Ukrayna Devlet BaÅŸkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak, bugün itibarıyla bu görüşme sonucunda hem Rusya’nın hem de garantör ülkelerin kabul edebileceÄŸi maddelere ulaÅŸtıklarını kaydederek, “Bugünkü görüşmenin sonuçları cumhurbaÅŸkanları seviyesinde bir görüşme yapılması için yeterlidir.” ifadesini kullandı.

Podolyak insani ateşkes ve koridorların açılmasına ilişkin de Ukrayna heyetinin teklif ettiği formata göre askeri birliklerin yerlerinin değiştirilmesine ilişkin manevraların tamamlanacağını belirtti.

Ä°ki ülke liderinin görüşme ihtimalinin ortaya çıkması için müzakerelerde netliÄŸe ihtiyaç duyduklarını kaydeden Podolyak “Bugün itibarıyla kabul edilen belgeler buna yeterli.” dedi.

Podolyak, Ukrayna’nın, Rusya’nın açtığı savaÅŸta, cephede kahramanca mücadele ettiÄŸini ve ÅŸimdiki güvenlik formatlarının iÅŸe yaramadığını gösterdiÄŸini vurgulayarak “Dolayısıyla getirdiÄŸimiz tekliflerimize dayanılarak yeni bir güvenlik sistemi kurulabilir. Birçok ülke de sonunda bunu kabul ediyorlar.” ifadesini kullandı.

Rus heyetinin yapıcı olduÄŸunu ancak görüşmelerin kolay ilerlemediÄŸini kaydeden Podolyak “Ukrayna halkının kahramanca mücadelesi yeni bir güvenlik formatının lazım olduÄŸunu gösteriyor ki böyle savaÅŸlar tekrarlanmasın.” diye konuÅŸtu.

Podolyak ayrıca, Ukrayna CumhurbaÅŸkanı Vladimir Zelenskiy’nin, bunu yabancı ülkelerin parlamentolarına, cumhurbaÅŸkanlarına devamlı olarak söylediÄŸini ve yeni güvenlik sisteminin ilk adım atanı olduÄŸunu kaydederek “Dünyanın ÅŸunu anlamasını istiyoruz. Bugünkü güvenlik sistemi deÄŸiÅŸmeli.” diye konuÅŸtu.

Arakhamia: Aralarında Türkiye’nin de bulunduÄŸu 8 ülkeyi garantör ülke olarak görmek istiyoruz

Ukrayna Halkın Hizmetkarı Partisi BaÅŸkanı David Arakhamia da, “Ä°stiÅŸareler 3 gün içerisinde yapılabilir. Sonrasında imzayı atan kiÅŸiler bizim için güvenlik teminatını sunabilirler. Artık güvenliÄŸimizin saÄŸlanması için ne gerekiyorsa… Bizim teklifimiz bu ÅŸekildedir. Garantör olarak, BM Güvenlik Konseyi ülkeleri, Çin ve Rusya da orada var, onlardan ayrıca bahsedeceÄŸim. ABD, Fransa, Türkiye ki ÅŸu anda buradayız, Almanya, Kanada, Polonya ve Ä°srail. Bu anlaÅŸmanın da ucunu açık bırakmak istiyoruz, katılmak isteyen baÅŸka ülkeler de olursa bunu yapabilsinler.” diye konuÅŸtu.

Ukrayna’nın doÄŸusundaki Luhansk ve Donbas bölgelerinin iÅŸgal altında olduÄŸunu ve bu konuda çalışmalarının devam edeceklerini belirten Arakhamia, güvenlik garantileri anlamında bazı ülkelerin ilgilerinin olduÄŸunun teyidini aldıklarını ve garantörler tarafından, bu sistem kapsamında Ukrayna’nın gelecekteki güvenliÄŸinin teminat altına alınmasın istediklerini söyledi.​​​​​​​

Arakhamia, “Bekleyen konular aslında ÅŸu anda birazcık çözüme oluÅŸturulmuÅŸ oldu. Tabii ki bütün bunların bir şöyle bir durum var ki olaÄŸanüstü hal altında uygulamaya konulması gerekecek.” ifadelerini kullandı.

Sosyal medyada özellikle bir dezenformasyonun yayıldığına dikkati çekmek istediÄŸini kaydeden Arakhamia, “Burada iÅŸe yarar bir belgenin kabul edilmesi için Ukrayna topraklarında hiçbir askeri baskının olmaması gerekir, bu konuda tutumumuz sabittir. Bu garantör ülkeler buna imza atarsa, Rusya askerleri topraklarımızdan çekilirse, böyle bir süreç yürütülebilir. Bu yöntem uygulamaya konulursa savaÅŸa da bir nokta verilmesi konulması anlamına gelecek.” deÄŸerlendirmesinde bulundu.

