Türkiye’de yüzde 40’a çıkan antibiyotik kullanımı direnci artırıyor
SaÄŸlık Bilimleri Ãœniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Aydın, “Türkiye’deki reçetelerin ortalama yüzde 40’ında antibiyotik yer almaktadır ve dünya normlarına göre bu oldukça yüksektir.” dedi.
SaÄŸlık Bilimleri Ãœniversitesi (SBÃœ) Rektör Yardımcısı ve Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Kemalettin Aydın, Türkiye’deki reçetelerin ortalama yüzde 40’ında antibiyotiÄŸin yer almasının dünya normlarına göre yüksek olduÄŸunu belirtti.
Prof. Dr. Aydın, AA muhabirine, halk sağlığı sorunu olan enfeksiyon hastalıklarına doğru yaklaşımların, büyük önem arz ettiğini ve bunların başında da antibiyotik kullanımının geldiğini söyledi.
Antibiyotiğin yanlış kullanımının yeni bir halk sağlığı sorununu ortaya çıkardığını belirten Aydın, bu sorunun bilinçli kullanılmayan antibiyotiklere karşı gelişen direnç ve buna bağlı ortaya çıkarak önemli oranda ölümle sonuçlanan enfeksiyon hastalıkları olduğunu aktardı.
Uygun antibiyotik kullanımının saÄŸ kalım, kronikleÅŸmenin önlenmesi, hastalığın ÅŸiddet ve süresinin kısaltılması ile antibiyotik direncinin oluÅŸmaması açısından önemli olduÄŸunu vurgulayan Aydın, uygun antibiyotik kullanımını “doÄŸru tanıya, doÄŸru antibiyotiÄŸi, doÄŸru yol, doÄŸru doz, doÄŸru aralık ve sürede vermek” olarak tanımladı.
Antibiyotiğin doğruları içermeyen kullanımlarında ise bakterilerin ilaca karşı direnç oluşturduğuna dikkati çeken Aydın, ilacın bakteriye etki ederek onu öldüremediğini, bakterinin duvarında değişiklik yaparak ilacın etkisini engellediğini ya da ürettiği enzimlerle antibiyotiği parçalayarak etkisiz hale getirdiğini, bu ve bunun gibi birçok mekanizmayla da kendini koruyarak çoğalmaya devam ettiğini anlattı.
“Antibiyotik kullanımı saÄŸlık harcamaları içinde en önemli yeri tutmakta”
Kemalettin Aydın, antibiyotik kullanımında Türkiye’nin Avrupa ve dünyada ülkeleri arasında ilk sıralarda yer aldığına iÅŸaret ederek, ÅŸunları kaydetti:
“Antibiyotik kullanımı saÄŸlık harcamaları içinde en önemli yeri tutmaktadır. Birçok reçetede gereksiz antibiyotik varlığı söz konusudur. Türkiye’deki reçetelerin ortalama yüzde 40’ında antibiyotik yer almaktadır ve dünya normlarına göre bu oldukça yüksektir. Bu sonuçlara baÄŸlı olarak, özellikle hastanede yatan kiÅŸilerde enfeksiyona neden olan bakteriler birçok antibiyotiÄŸe karşı direnç geliÅŸtirmektedir. Özellikle de yoÄŸun bakımlarda yatan hastalarda antibiyotiklerin etki edemediÄŸi enfeksiyonlar ortaya çıkmaktadır. Bu enfeksiyonlar da maalesef ölüm vakalarının yarısından fazlasını kapsamaktadır.”
Antibiyotiğe direnç geliştiğinde, basit enfeksiyonların dahi tedavisinin zorlaştığını ve yüksek maliyetli antibiyotiklere geçme zorunluluğunu doğurduğunu belirten Aydın, bunun da hastanede yatma oranı ile süresini artırdığını, tedavinin başarı oranını ise azalttığını ifade etti.
Prof. Dr. Aydın, tüm dünyada olduÄŸu gibi Türkiye’de de dirençli bakterilerin çağın sorunu haline geldiÄŸinin altını çizerek, son yıllarda yeni ve güçlü antibiyotiklerin keÅŸfi ve piyasaya çıkışının olmadığı da hesaba katıldığında bunun gelecekte tehlikeli bir sürece iÅŸaret ettiÄŸini ve dikkatle izlenmesi gerektiÄŸini vurguladı.
“Akılcı ilaç kullanımı konusunda önemli çalışmalar yürütülüyor”
Türkiye’de devletin, akademik çevrelerin ve sivil toplum kuruluÅŸlarının birçok çalışma yürüttüğüne deÄŸinen Aydın, konuÅŸmasını şöyle sürdürdü:
“Özellikle SaÄŸlık Bakanlığı’na baÄŸlı Türkiye Ä°laç ve Tıbbı Cihaz Kurumu akılcı ilaç kullanımı konusunda yıllardır önemli çalışmalar yürüterek, birçok sempozyum, kongre ve bölgesel toplantılarla eÄŸitim çalışmalarını sürdürüyor. Ayrıca, reçetesiz antibiyotik satışına izin vermediÄŸi gibi yatan hastalardaki antibiyotik kullanımını uzmanlarının iznine tabi tutuyor. Bu çalışmalarla istenilen sonuçlara hala ulaşılmamakla beraber önemli mesafelerin alındığını söyleyebiliriz. Antibiyotiklere direnç geliÅŸmesi ve bunun oluÅŸturduÄŸu sorunlar SaÄŸlık Bakanlığının yanında tıp eÄŸitiminin de önemli bir konusu olmuÅŸtur. Yine alanında birçok uzman ve ilgili kiÅŸilerden oluÅŸan sivil toplum kuruluÅŸları da çağın sorunu haline gelen dirençli bakteriler ve bunların meydana getirdiÄŸi enfeksiyonların tedavisindeki bilinçli yaklaşımlar konusunda çaba sarf etmektedir.”
Aydın, Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftasıyla toplumun bilinçlendirmesi ve saÄŸlık okur yazarlığının artırılmasının amaçlandığını belirterek, “En önemlisi bu mevsimlerde sık rastladığımız soÄŸuk algınlığı ve grip gibi viral enfeksiyonlarda antibiyotik kullanımının bir faydasının olmadığı aksine zararının olduÄŸunun, el yıkama ve kiÅŸisel hijyenin birçok enfeksiyonun yayılmasını engellediÄŸini vurgulanması amaçlanmaktadır.” ifadelerini kullandı.
Kaynak: AA
