Uluslararası Adalet Divanı İsrail’in Gazze’de soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına hükmetti
Uluslararası Adalet Divanı İsrail'in Gazze'de soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına hükmetti
UAD, “İsrail Devleti, Gazze’deki askeri operasyonları derhal durdurmalı” talebiyle ilgili, İsrail’in Gazze sakinlerine yönelik öldürme, saldırı ve yıkımla ilgili her türlü eylemden kaçınması ve soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına hükmetti.
Uluslararası Adalet Divanı (UAD) Güney Afrika’nın açtığı soykırım davasında, “İsrail Devleti, Gazze’de yürüttüğü askeri operasyonları derhal durdurmalı” talebiyle ilgili, İsrail’in Gazze sakinlerine yönelik öldürme, saldırı ve yıkımla ilgili her türlü eylemden kaçınması ve soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına hükmetti.
UAD Başkanı ABD’li Yargıç Joan Donoghue, Güney Afrika Cumhuriyeti’nin, İsrail’in Gazze’deki fillerinin Soykırım Sözleşmesi’ni ihlal ettiği gerekçesiyle açtığı davadaki ihtiyati tedbir taleplerine ilişkin mahkeme kararını okudu.
İsrail’in 7 Ekim’den sonra Gazze’ye yönelik hava, kara ve denizden başlattığı askeri operasyonların çok büyük sivil can kaybına, sivil altyapının yıkımına ve Gazze nüfusunun büyük çoğunluğunun yerinden edilmesine neden olduğunu kaydeden Donoghue, “Divan, bölgede ortaya çıkan insanlık trajedisinin boyutunun son derece farkındadır ve devam eden can kayıpları ile insanların acılarından derin kaygı duymaktadır.” ifadelerini kullandı.
Donoghue, UAD’nin İsrail’in Soykırım Sözleşmesi çerçevesindeki yükümlülüklerinin bazılarını ihlal ettiğine ilişkin ihtiyati tedbir kararı almaya yetkisi olduğunu da belirterek, Güney Afrika’nın İsrail aleyhine ileri sürdüğü iddiaları “makul seviyede” ispatladığına hükmetti.
Filistinlilerin Soykırım Sözleşmesinin ikinci maddesinde işaret edilen etnik ve dini bir grup tanımı kapsamında değerlendirilebileceğini kaydeden Donoghue, Divan’ın Gazze’deki felaket boyutundaki insani durumun, tedbir kararını gerektirecek düzeyde “acil tehlike” teşkil ettiğine hükmettiğini de kaydetti.
UAD Başkanı Donoghue, Güney Afrika’nın açtığı soykırım davasında mahkemenin, “İsrail Devleti, Gazze’de yürüttüğü askeri operasyonları derhal durdurmalı” talebiyle ilgili, İsrail’in Gazze sakinlerine yönelik öldürme, saldırı ve yıkımla ilgili her türlü eylemden kaçınması ve soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına karar verdiğini bildirdi.
Divan, İsrail’in Gazze sakinlerine yönelik öldürme, saldırı ve yıkımla ilgili her türlü eylemden kaçınması ve soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına 2 aleyhte oya karşı 15 oyla hükmetti.
İsrail’in ordunun soykırım eylemlerinde bulunmamasını sağlaması kararı da 15 lehte ve 2 aleyhte oyla kabul edilirken, İsrail’in soykırım kışkırtıcılığını önlemek veya cezalandırmak için elinden gelen tüm önlemleri almasına ilişkin karar 16’ya karşı 1 oyla kabul edildi.
Divan, İsrail’in Gazze’de Filistinlilerin içinde bulundukları olumsuz yaşam koşullarına karşı acilen ihtiyaç duyulan temel hizmetlerin ve insani yardımların sağlanmasını mümkün kılmak için acil ve etkili önlemler almasına da 16 lehte oyla hükmetti.
Ayrıca İsrail’in soykırımın delillerini muhafaza etmek için gerekli adımları atması gerektiğine de 15 lehte oyla karar veren Divan, hükmedilen tedbir kararların uygulanmasına ilişkin İsrail’in alacağı önlemler hakkında 1 ay içinde Divan’a bir rapor sunmasını kararlaştırdı.
İsrail hükümeti tarafından bu dava için mahkemeye ad-hoc hakim olarak atanan İsrail Yüksek Mahkemesi eski Başkanı Aharon Barak, tüm tedbir kararlarında aleyhte oy kullandı.