Arakhamia, büyük farklılıkları ortadan kaldırabileceklerini ümit ettiklerini ve bu noktada, bir zirve düzenlenerek Rus ve Ukrayna devlet başkanlarının katılımının sağlanabileceğini söyledi.

Ukrayna heyeti üyesi Chalyi: Anlaşma ve güvenlik garantörlüğü savaş devam ederken mümkün değildir

Ukrayna heyeti üyesi Oleksandr Chalyi, görüşmelere iliÅŸkin, Ukrayna’nın AB üyeliÄŸinin inkar edilmektense desteklendiÄŸi bir sistem arayışı olduÄŸunu belirterek ÅŸunları kaydetti:

“Åžunun altını çizmek isterim ki anlaÅŸma ve güvenlik garantörlüğü savaÅŸ devam ederken mümkün deÄŸildir. Burada konu Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve güvenliÄŸinin yeniden saÄŸlanmasıdır. Bizim temel talebimiz bu olacaktır anlaÅŸma noktasında. Bunların çok net yasal açıdan baÄŸlayıcı güvenlik garantileri olması gerekir ve bunun niteliÄŸi de NATO sözleÅŸmesinin 5. maddesiyle benzer olmalıdır. Bu türden bir sistem Ukrayna’ya herhangi bir askeri saldırıya karşı korumalı böyle bir saldırı olursa 3 gün içerisinde istiÅŸarenin gerçekleÅŸtirilmesi hakkımız bulunmalıdır ve bu istiÅŸarelerin baÅŸarısız olması halinde garantör ülkelerin bize askeri destek sunması gerekir öyle bir madde altında. Ukrayna’nın güvenliÄŸi böyle bir senaryoda temin edilmesi için ne gerekiyorsa yapılmalıdır, temel talebimiz bu ÅŸekildedir.”

Temel hükümlerin anlaÅŸmaya dahil ettikleri zaman Ukrayna’nın bu anlaÅŸmayı kabul edecek bir duruma geleceÄŸini aktaran Chalyi, 1991’de yapılan anlaÅŸmada bunun belirtildiÄŸini söyledi.

Chalyi, “NATO sözleÅŸmesindeki, 5. maddesindeki güvenlik garantilerine benzer garantiler saÄŸlanırsa bu yol açabilecektir, askeri üsse o zaman izin verilmeyecektir. Bizim öyle bir senaryo da herhangi bir siyasi ve askeri ittifaka katılımımız da söz konusu olmayacaktır, sadece garantörlerin rızası, izni kapsamında tatbikatlarımız olacaktır. AnlaÅŸmada, Ukrayna’nın AB’ye katılımını engelleyen hiçbir maddeye yer verilmemelidir ve ikincisi güvenlik garantörlerinden böyle teminatlar saÄŸlanmalıdır.” dedi.

Temel olarak en önemli vazgeçmeyecekleri, geri adım atmayacakları koşullarını ifade ettiklerini belirten Chalyi, iki hafta içerisinde Rusya ile istişarelerinin devam edeceğini, garantör ülkelerle de istişarelerinin devam ettiğini ve bu iki hafta içerisinde garantör ülkeleri de çok taraflı görüşmelere davet etmeyi ümit ettiklerini söyledi.

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkan Yardımcısı Mihail Podolyak ise görüşmelerle ilgili, uygulanma şeklinin çok önem taşıdığını, Ukrayna devletinin, Ruslara göre farklı bir çalışma şeklinin olduğunu aktardı.

Güvenlik garantileri altında çok daha farklı bir güvenlik ortamı oluşacağını vurgulayan Podolyak, şunları kaydetti:

“Öncelikle tabii ki bu anlamda bir referandum yapılması gerekecek, Ukrayna’da Ukrayna halkı kendi görüşlerini belirtecek, sonrasında bütün garantör ülkelerin ve Ukrayna parlamentosunun onayı gerekecektir. Kırım gibi anlaÅŸmada, ayrı bir madde kapsamında ele alınmalıdır ve ikili görüşmeler kapsamında bu bölgelerin geleceÄŸine karar verilmelidir. 15 sene içinde Rusya ve Ukrayna arasında bu konuların. Kırım konusunun çözülmesi için askeri güç kullanılmayacağına dair bir maddenin bu anlaÅŸmada yer verilmesi gerekir. Müzakerelerin ayrı bir kısmında alınabilir.”

Kaynak: AA