Yeni müfredat ile derslere “sonuç” yerine “süreç” odaklı ölçme sistemi geldi

Milli EÄŸitim Bakanlığınca (MEB) hayata geçirilen Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamındaki “beceri temelli” yeni müfredatla öğretmenlerin öğrencilerin geliÅŸimini takip edebilmelerine olanak saÄŸlayan “süreç odaklı ölçme”ye de geçiÅŸ yapıldı.

Geçen yıl ilk kez Resmi Gazete’de yayımlanan ve ölçme deÄŸerlendirme uygulamalarında çatı mevzuat olan Milli EÄŸitim Bakanlığı Ölçme ve DeÄŸerlendirme YönetmeliÄŸi ile okullarda konu soru dağılım tabloları, ortak sınav haftası, ortak sınavlar, geliÅŸtirici deÄŸerlendirme ve sınavlarda açık uçlu sorular gibi birçok yenilik getirildi.

AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, okul öncesi, 1, 5 ve 9. sınıflarda uygulanmasına baÅŸlanan yeni müfredatla birlikte eÄŸitimde “öğrenci merkezli” ve “beceri odaklı” yaklaşım benimsenerek, ölçme ve deÄŸerlendirmede köklü deÄŸiÅŸikliklere gidildi.

Bu kapsamda süregelen dönemde sadece girilen sınavın sonucuna göre deÄŸerlendirilmesi yapılan “sonuç odaklı ölçme” yerine, ilgili kademelerde görev yapan öğretmenler yeni müfredattaki ölçme deÄŸerlendirme uygulamalarında öğrencilerinin geliÅŸimini takip edebilmelerine olanak saÄŸlayan tanılayıcı, biçimlendirici ve düzey belirleyici deÄŸerlendirme yöntemleri arasında dengelerin saÄŸlandığı “süreç odaklı ölçme” uygulayacak.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında geliÅŸtirilen “süreç odaklı ölçme” ile öğretim programlarında öğrencilerin bilgi ve becerilerindeki geliÅŸimin aktif ve etkileÅŸimli ÅŸekilde sistematik olarak izlenmesinin yanı sıra sınıf içerisinde öğrencilere anlık ve açıklayıcı geri bildirimler saÄŸlanarak öğretim süreçlerinin sürekli olarak iyileÅŸtirilmesi hedefleniyor.

Eski ve yeni bilgi arasında bağlantı kurularak konuya ilgileri artırılacak

MEB, yeni müfredat doÄŸrultusunda hazırlanan ders kitaplarında, “süreç odaklı ölçme” kapsamında öğrenciyi zihinsel, sosyal, duygusal, duyuÅŸsal, fiziksel ve ahlaki açıdan bir bütün olarak gören “bütüncül eÄŸitim yaklaşımı” benimsedi.

Ders kitapları teorik bilgilerin yanı sıra günlük hayatla da köprü kuracak nitelikte hazırlanırken, öğretmenlerin sınıf içi uygulamalarında yararlanabilecekleri birçok örnek ve yöntem sunuldu. Bu yöntemler, sınıflarda her öğrencinin farklı ihtiyaçlarına uygun olarak derslerin nasıl farklılaştırılabileceğine dair pratik bilgiler içeriyor.

Ayrıca öğretmenlere rehber olması amacıyla kitaplarda her konuya iliÅŸkin izlemeleri gereken yollar da gösterildi. Buna göre, “süreç odaklı ölçme” uygulamasında öğretmenler dersi iÅŸlemeden önce öğrencilerinin görecekleri konuyla ilgili geçmiÅŸte aldıkları eÄŸitimle hangi kavramları bilmesi gerektiÄŸine hakim olacak ve sınıfta bu kavramların bilinirliÄŸi soru, görsel, video, test veya farklı ölçme araçlarıyla bilgi ve becerilerini sorgulayarak ön deÄŸerlendirme yapacak.

Ön değerlendirmeden sonra öğretmenler eskiden elde edilen bilgiyle yeni öğrenilecek bilgi arasında bağlantılar kurarak, öğrencilerin derse olan ilgisini artıracak ve günlük hayatta bu bilgilerin nerede ve nasıl karşısına çıkabileceğini anlatacak.

