Viyana’daki nükleer görüşmelere ‘Rusya’nın müzakere dışı talepleri’ nedeniyle ara verildi

Avusturya’nın baÅŸkenti Viyana’da sona gelindiÄŸi bildirilen Ä°ran nükleer görüşmelerine, “Rusya’nın müzakere dışı talepleri nedeniyle” ara verildiÄŸi bildirildi.

Müzakerelere verilen araya iliÅŸkin bir diplomattan edindiÄŸi bilgilere göre, yaklaşık 11 aydır Avusturya’nın baÅŸkenti Viyana’da sürdürülen İran nükleer görüşmelerinde müzakere edilen konuların dışındaki hususlara iliÅŸkin Rusya’nın talepleri nedeniyle görüşmelerin tamamlanmasında sorun yaÅŸandı.

Rusya’nın Kapsamlı Ortak Eylem Planı (KOEP) olarak adlandırılan Ä°ran nükleer anlaÅŸmasının dışında yer alan, Ä°ran ve Rusya’yı doÄŸrudan ilgilendiren bir hususa yönelik talepte bulunduÄŸunu kaydeden diplomat, görüşmelerde ABD’nin 2018’de tek taraflı olarak çekildiÄŸi nükleer anlaÅŸmaya dönmesi, Ä°ran’a uyguladığı yaptırımların kaldırılması ve Ä°ran’ın nükleer faaliyetlerini 2015’de imzalanan anlaÅŸma sınırlarına çekmesinin müzakere edildiÄŸini ifade etti.

Diplomat, müzakerelerin temelinde İran’ın uluslararası toplumla ilişkilerinin normalleştirilmesinin ele alındığını, görüşmelerin amacının İran’ın farklı ülkelerle ikili ilişkilerini normalleştirmesi üzerine olmadığını söyledi.

Diplomat, Moskova’nın anlaşmayla doğrudan bağlantılı, sivil bir nükleer projenin korunmasına ilişkin talepte bulunduğu, bu isteğin Batılılar tarafından makul görüldüğü ancak daha sonra müzakere dışı konulara yönelik taleplerle geldiklerini aktardı.

Bazı teknik hususların da çözüme kavuÅŸturulması gerektiÄŸini kaydeden diplomat, asıl konunun “dış etken olarak” adlandırılan Rusya’nın talepleri olduÄŸuna iÅŸaret ederek, bitiÅŸ çizgisine çok yaklaşılmışken, görüşmelerle doÄŸrudan baÄŸlantısı olmayan bir husus nedeniyle müzakerelerin durdurulmasının hayal kırıklığına yol açtığını dile getirdi.

Ä°ran ile nükleer müzakereler ve Rusya’nın beklenmedik garanti talebi

Nükleer anlaÅŸmanın yeniden tam anlamıyla uygulanmasını saÄŸlama ve ABD’nin anlaÅŸmaya dönüşünün ele alındığı nükleer görüşmeler, Rusya, Çin, Almanya, Fransa, Ä°ngiltere ve Ä°ran’dan üst düzey temsilcilerin katılımıyla Avusturya’nın baÅŸkenti Viyana’da yapılıyor.

Eski ABD BaÅŸkanı Donald Trump döneminde 2018’de anlaÅŸmadan tek taraflı çekilen Washington ise Avrupa BirliÄŸi aracılığıyla görüşmelere dolaylı katılım saÄŸlıyor.

Yaklaşık 11 aydır süren görüşmelerde nihai aÅŸamaya ulaşılırken, anlaÅŸmanın taraflarından Rusya, Ukrayna savaşıyla ilgili kendisine yönelik yaptırımların Ä°ran ile iÅŸ birliÄŸine zarar vermeyeceÄŸine dair ABD’den yazılı garantiler talep etmiÅŸti.

Rusya DışiÅŸleri Bakanı Sergey Lavrov, 5 Mart’ta yaptığı açıklamada, “ABD tarafından tetiklenen mevcut sürecin, Ä°ran ile ticaret, ekonomik ve yatırım iÅŸ birliÄŸi ile askeri-teknik iÅŸ birliÄŸi hakkımıza hiçbir ÅŸekilde zarar vermeyeceÄŸine dair yazılı bir garanti istedik.” demiÅŸti.

Mevcut nükleer anlaÅŸmaya yeni bir madde eklenmesini gerektiren Rusya’nın bu beklenmedik talebinin nihai aÅŸamaya gelinen müzakerelerde pürüze yol açtığı belirtilmiÅŸti.

Avrupa BirliÄŸi (AB) Dış Ä°liÅŸkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de bugün “dış etkenler” nedeniyle Viyana’da Ä°ran nükleer anlaÅŸmasının yeniden uygulanması için yürütülen müzakerelere ara verilmesine ihtiyaç olduÄŸunu açıklamıştı.

Kaynak: AA