Soykırım davasında İsrail’le ilgili karar dünya basınında geniş yankı buldu
Gazze’ye saldırılarda Birleşmiş Milletler (BM) Soykırım Sözleşmesi’ni ihlali gerekçesiyle İsrail’e karşı Uluslararası Adalet Divanında (UAD) açılan davada ihtiyati tedbir talebine dair karar duruşması dünya basınında geniş yer buldu.
UAD, Güney Afrika’nın açtığı soykırım davasında, İsrail’in Gazze sakinlerine yönelik öldürme, saldırı ve yıkımla ilgili her türlü eylemden kaçınması ve soykırımı önlemek için tüm tedbirleri almasına hükmetti.
AA muhabiri, UAD’nin “Gazze’de yaşanan insani trajedinin son derece farkında olduğunu ve can kayıplarından derin endişe duyduğunu” bildirdiği kararının dünya basınındaki yansımalarını derledi.
Birçok yayın kuruluşu, haberinde soykırımı önleme hükmünün yanı sıra ateşkes talebinde bulunulmamasını ön plana çıkardı.
Reuters, kararı “UAD, İsrail’in Gazze’deki soykırım eylemlerini önlemek için adım atması gerektiğini açıkladı” başlığıyla görürken, “UAD, Gazze Şeridi’nde Hamas militanlarına karşı savaş yürüten İsrail’in soykırım eylemlerini önlemek için elinden gelen tüm tedbirleri almasına hükmetti.” ifadelerini kullandı.
Al Jazeera, karara ilişkin, “UAD İsrail’in Gazze’deki soykırım eylemlerini önlemek için tedbir almasına hükmetti” başlığını atarken, Washington Post, “Uluslararası Adalet Divanı Gazze soykırımı davasında acil önlem kararı aldı” başlığına yer verdi.
AP, “UAD’nin İsrail’e Gazze’de soykırımı önleme hükmü verdiğini ancak ateşkes emri vermekten kaçındığını” belirten haberi manşetine taşıdı.
CNN’in haberinde “UAD’nin, İsrail’in Gazze’deki soykırımı önlemek için ‘tüm önlemleri’ alması gerektiğini açıkladığı ancak ateşkes çağrısı yapmaktan kaçındığı” belirtildi.
NBC News de benzer şekilde “UAD ateşkes emri vermekten kaçındı, İsrail’in Gazze’de soykırım eylemlerini engellemesine hükmetti” başlığı kullanıldı.
“Güney Afrika zafer ilan etti”
The Independent, kararı, “UAD İsrail’e Gazze’de soykırımı önleme hükmü verdi ancak ateşkes talebinde bulunmadı.” başlığıyla görürken, The Guardian başlığında “Uluslararası Adalet Divanı İsrail’e Gazze’de soykırımı önleme hükmü verdi” ifadelerine yer verdi.
İngiliz yayın kuruluşu BBC, haberini “UAD İsrail’e Gazze’de soykırım eylemlerini önleme hükmü verdi ancak savaşı sona erdirme talimatı vermedi” başlığıyla servis etti.
Avustralya yayın kuruluşu ABC ise haberi “UAD, Güney Afrika’nın geçen ay yaptığı soykırım iddialarını değerlendirirken, İsrail’e Gazze’ye yönelik saldırılarını durdurma hükmü vermekten kaçındı.” başlığıyla duyurdu.
SkyNews, “UAD’nin İsrail’e Gazze’de soykırımı önleme hükmü vermesinin ardından Güney Afrika’nın zafer ilan ettiğini” kaydetti.
EuroNews, başlığında, “UAD Gazze’de ateşkes emri vermekten kaçındı ancak İsrail’in küçük kıyı yerleşim bölgesine yönelik askeri saldırısında ölüm ve hasarı kontrol altına almaya çalışmasını talep etti.” ifadelerine yer verdi.
France 24, “UAD İsrail’in Gazze’deki soykırım eylemlerini önlemek için tedbir almasına hükmetti” başlığını kullandı.
“UAD İsrail rejimini Soykırım Sözleşmesine uymaya çağırıyor”
İran kaynaklı Mehrnews de kararı “UAD İsrail rejimini Soykırım Sözleşmesine uymaya çağırıyor” ifadeleriyle başlığa taşıdı.