Öğretmenler, öğrencilerinin eÄŸitim-öğretim süreçlerinden en üst düzeyde faydalanabilmeleri için sınıf içerisinde konuyla ilgili eksiÄŸi bulunan veya diÄŸerlerine göre ileri düzeydeki öğrencileri tespit ederek, destekleme veya zenginleÅŸtirme gibi farklılaÅŸtırılmış eÄŸitimleri de etkin bir ÅŸekilde planlayacak. EksiÄŸi bulunan öğrenciler için “destekleme”, ileri düzey öğrenciler için “zenginleÅŸtirme” uygulamaları olacak.

Öğrenciler de kendini ve akranlarını değerlendirecek

Yeni müfredatla uygulanan “süreç odaklı ölçme” yaklaşımına göre, öğretmenler öğrencilere ödevler, projeler, performans görevleri, sunumlar, kontrol listeleri, sınavlar, gözlem ve görüşme formları, grup çalışması, sınıf içi tartışmalar ve öz/akran/grup deÄŸerlendirmeleri onların performansını ölçmek ve geliÅŸtirmek için kullanacak.

Öğrencilere, yakın veya uzak çevresinde karşılaşabileceği problemler veya görevler verilerek, yargılayıcı tutumdan uzak ve motive edici geri bildirimler sağlanacak ve dijital teknolojiler kullanılarak aktif öğrenme süreçleri desteklenecek. Örneğin, kitapta bir konuyla ilgili belirlenen öğrenme çıktısına grup çalışmasıyla ulaşılması isteniyorsa, öğretmen sınıf içinde gruplar oluşturacak. Öğretmen, bu grupta yer alan her bir öğrencinin birtakım uygulamalar, araştırmalar ve çalışmalar yapmasını isteyerek sosyal becerilerinin gelişmesini sağlayacak.

Bu süreç boyunca öğretmen, öğrencinin her bir adımını izleyerek konuyla iliÅŸkilendirilen hangi kazanımları elde ettiÄŸini deÄŸerlendirecek ve böylece sonuca ulaÅŸmak için geçilen aÅŸamalar oluÅŸturulan ölçeklerle kayıt altına alınacak. Ayrıca öğretmenler, ölçülmek istenen becerilerin deÄŸerlendirilmesinde grup çalışmasındaki sürece yönelik öğrencilerden hem kendilerini hem de akranlarını deÄŸerlendirmelerine yönelik oluÅŸturulan “öz ve akran deÄŸerlendirme formlarını” doldurmalarını isteyecek.

Öğretmen ve veliler için yeni materyaller hazırlandı

Öte yandan Bakanlık, sınıf içi ölçme ve değerlendirme uygulamalarının süreç odaklı ve geliştirici bir yaklaşımla sürdürülmesi için veli, öğrenci ve öğretmenler için de materyaller hazırladı.

Bu kapsamda, velilere yönelik hazırlanan bilgilendirme kılavuzlarında yenilenen öğretim programlarına ilişkin beceriler, eğilimler, değerler, eğitim-öğretimde roller ve ders bazında tanıtımlar yer alıyor. Hazırlanan bilgilendirme kılavuzuyla velilerin öğrencilerin eğitim süreçlerine aktif katılımları ve sağlayacakları geri bildirimlerle eğitim-öğretim çalışmalarının daha etkin hale getirilmesi amaçlanıyor.

Ortaöğretime geçen öğrenciler için de bu yıl ilk defa müfredattaki deÄŸiÅŸikliklerin yer aldığı “Liseye HoÅŸ Geldin” kitabı hazırlandı.

Kitap, öğrencilere lisede karşılaşacakları dersleri tanıtmak, programların işleyişini açıklamak, derslere nasıl çalışmaları gerektiğini aktarmanın yanı sıra lise dönemi boyunca kullanabilecekleri eğitim platformları ve kaynakları tanıtmak ve örnek uygulamalar sunmak hedefiyle oluşturuldu.

Öğretmenlere kılavuz olması için hazırlanan materyaller ise yeni öğretim programları esas alınarak süreç odaklı değerlendirme yaklaşımına göre oluşturuldu.

Kitaplardaki etkinliklerin öğretmenler tarafından süreç odaklı değerlendirme anlayışına uygun kullanabilmesine yönelik etkinliğin uygulama aşamaları, etkinlik kapsamında geri bildirimin nasıl verileceği ve farklılaştırma kapsamında öğrencilerin ihtiyaçlarına göre içeriğin nasıl uyarlanabileceğine yönelik bilgilere yer verildi.

Kaynak: AA