MaraÅŸ’ta taşınmaz mallarla ilgili davalara vakıfların da taraf olmasının önü açıldı

Taşınmaz Mal Komisyonu (TMK), MaraÅŸ bölgesindeki taşınmaz bir mülke iliÅŸkin davaya ilk kez ihtilaf yoluyla Kıbrıs Vakıflar Ä°daresi’nin (EVKAF) taraf olmasına izin veren bir karar aldı.

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) bulunan mallarla ilgili bir iç hukuku oluÅŸturmak amacıyla kurulan Taşınmaz Mal Komisyonu (TMK), MaraÅŸ bölgesindeki taşınmaz bir mülke iliÅŸkin davaya ilk kez ihtilaf yoluyla Kıbrıs Vakıflar Ä°daresi’nin (EVKAF) taraf olmasına izin veren bir karar aldı.

EVKAF’tan yapılan yazılı açıklamaya göre, TMK’ya Kıbrıslı Rum bir davacı tarafından getirilen dava ile EVKAF, ilk defa bir davaya ihtilaf yoluyla ilgili taraf olarak katıldı.

EVKAF Genel Müdürü Ä°brahim Benter, TMK’nın 28 Ocak’ta yapmış olduÄŸu açıklamaya iliÅŸkin, “EVKAF, bu davadaki ilgisini tanıyan ve davaya taraf olmamıza izin veren TMK’nın vermiÅŸ olduÄŸu bu önemli ve makul kararı takdirle karşılıyoruz. Bu kararı, tarihi mülkiyet haklarımızı korumada önemli bir adım olarak deÄŸerlendiriyoruz.” ifadelerini kullandı.

EVKAF, idaresini üstlendiÄŸi Abdullah PaÅŸa Vakfı adına, 1732/2011 numaralı davaya taraf olmak için TMK’ya 2020’de baÅŸvurmuÅŸ, Kıbrıslı Rum davacı EVKAF’ın davaya taraf olmasına itiraz etmiÅŸ, hukuki ihtilaf doÄŸmuÅŸtu.

TMK, lehte ve aleyhte argümanları dinledikten sonra EVKAF’ın bu davaya katılmak için meÅŸru sebepleri olduÄŸuna kanaat getirerek baÅŸvuruyu kabul etti.

28 Ocak’taki TMK kararıyla, KKTC’deki Kıbrıslı Rumların mülkiyet talebine iliÅŸkin bir davaya EVKAF’ın katılması için ilk defa ihtilafa gerek duyulmuÅŸ oldu. EVKAF, TMK’daki önceki davalara, davacıların rızasıyla katılmıştı.

EVKAF, MaraÅŸ bölgesindeki arazilerin yüzde 100’ünün yasal sahibi olduÄŸunu ve Kıbrıs, Britanya koloni yönetimi altındayken (1878-1960), varlıklarının hukuksuz bir biçimde ÅŸahıslara ve kurum ve kuruluÅŸlara devredildiÄŸini savunuyor.

Vakıfların tabi olduÄŸu yasalara ve Britanya’nın da imzacı olduÄŸu uluslararası anlaÅŸmalara göre, EVKAF’ın varlıkları satılamıyor veya devredilemiyor.

Kıbrıs Vakıflar İdaresi

Bir hayır kurumu olan EVKAF, Sultan II. Selim’in talimatıyla 1571’de, Müslümanların yaptığı bağışları ve etnik köken, din, dil veya cinsiyet gözetmeksizin tüm Kıbrıslı vatandaÅŸların yararına yapılan iÅŸleri yönetmek için kuruldu.

Geleneksel olarak Kıbrıs’taki Müslümanlar, arazilerini veya paralarını EVKAF’a veya bir vakfa miras olarak bırakıp, EVKAF’tan kendi adlarına idare etmesini istiyor. Bu vakıflardan birisi olan Abdullah PaÅŸa Vakfı.

Vakfın, MaraÅŸ’taki mülklerin kira gelirleri ile yerel öğretmenlerin maaÅŸları, çocukların okul ve kıyafet masrafları, saÄŸlık hizmetleri, dul ve yetimlere yardım, fakir genç kızlara çeyiz, camilerin bakım ve onarımı gibi birçok hayır iÅŸi yaptığı biliniyordu.

Merkezi KKTC’nin baÅŸkenti LefkoÅŸa’da bulunan kurum, 2 bin 200’den fazla vakfı idare ediyor ve gelirleri Kıbrıs’ta her tür insana yardım etmek için kullanıyor.

EVKAF, eğitim, sağlık, yoksullara yardım, çevreyi koruma, hayvan refahı, dini yapıların ve tüm inançlardan insanların mezarlıklarının muhafaza edilmesi gibi birçok alanda yardım faaliyeti yürütüyor.

Taşınmaz Mal Komisyonu

KKTC’de bulunan mallarla ilgili bir iç hukuku oluÅŸturmak amacıyla 2005’te kurulan TMK, Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi tarafından etkin bir iç hukuk yolu olarak kabul ediliyor.

TMK, 2006’dan bu yana KKTC sınırları içindeki mallarla ilgili iade, tazminat ve takas taleplerini deÄŸerlendirip karara baÄŸlıyor.

Maraş açılımı

KKTC’de 18 Haziran 2019’daki Bakanlar Kurulu toplantısında, 1974’ten bu yana kapalı olan MaraÅŸ’ın açılması konusunda adımların atılması ve uzman bir ekiple bilimsel envanter çalışması yapılması kararı alınmıştı.

KKTC sınırları içerisindeki MaraÅŸ’ın kamuya ait Demokrasi Caddesi ile sahil kısmının bir bölümü 8 Ekim 2020’de açılmıştı.

Bakanlar Kurulu kararıyla 12 Temmuz 2021’de MaraÅŸ açılımının ikinci aÅŸaması kapsamında bir bölge daha askeri olmaktan çıkarıldı ve böylece MaraÅŸ’ın yüzde 3,5’lik kısmı sivilleÅŸtirildi.

Türkiye ve KKTC makamları, MaraÅŸ’ta taşınmazı olan Rumlara ve diÄŸer vatandaÅŸlara, Taşınmaz Mal Komisyonuna baÅŸvuru yapmaları çaÄŸrılarını yineliyor.

Gelecekte eski sakinlerinin de bölgedeki mülklerine dönmesiyle MaraÅŸ’ın tamamının Türk yönetiminde açılması hedefleniyor.

TMK, Avrupa Ä°nsan Hakları Mahkemesi hükümleri gereÄŸince, temmuz 1974 öncesi Kuzey Kıbrıs’ta arazisi olan Kıbrıslı Rumların mülkiyet taleplerini deÄŸerlendirme amacıyla kurulmuÅŸtu.

Kaynak: AA