Strait Times, “UAD, Güney Afrika’nın İsrail’i soykırım yapmakla suçlamasının ardından merakla beklenen bir kararla, İsrail’in Gazze’de soykırımı önlemek için elinden gelen tüm tedbirleri almasına hükmetti” manşetini atarken, Hindustan Times, “UAD İsrail’den Gazze’deki soykırımı önlemesini istedi”; India Today, “UAD İsrail’e Gazze’de soykırım kışkırtıcılığını ‘önleme ve cezalandırma’ hükmü verdi” başlıklarını tercih etti.
South China Morning Post, “UAD, İsrail’in soykırım eylemlerini önlemesine hükmetti, ateşkes emri vermedi, yardımların da girmesine izin verilmeli dedi” ifadelerini başlığa çekerken, Xinhua ajansı “UAD İsrail’e Gazze’de soykırım eylemlerini önleme hükmü verdi” manşetini kullandı.
Malay Mail, kararı “UAD İsrail’in Gazze’deki soykırım eylemlerini önlemek için adım atması gerektiğini söyledi” başlığıyla duyurdu.
Güney Afrikalı yayın kuruluşu NEWS24, Güney Afrika Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanı Naledi Pandor’un “İsrail buna uymazsa korkunç bir emsal teşkil edecek” sözlerini manşete taşıdı.
İsrailli yayın kuruluşu Haaretz, haberini “UAD, İsrail’in Gazze’de soykırım eylemlerinden ve halkı kışkırtmaktan kaçınmak için ‘tüm önlemleri alması’ gerektiğine karar verdi” başlığıyla verdi.
İsrail soykırım davasında yalnız kaldı
Uluslararası Adalet Divanı (UAD), İsrail’in Gazze’de soykırımı önlemek için gerekli tüm tedbirleri almasına büyük oy farkıyla hükmederken İsrail’in yalnız kalması dikkati çekti.
Güney Afrika Cumhuriyeti’nin İsrail’i Gazze’de soykırım işlemekle suçlayarak açtığı davada talep edilen ihtiyati tedbirler büyük farkla kabul edilirken İsrail’e kayıtsız şartsız destek veren tek yargıç, Ugandalı Julia Sebutinde oldu.
Divan’ın İsrail aleyhinde aldığı ihtiyati tedbir kararlarının ikisinde, İsrail hükümeti tarafından sadece bu dava için mahkemeye atanan İsrailli hakim, ülkesi aleyhinde oy kullandı.
İsrail hükümeti tarafından bu dava için mahkemeye ad-hoc hakim olarak atanan eski İsrail Yüksek Mahkemesi Başkanı Aharon Barak, üçüncü ihtiyati tedbir kararı olan “İsrail devletinin Gazze Şeridi’ndeki Filistinlilere soykırım uygulanmasının doğrudan ve aleni olarak tahrik edilmesinin cezalandırması ve önlemesi için tüm tedbirleri alması” konusunda çoğunlukla birlikte hareket ederek lehte oy kullanırken bu tedbire itiraz eden tek üye Ugandalı Sebutinde oldu.
Barak ayrıca İsrail devletinin Gazze’ye acil ihtiyaç duyulan temel hizmetlerin ve insani yardımların sağlanması konusunda derhal etkili önlemler alması kararına da destek verirken bu ihtiyati tedbire tek itiraz Ugandalı Sebutinde’den geldi. Böylece söz konusu 2 ihtiyati tedbir kararı 1’e karşı 16 oyla kabul edildi.
Mahkemenin büyük oy farkıyla karar verdiği diğer ihtiyati tedbirler olan İsrail’in Gazze’de soykırım işlenmesini önlemek için elinden gelen tüm önlemleri alması, İsrail ordusunun Soykırım Sözleşmesi’nin 2. maddesindeki fiilleri işlemesini engelleyecek önlemleri ivedilikle alması, Gazze’deki Filistinlilere karşı Soykırım Sözleşmesi’nin ihlalini gösteren delillerin yok edilmesini önlemek ve korunmasını sağlamak için etkili tedbirler alması ve bir ay içinde, alınan tüm tedbirler hakkında Mahkeme’ye bir rapor sunması konusunda Ugandalı Julia Sebutinde ve İsrailli Aharon Barak birlikte hareket ederek aleyhte oy kullanırken diğer tüm üyelerin lehte oy kullanmasıyla kararlar 2’ye karşı 15’le alındı.
Kaynak: AA
